Loading AI tools
lotniczy karabin maszynowy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karabin maszynowy wz. 36 – polski stały lotniczy karabin maszynowy kalibru 7,9 mm z lat 30. XX wieku, będący ulepszoną wersją karabinu maszynowego wz. 33. W latach 1938–1939 wyprodukowano 469 egzemplarzy tej broni, które trafiły na uzbrojenie produkowanych dla lotnictwa bułgarskiego samolotów rozpoznawczo-bombowych PZL.43 i samolotów obserwacyjnych LWS-3 Mewa, a także prototypów PZL.38 Wilk, PZL.50 Jastrząb, PZL P.11g Kobuz, PZL.46 Sum i PWS-33 Wyżeł.
Karabin maszynowy wz. 36 w LWS-3 Mewa | |
Państwo | |
---|---|
Producent |
Państwowa Fabryka Karabinów w Warszawie |
Rodzaj | |
Historia | |
Produkcja |
1938–1939 |
Wyprodukowano |
469 sztuk |
Dane techniczne | |
Kaliber |
7,9 mm |
Nabój | |
Taśma nabojowa |
100 naboi |
Wymiary | |
Długość |
1000 mm |
Długość lufy |
605 mm |
Inne | |
Prędkość pocz. pocisku |
825 m/s |
Szybkostrzelność teoretyczna |
1200 strz./min |
Powstanie na początku lat. 30 rodzimej konstrukcji lotniczego karabinu maszynowego pilota, jakim był karabin maszynowy wz. 33 nie zahamowało prac konstruktorów Fabryki Karabinów w Warszawie nad ulepszeniem tego udanego modelu[1]. Celem zaproponowanych przez Kierownictwo Zaopatrzenia Uzbrojenia i Dowództwo Lotnictwa zmian było dalsze zwiększenie szybkostrzelności broni oraz przystosowanie jej do obustronnego podawania amunicji[2][3]. Nowy karabin maszynowy został skonstruowany przez Biuro Studiów Fabryki Karabinów we współpracy z Instytutem Technicznym Uzbrojenia w latach 1935–1936 pod początkowym oznaczeniem wz. 34, zmienionym następnie na wz. 36[4][5]. Dzięki wprowadzeniu możliwości obustronnego podawania naboi karabin maszynowy wz. 36 mógł być także używany jako ruchomy km obserwatora, także w wersji sprzężonej[4][5]. W stosunku do poprzednika uległa też obniżeniu masa broni[4].
Po pomyślnie przeprowadzonych próbach w 1938 roku wyprodukowano 300 sztuk i do maja 1939 roku jeszcze 169 egzemplarzy, co daje łącznie 469 sztuk[2][6]. W 1939 roku przeprowadzono próby porównawcze luf do karabinu maszynowego wz. 36: wykonanych z surówki węglowej o takim samym składzie co lufy do ciężkiego karabinu maszynowego wz. 30 i wykonanych z wolframu[3].
Karabiny maszynowe wz. 36 od 1938 roku montowane były w budowanej na zamówienie lotnictwa bułgarskiego modyfikacji samolotów rozpoznawczo-bombowych PZL.23 Karaś – PZL.43A[6][7]. Broń ta montowana była na PZL-43A w dwóch wersjach: jako stałe, współpracujące z synchronizatorami Motolux JS-3 (pod oznaczeniem PWU wz. 36B) i ruchome, oznaczone PWU wz. 36R[7][8]. Ogółem do 28 czerwca 1939 roku dostarczono do Bułgarii 188 egzemplarzy karabinów maszynowych wz. 36, 47 kompletów części zapasowych i 2 250 000 sztuk amunicji na łączną kwotę około 1 000 000 złotych[7][uwaga 1].
Karabiny maszynowe wz. 36 trafiły też na wyposażenie nowych polskich konstrukcji lotniczych z końca lat 30.: samolotów obserwacyjnych LWS-3 Mewa oraz prototypów samolotów myśliwskich PZL.38 Wilk, PZL.50 Jastrząb i PZL P.11g Kobuz, samolotów rozpoznawczo-bombowych PZL.46 Sum i samolotu szkolnego PWS-33 Wyżeł[9]. W broń tą planowano też wyposażyć projektowane samoloty myśliwskie PZL.45 Sokół, PZL.48 Lampart, PZL.54 Ryś, PZL.55, RWD-25 i PWS-42[10][11][12].
W kampanii wrześniowej w 1939 roku wzięła udział niewielka liczba samolotów uzbrojonych w karabiny maszynowe wz. 36. Na wyposażenie polskiego lotnictwa weszły już po wybuchu wojny cztery samoloty LWS-3 Mewa z pierwszej serii liczącej 30 sztuk[13]. W działaniach wojennych wzięły też udział cztery samoloty PZL.43A niewysłane do Bułgarii, które trafiły jako uzupełnienie do 41. Eskadry Rozpoznawczej[14]. Dwa z nich użyto bojowo, z czego jeden został zestrzelony koło Warszawy[14]. Największy sukces stał się udziałem prototypu PZL P.11g Kobuz, za którego sterami por. pil. Henryk Szczęsny w dniach 14 i 15 września zestrzelił w rejonie stacji Peresepa koło Kowla dwa niemieckie bombowce[15].
Karabin maszynowy wz. 36 był bronią automatyczną kalibru 7,9 mm, działającą na zasadzie wykorzystania krótkiego odrzutu lufy, z zamkiem ryglowanym klinowo[16][17]. Karabin składał się z następujących części: komory zamkowej, pokrywy komory zamkowej, osłony lufy, odrzutnika, tylca, donośnika, lufy, suwadła, zamka, urządzenia powrotnego zamka i mechanizmu spustowego[18]. Wygląd zewnętrzny i układ części wewnętrznych był bardzo podobny do karabinu maszynowego wz. 33, z tym że zmieniono kurek, trzon zamkowy, przednie wodzidło podajnika i zespół przesuwaka, a pokrywa komory zamkowej otwierała się do tyłu[2][3]. Długość broni wynosiła 1000 mm, zaś długość lufy 605 mm[19]. Prędkość początkowa pocisku wynosiła 825 m/s, zaś szybkostrzelność teoretyczna 1200 strz./min[2][19]. Broń zasilana była z prawej lub lewej strony z metalowej taśmy ogniwkowej mieszczącej 100 naboi. Do karabinów stosowano specjalną amunicję lotniczą 7,9 × 57 mm, o wyższej jakości, charakteryzującą się większą równomiernością spalania masy zapałowej spłonki i prochu, co umożliwiało synchronizację broni. Amunicja lotnicza produkowana była z pociskami zwykłymi, przeciwpancernymi, przeciwpancerno-świetlnymi i zapalającymi, oznaczanymi odpowiednio S lot., P. lot., PS lot. i Z lot.[20]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.