Kangur rudy

Kangur rudy^[14] (Osphranter rufus) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae). Duży ssak roślinożerny, jeden z największych torbaczy.

Kangur rudy

Osphranter rufus
(Desmarest, 1822)
Samiec
Samica
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Rodzina	kangurowate
Podrodzina	kangury
Plemię	Macropodini
Rodzaj	Osphranter
Gatunek	kangur rudy
Synonimy Kangurus rufa Desmarest, 1822[1] Kangarus laniger Gaimard, 1823[2] Kangurus griseo-lanosus Quoy & Gaimard, 1825[3] Macropus lanigerus J.E. Gray, 1827[4] Kangurus lanosus J.E. Gray, 1829[5] Macropus (Osphranter) pictus[a] Gould, 1861[6] Macropus ruber[b] Crisp, 1862[7] Macropus (Boriogale) magnus R. Owen, 1874[8] Macropus rufus dissimulatus W. Rothschild, 1905[9] Macropus rufus occidentalis Cahn, 1906[10] Macropus rufus dissimulator[c] Lydekker, 1906[11] Macropus rufus pallidus E. Schwarz, 1910[12]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[13]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1822 roku francuski zoolog Anselme Gaëtan Desmarest nadając mu nazwę Kangurus rufa^[1]. Jako miejsce typowe według oryginalnego opisu to „interior Nowej Holandii za Górami Błękitnymi” (fr. L’intérieur de la Nouvelle-Hollande audelà des Montagnes-Bleues)^[1], tj. Góry Błękitne, Nowa Południowa Walia, Australia^[15][16][17]. Okazy typowy nieznany, w kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu nie znaleziono żadnego okazu przed 1878 roku^[18][19].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World nie wyróżniają podgatunków O. rufus^[17].

Etymologia

• Osphranter: gr. οσφραντηριος osphrantērios „wietrzący, węszący”^[20].
• rufus: łac. rufus „czerwony, rumiany, rudy”^[21].

Zasięg występowania

Kangur rudy występuje w śródlądowej i zachodniej Australii^[17].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) samic 74,5–110 cm, samców 93,5–140 cm, długość ogona samic 64,5–90 cm, samców 71–100 cm; masa ciała samic 17–39 kg, samców 22–92 kg^[22][23]. Duży kangur o sierści od brązowo-rudawej barwy na grzbiecie do płowej na brzuchu i kończynach. Długie, spiczasto zakończone uszy, tępo zakończony pysk. Samice wyraźnie mniejsze, o sierści z większym udziałem koloru szarego.

Ekologia

• ciąża: 35 dni w macicy, po zakończeniu ciąży młode przebywa jeszcze 235 dni w torbie
• liczba młodych w miocie: 1
• dojrzałość płciowa: samiec 24 miesiące, samice 14–22 miesiące
• pożywienie: roślinożerny
• długość życia: do 20 lat (średnio 6–7 lat)
• potrafi skoczyć na odległość 8 metrów, ale większość skoków mierzy 1,2–1,8 m^[24]
• temperatura ciała: około 35,5 °C^[25].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’)^[13].

Filatelistyka

Poczta Polska wyemitowała 21 sierpnia 1972 r. znaczek pocztowy przedstawiający kangura rudego o nominale 4 zł, w serii Zwierzęta ZOO. Druk w technice offsetowej na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był Janusz Grabiański. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.^[26] Kolejny raz kangur rudy znalazł się na polskim znaczku wyemitowanym 15 czerwca 2020 roku w serii Zwierzęta małe i duże. Samica z młodym wyglądającym z torby została opisana jako: Kangur rudy / Macropus rufus / Samica Hipka i Hopek. Autorem projektu znaczka był Andrzej Gosik. Druk wykonano techniką offsetową na papierze fluorescencyjnym, w nakładzie 180 tys. sztuk^[27].

Zobacz też

• fauna Australii

Uwagi

1. Nomen nudum.
2. Nowa nazwa dla Kangurus rufa Desmarest, 1822.
3. Niepoprawna późniejsza pisownia Macropus rufus dissimulatus W. Rothschild, 1905.