Remove ads
John Hunter (ur. 13 lutego 1728 w Long Calderwood, zm. 16 października 1793 w Londynie) – szkocki chirurg i anatom, uważany za jednego z pionierów obserwacyjno-eksperymentalnego podejścia do chirurgii. Wniósł ważny wkład badawczy do patologii. Laureat Medalu Copleya[1].
 John Hunter (1728–1793). Na podstawie portretu Sir Joshuy Reynoldsa, znajdującego się w Royal College of Surgeons | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 lutego 1728 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 października 1793 |
| Zawód, zajęcie |
chirurg i anatom |
| Odznaczenia | |
 | |
Urodził się 13 lutego 1728 w Long Calderwood[2] koło Glasgow[3] jako najmłodszy z dziesięciorga dzieci Johna Huntera (1662/3–1741) i jego żony Agnes Paul (ok. 1685–1751)[4]. Pochodził z relatywnie ubogiej rodziny. Uczęszczał do wiejskiej szkoły, ale miał problemy z nauką czytania i pisania. Rzucił szkołę w wieku 13 lat. W dzieciństwie zbierał jaja i owady, a także prowadził sekcje małych ssaków[5].
Nie uzyskał wykształcenia uniwersyteckiego ani – co było częste wśród ówczesnych chirurgów – nie otrzymał stopnia doktora. W 1748 roku przeniósł się do Londynu, by pomóc bratu Williamowi, położnikowi, w przygotowywaniu preparatów na prowadzony przez niego kurs anatomii[2] w świeżo otwartej przez niego szkole. Nowinką była wówczas możliwość przeprowadzania przez uczniów sekcji na zwłokach ludzkich[5]. W latach 1749–1750 uczył się chirurgii u Williama Cheseldena w Chelsea Hospital[2], w następnym okresie studiował anatomię w pracowni brata[3], badał krążenie łożyskowe, nerwy węchowe, opisał zstąpienie jąder, wyjaśnił przyczynę wrodzonych przepuklin, zademonstrował krążenie limfatyczne i przeprowadzał liczne eksperymenty na zwierzętach[5]. Łącznie pracował wraz z bratem przez 12 lat[3].
Od 1754 roku był stażystą chirurgii w St. George’s Hospital[3], a od 1758 pracował tam jako chirurg, zaś w 1760 roku przyjął nominację na chirurga wojskowego[2] i był świadkiem zdobycia Belle Île oraz kampanii w Portugalii w czasie wojny siedmioletniej[5]. W czasie dwuletniej służby zyskał duże doświadczenie w postępowaniu z rannymi[3], m.in. na podstawie obserwacji ran postrzałowych u nieleczonych francuskich jeńców i leczonych brytyjskich żołnierzy ustalił, że nieleczone rany goiły się lepiej niż leczone, w związku z czym zalecał nieingerowanie w takich wypadkach[5].
W 1763 roku wrócił do Londynu, gdzie kontynuował pracę na prywatnej praktyce aż do śmierci[2], ale borykał się z problemami wynikającymi z braku formalnego wykształcenia, w związku z czym zajmował się także stomatologią[3] – w tym czasie propagował m.in. przeszczepy zębów[5]. W 1768 roku został w końcu przyjęty do Company of Surgeons i od tego czasu intensywnie rozwijał swoją prywatną praktykę chirurgiczną[3], zaczął też pracę jako chirurg w St. George’s Hospital[6]. Od początku lat 70. XVIII wieku prowadził także prywatne wykłady z podstaw i praktyki chirurgii[2], a jednym z jego uczniów był Edward Jenner. W 1776 roku został chirurgiem króla Jerzego III i dzięki temu miał dostęp do jego zwierząt. Dzięki temu jako pierwszy przeprowadził sekcję padłego słonia[3]. Z czasem stał się najpopularniejszym chirurgiem w Londynie: wśród jego pacjentów znajdowały się znane osoby, m.in. William Pitt, David Hume, Adam Smith i lord Byron.
Hunter połączył błędnie kiłę i rzeżączkę w jedną chorobę. W celu udowodnienia swej hipotezy zaszczepił ochotnika (w niektórych źródłach siebie samego) ropą osoby chorej na rzeżączkę. W efekcie eksperymentu ochotnik rozwinął objawy obu chorób[2], gdyż podany materiał zawierał krętki blade[5]. Napisał Traktat o chorobach wenerycznych (1786)[2], który był jedną z pierwszych prac z tej tematyki, które nie skupiały się na potępianiu chorych[3].
Autor The Natural History of the Human Teeth (1771), A Treatise on the Venereal Disease (1786), Observations on Certain Parts of the Animal Oeconomy (1786), A Treatise on the Blood, Inflammation, and Gun-shot Wounds (1794)[2].
Od 1767 roku należał do Royal Society[6]. W 1783 założył muzeum, prezentując preparaty mokre, wypchane zwierzęta, skamieniałości, preparaty kostne i narządy prezentujące objawy chorób[3]. W 1799 roku jego zbiory Parlament zakupił na potrzeby Royal College of Surgeons[2]; zachowały się w Londynie, funkcjonują jako Hunterian Museum[6].
Zmarł 16 października 1793 w Londynie[2] z powodu zawału serca, a następnego dnia – zgodnie z jego ostatnią wolą – jego studenci przeprowadzili sekcję zwłok[5].
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads