Kakadu palmowa[4], żałobnica palmowa[10], kakadu wielka[11] (Probosciger aterrimus) – gatunek dużego ptaka z rodzinykakaduowatych (Cacatuidae). Zamieszkuje niziny Nowej Gwinei, do wysokości 1300m n.p.m., występuje także na pobliskich wyspach. W Australii zamieszkuje tylko półwysep Jork. Jest jedynym przedstawicielem plemienia Proboscigerini[4] i rodzaju Probosciger[4][12].
P. a. stenolophus – wyspa Yapen, północna i wschodnia Nowa Gwinea
P. a. goliath – wyspy u zachodnich wybrzeży Nowej Gwinei, zachodnia, środkowa i południowo-wschodnia Nowa Gwinea. Proponowano wydzielenie z niego podgatunków alecto i intermedius, lecz nie są one obecnie uznawane.
P. a. macgillivrayi – południowa Nowa Gwinea, półwysep Jork (północno-wschodnia Australia)
Probosciger: łac.proboscis, proboskidis „pysk, trąba”, od gr. προβοσκις proboskis, προβοσκιδος proboskidos „pysk, trąba”; -ger „noszący”, od gerere „nosić”[13].
aterrimus: nieudokumentowane łac. aterrimus „bardzo czarny, najczarniejszy”, forma wyższa od ater „czarny”[14].
stenolophus: gr. στηνος stēnos cienki, smukły; λοφος lophos „grzebień, czub”[15].
goliath: Goliat z Gat, biblijny gigant filistyński, zabity przez chłopca o imieniu Dawid[16].
macgillivrayi: dr William David Kerr MacGillivray (1867–1933), australijski lekarz, przyrodnik, owolog[17].
Zbliżenie głowy
Wygląd zewnętrzny
Duża kakadu o ostrym, potężnym, ciemnoszarym dziobie, jest jednolicie czarno umaszczona, z czubem na głowie składającym się z piór w kształcie sierpa, który może stroszyć. Jedyna kolorowa plama w czarnym upierzeniu to pomarańczowa skóra na nieopierzonych policzkach (u samic dziób i plamy są mniejsze). U zdenerwowanego ptaka przybiera kolor szkarłatny. Skrzydła i długi ogon są zaokrąglone.
Rozmiary
długość ciała: 50–63 cm, rozpiętość skrzydeł: 70–100 cm
Chętnie przebywają na bezlistnych drzewach, które wystają ponad kopułę lasu deszczowego lub eukaliptusowego. Żyją w parach lub w grupach składających się z pięciu lub sześciu ptaków. Śpią osobno. Samce są terytorialne i przepędzają rywali ze swojego terytorium. Samiec zajmując jakieś terytorium, bierze w palce kawałek gałęzi i uderza nią w suchy, pusty pień[18]. Wydają różne dźwięki (gwizdy, niski skrzek lub zawodzące wołanie), które niosą się daleko. Wysokość tonu tych dźwięków jest różna, czasami bardzo wysoka.
Długość życia
W niewoli do 56 lat (samica w London Zoo); według niepotwierdzonych informacji samiec w australijskim zoo dożył do 80–90 lat[19]. Brak informacji o długości życia osobników na wolności[19].
Tropikalne lasy deszczowe i galeriowe oraz obrzeża lasów; w Australii także w drzewostanach eukaliptusowych.
Sezon rozrodczy rozpoczyna się w sierpniu. Podczas toków samiec i samica z nastroszonymi czubami kłaniają się, tupiąc nogami.
Gniazdo
Budowane jest w dużych dziuplach drzew, w których tworzą platformę z gałęzi.
Jaja i wysiadywanie
Samica składa tylko jedno białe jajo, które wysiaduje sama przez 33–35 dni. W tym czasie jest karmiona przez samca.
Pisklęta
Młode po wykluciu jest nagie, pozbawione puchu. W gnieździe pozostaje około 100–110 dni, gdzie jest dokarmiane przez obydwoje rodziców. Po opuszczeniu gniazda jest jeszcze karmione przez około 6 tygodni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 7–8 lat.
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kakadu palmową za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Całkowita wielkość populacji jest szacowana na 260000-640000 dorosłych odobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk i odłów przez ludzi. Populacja podgatunku macgillivrayi jest stabilna i liczy około 3000 osobników[9][20].
Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko:Plemię: Proboscigerini Mathews, 1916 (wersja: 2023-09-28).[w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line].Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego.[dostęp 2023-10-18].
Probosciger, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A.Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-17](ang.).
aterrimus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A.Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-17](ang.).
stenolophus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A.Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-17](ang.).
goliath, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A.Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-17](ang.).
macgillivrayi, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A.Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-17](ang.).
