Kapibara

Kapibara^[12] (Hydrochoerus) – rodzaj ssaków z podrodziny kapibar (Hydrochoerinae) w obrębie rodziny kawiowatych (Caviidae).

Kapibara

Hydrochoerus
Brisson, 1762[1]
Kapibara wielka (H. hydrochaeris)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Nadrodzina	Cavioidea
Rodzina	kawiowate
Podrodzina	kapibary
Rodzaj	kapibara
Typ nomenklatoryczny
Sus hydrochaeris Linnaeus, 1766
Synonimy Hydrochaeris[a]: Brünnich, 1772[2] Hydrochaerus[a]: Erxleben, 1777[3] Hydrocherus[a]: Rafinesque, 1815[4] Hydrochoenus[a]: J.E. Gray, 1825[5] Hydrocharus[a]: J.E. Gray, 1825[6] Capibara[b] Moussy, 1860[7] Capiguara[c] Liais, 1872[8] Hydrochoeris[a]: J.A. Allen, 1916[9] Xenohydrochoerus Rusconi, 1934[10] Hydrocheirus[a]: Hollande & Batisse, 1959[11]
Gatunki
4 gatunki (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
Zasięg występowania
Hydrochoerus isthmius      Hydrochoerus hydrochaeris

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej (Panama) i Południowej (Kolumbia, Wenezuela, Gujana, Brazylia, Ekwador, Peru, Boliwia, Paragwaj, Argentyna i Urugwaj)^[13][14][15].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 1025–1340 mm, długość ogona 10–20 mm, długość tylnej stopy 200–250 mm, długość ucha 60–70 mm; masa ciała 35–65 kg^[14][16].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1762 roku francuski zoolog Mathurin Jacques Brisson w książce swojego autorstwa poświęconej klasyfikacji królestwa zwierząt^[d][1]. Brisson w swoim pierwotnym opisie nie wymienił żadnego gatunku, w ramach późniejszego oznaczenia w 1998 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej na gatunek typowy wyznaczyła kapibarę wielką (H. hydrochaeris)^[17].

Etymologia

• Hydrochoerus (Hydrochaeris, Hydrochaerus, Hydrocherus, Hydrochoenus, Hydrocharus, Hydrochoeris, Hydrocheirus): gr. ὑδρο- hudro- ‘wodny’, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos ‘woda’; χοιρος khoiros ‘świnia’^[18].
• Capibara: hiszp. capivara ‘kapibara’, od port. capivara ‘kapibara’^[19].
• Capiguara: tupi cabi lub capim ‘ziele, zioło’; guara czasownik ‘u’ oznacza tego, kto je^[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Capiguara americana Liais, 1872 (= Sus hydrochaeris Linnaeus, 1766),
• Xenohydrochoerus: gr. ξενος xenos ‘dziwny’; rodzaj Hydrochoerus Brisson, 1762^[21][10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Xenohydrochoerus ballesterensis Rusconi, 1934.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^{[22][16][13][12]}:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[12]	Podgatunki[14][13][16]	Rozmieszczenie geograficzne[14][13][16]	Podstawowe wymiary[14][16][e]	Status IUCN[23]
	Hydrochoerus hydrochaeris	(Linnaeus, 1766)	kapibara wielka	gatunek monotypowy	na wschód od Andów w Kolumbii, Wenezueli, regionie Gujana, Brazylii, Ekwadorze, Peru, Boliwii, Paragwaju, Urugwaju oraz północno-zachodniej i wschodniej Argentynie	DC: 107–134 cm DO: 1–2 cm MC: 35–65 kg	LC
	Hydrochoerus isthmius	E.A. Goldman, 1912	kapibara mała	gatunek monotypowy	wschodnia Panama, zachodnia Kolumbia i północno-zachodnia Wnezuela (Zulia)	DC: około 102 cm DO: brak danych MC: brak danych	DD

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  DD  – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Opisano również gatunki wymarłe z pliocenu i plejstocenu^[24]:

• Hydrochoerus ballesterensis (Rusconi, 1934)^[10] (Argentyna)
• Hydrochoerus gaylordi (MacPhee, Singer & Diamond, 2000)^[25] (Grenada).
• Hydrochoerus hesperotiganites R. White, Mead, Morgan & Deméré, 2022^[26] (Stany Zjednoczone)

Uwagi

1. Niepoprawna późniejsza pisownia Hydrochoerus Brisson, 1762.
2. Nomen nudum.
3. Nowa nazwa dla Hydrochoerus Brisson, 1762.
4. Książka Brissona została uznana za nieważną ze względu na niekonsekwentne stosowanie nazewnictwa binominalnego, jednak nazwa Hydrochoerus została zachowana aby uniknąć zamieszania nomenklatorycznego^[17].
5. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała