Jerzy Ignacy Lubomirski

Jerzy Ignacy Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 15 marca 1687^[1] w Krakowie, zm. 19 lipca 1753 w Rzeszowie) – polski magnat i dygnitarz koronny, dziedzic Rzeszowa. Generał major wojsk koronnych^[2], chorąży wielki koronny, pisarz polny koronny, generał wojsk saskich. Kandydował do korony siedmiogrodzkiej i polskiej po śmierci Augusta II Mocnego. Był uczniem słynnego Collegium Ressoviense. Ożenił się 6 stycznia 1718 z Marianną Bielińską, następnie 28 lutego 1737, z Joanną von Stein zu Jettingen. Pierwsza żona urodziła mu dwoje dzieci: Teodora i Mariannę a druga czworo: Adolfa, Józefę, Barbarę i Franciszka)^[3]. Polski książę, polityk, wojskowy i działacz społeczny^[1].

Osobny artykuł: Drzewo genealogiczne Lubomirskich herbu Drużyna.

Ten artykuł dotyczy chorążego koronnego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Jerzy Ignacy Lubomirski

Jerzy Ignacy Lubomirski (portret autorstwa nieznanego artysty)
Szreniawa bez Krzyża Alternatywne nazwy Druszyna, Corrulus, Curvatura, Krzywaśnic, Krzywaśny
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1687 Kraków
Data i miejsce śmierci	19 lipca 1753 Rzeszów
Ojciec	Hieronim Augustyn Lubomirski
Żona	Marianna Lubomirska Joanna Lubomirska
Dzieci	Teodor Hieronim Lubomirski Marianna Anna Lubomirska Józefa Zofia Lubomirska Barbara Lubomirska Franciszek Grzegorz Lubomirski Adolf Lubomirski Jerzy I. Lubomirski
Odznaczenia

Działalność

J. I. Lubomirski związał się z konfederatami sandomierskimi, szczególnie z hetmanem wielkim koronnym Adamem Sieniawskim. Jak niemal każdy magnat polski, posiadał własny pułk jazdy. Jednak dopiero w 1708 r. przysłał swe wojsko do obozu hetmana. W 1709 brał udział w naradach konfederatów. W tym samym roku wycofał się w okolice Sanoka przed wojskami króla Stanisława Leszczyńskiego. W tym czasie wojska króla złupiły jego dobra rzeszowskie. Po ich wyparciu chronił majątek przed kontrybucjami ze strony wojsk polskich i rosyjskich. W 1710 r. otrzymał stopień generała za zasługi w oblężeniu zajętego przez Szwedów Elbląga. Jako żołnierz Lubomirski brał udział w kampanii pomorskiej w 1711 r. Odznaczył się zwłaszcza w czasie oblężenia Stralsundu. W roku następnym brał udział w walkach z J. Grudzińskim^[1].

24 IV 1713 r. wyprawił ucztę na zamku rzeszowskim, podczas której doszło do sprzeczki między Lubomirskim a jego gościem Józefem Jelcem. W czasie pojedynku książę zabił Jelca. Dekretem trybunału skazano go na karę więzienia. Część kary odbył w wieży zamku w Sanoku. Odbywanie jej przerwano wskutek powołania więźnia do służby wojskowej. Drugą część kary odbył w latach 1721-1725^[4][1].

W 1716 r. usiłował bezskutecznie zająć twierdzę jasnogórską. Zagrabił jednak dobra klasztorne, co wywołało oburzenie opinii publicznej. Dzięki protekcji królewskiej uniknął konsekwencji swego czynu^[1].

W 1727 roku został odznaczony Orderem Orła Białego, a w 1736 saskim Orderem św. Henryka^[5]. W 1746 r. został chorążym koronnym. Odtąd nie brał już poważniejszego udziału w życiu politycznym.

Był uczestnikiem pijatyk w otoczeniu Augusta II i organizatorem licznych polowań. Przyczynił się do utrwalenia obrzędów łowieckich i pod wpływem Wettynów kultu św. Huberta na południu Polski. W latach 1741–1746 powstała z jego fundacji kaplica św. Huberta w Miłocinie (obecnie dzielnica Rzeszowa)^[6].

W ramach ekspiacji za zabójstwo i hulaszczy tryb życia, ufundował dla zakonu kapucynów klasztor w Rozwadowie^[7]. Około 1752 roku na jego polecenie, opuszczony i zrujnowany zamek króla Kazimierza Wielkiego znajdujący się na północ od wsi Przyszów, rozebrano na potrzeby budowanego klasztoru kapucynów w Rozwadowie^[8].

Po śmierci 19 lipca 1753, pochowany w podziemiach klasztoru Bernardynów w Rzeszowie. Po zakończonej budowie klasztoru i konsekracji kościoła w Rozwadowie, 28 października 1753 zgodnie z jego ostatnia wolą, ciało księcia przewieziono w wojskowej asyście z Rzeszowa, i uroczyście z honorami spoczęło w rodzinnej krypcie w Rozwadowie^[9].

Epitafium upamiętniające ten pochówek umieszczone jest nad drzwiami prowadzącymi do krypt, od północnej strony ołtarza. Na czarnej tablicy umieszczono napis w języku łacińskim: „D. O. M. Hic jacet Peccator hujus Loci Fundator ora Deum ut hunc reum Christi lotum sangvine absolvat a crimine” – „Bogu Najlepszemu i Największemu. Tu leży grzesznik, fundator tego miejsca, módl się do Boga, aby tego złoczyńcę, obmytego w krwi Chrystusa, uwolnił od zbrodni.”

Majątek

Po śmierci ojca odziedziczył Rzeszów. W 1723 wykupił od rodziny Rozwadowskich ich nadsańskie dobra, na bazie których utworzył dwa nowe klucze dóbr ziemskich: rozwadowski i długorzeczycki. Powiększył swe dobra o min. miasto Rozwadów i wsie położone w widłach Wisły i Sanu - Charzewice, Kępa Rzeczycka, Pilchów, Przyłęk (klucz charzewski), wsie Rzeczyca Okrągła, Rzeczyca Długa wraz z przyległymi folwarkami (klucz rzeczycki). Rozbudował zamek w Rzeszowie i wybudował letnią rezydencję w Charzewicach^[10].