Jerzy Szczakiel

Jerzy Szczakiel (ur. 28 stycznia 1949 w Grudzicach^[a], zm. 1 września 2020 w Opolu^[1]) – polski żużlowiec.

Jerzy Szczakiel

Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1949 Grudzice[a]
Data i miejsce śmierci	1 września 2020 Opole
Kariera seniorska
Lata Klub Liga polska 1967–1979 Kolejarz Opole
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska Mistrzostwa świata złoto 1971 żużel, pary złoto 1973 żużel, indywidualnie brąz 1974 żużel, drużynowo Inne nagrody Plebiscyt „Przeglądu Sportowego” 3. miejsce 1973

Wychowanek Kolejarza Opole. Pierwszy polski indywidualny mistrz świata (1973). W 2010 jego sukces powtórzył Tomasz Gollob^[2][3], a w 2019, 2020, 2022, 2023 i 2024 Bartosz Zmarzlik.

Życiorys

Kariera sportowa

Jerzy Szczakiel jest absolwentem Zespołu Szkół Mechanicznych w Opolu^[4]. Karierę żużlową rozpoczął w 1967 w Kolejarzu Opole, z którym był związany przez całą karierę i szybko zaczął odnosić sukcesy w tej dyscyplinie sportu: w 1969 wygrał Turniej o Srebrny Kask, zadebiutował w finale indywidualnych mistrzostw Polski 1969 w Rybniku, które zakończył na 5. miejscu oraz wygrał z Kolejarzem Opole II ligę i awansował do pierwszej ligi, a sezon później zajął z drużyną 3. miejsce w pierwszej lidze.

Rok 1971 był jednym z najlepszych w karierze Jerzego Szczakiela. 11 lipca 1971 na Stadionie Miejskim w Rybniku wraz z Andrzejem Wyglendą zdobył mistrzostwo świata par, na tym samym stadionie zdobył indywidualne wicemistrzostwo Polski oraz zadebiutował w finale indywidualnych mistrzostw świata w szwedzkim Göteborgu, które zakończył na 15. miejscu bez zdobyczy punktowej, a także zajął 3. miejsce w Turnieju o Złoty Kask oraz 2. miejsce w Memoriale Alfreda Smoczyka. Rok później, w 1972 w Lesznie został młodzieżowym indywidualnym wicemistrzem Polski.

2 września 1973 na Stadionie Śląskim w Chorzowie odniósł swój największy sukces w karierze – po 20 biegach finału indywidualnych mistrzostw świata 1973 z 13 punktami niespodziewanie prowadził w tabeli wraz z utytułowanym nowozelandzkim żużlowcem Ivanem Maugerem, w związku z czym o rozstrzygnięciu finałowego turnieju zdecydował dodatkowy bieg, w którym zachodnioniemiecki sędzia Georg Traunspurger zbyt szybko puścił taśmę i na starcie Mauger „zaspał”, jednak na drugim łuku drugiego okrążenia zbliżył się do Szczakiela i zaatakował go od wewnętrznej. Zaliczył jednak upadek, i pomimo iż leżał na torze (wokół niego znajdowało się kilka osób z obsługi technicznej), Szczakiel kontynuował bieg i objechał ostatnie dwa okrążenia i po tych niecodziennych okolicznościach został pierwszym polskim indywidualnym mistrzem świata. Sukces ten dał Szczakielowi 3. miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego 1973, w którym zdobył 753 552 głosy.

Potem nie odnosił już większych sukcesów, poza brązowym medalem drużynowych mistrzostw świata 1974 na Stadionie Śląskim w Chorzowie wraz z Janem Muchą, Zenonem Plechem i Andrzejem Jurczyńskim, drugim miejscem Turnieju o Puchar Rybnickiego Okręgu Węglowego 1974 oraz zwycięstwem w Turnieju o Łańcuch Herbowy Miasta Ostrowa Wielkopolskiego 1975. Karierę zakończył w 1979.

Po zakończeniu kariery

Po zakończeniu kariery żużlowej próbował swoich sił w roli trenera, a od 2002 corocznie na torze w Opolu organizował turniej żużlowy „Mistrz Świata Jerzy Szczakiel zaprasza”.

Bez powodzenia kandydował z listy Polskiego Stronnictwa Ludowego w wyborach samorządowych w 2014 i 2018 do sejmiku województwa opolskiego oraz w wyborach parlamentarnych w 2015 do Sejmu.

Śmierć

Jerzy Szczakiel zmarł 1 września 2020 roku. Msza święta pogrzebowa odbyła się w kościele Matki Boskiej Fatimskiej w Opolu-Grudzicach. Żużlowiec został pochowany na cmentarzu parafialnym w Opolu-Grudzicach^[5].

Starty w lidze

• Liga polska
  • Kolejarz Opole (1967–1979)

Osiągnięcia

Indywidualne Mistrzostwa Świata

• 1971 – Göteborg – 15. miejsce – 0 pkt
• 1973 – Chorzów – 1. miejsce – 13+3 pkt

Drużynowe Mistrzostwa Świata

• 1974 – Chorzów – 3. miejsce

Mistrzostwa Świata Par

• 1971 – Rybnik – 1. miejsce

Indywidualne Mistrzostwa Polski

• 1969 – Rybnik – 5. miejsce
• 1970 – Gorzów Wielkopolski – 8. miejsce
• 1971 – Rybnik – 2. miejsce
• 1976 – Gorzów Wielkopolski – 6. miejsce

Młodzieżowe Indywidualne Mistrzostwa Polski

• 1968 – Leszno – 6. miejsce
• 1972 – Leszno – 2. miejsce

Drużynowe mistrzostwa Polski

• 1970 – 3. miejsce

Złoty Kask

• 1970 – 6. miejsce
• 1971 – 3. miejsce
• 1973 – 4. miejsce
• 1976 – 9. miejsce
• 1977 – 22. miejsce

Srebrny Kask

• 1967 – 13. miejsce
• 1968 – 7. miejsce
• 1969 – 1. miejsce

Inne ważniejsze turnieje

Memoriał Alfreda Smoczyka w Lesznie

• 1971 – 2. miejsce – 12 pkt
• 1974 – 5. miejsce – 11 pkt

Turniej o Puchar Rybnickiego Okręgu Węglowego

• 1969 – 7. miejsce – 7 pkt
• 1970 – 6. miejsce – 9 pkt
• 1973 – 8. miejsce – 9 pkt
• 1974 – 2. miejsce – 13 pkt

Turniej o Łańcuch Herbowy Miasta Ostrowa Wielkopolskiego

• 1975 – 1. miejsce

Upamiętnienie

Imieniem Jerzego Szczakiela nazwano rondo na skrzyżowaniu obwodnicy Opola i ul. Strzeleckiej.

Na motywach jego biografii powstał film fabularny Poza układem, nakręcony w 1977.

Uwagi

1. Od 30 października 1975 część Opola.