Remove ads
Jerzy Bralczyk (ur. 23 maja 1947 w Ciechanowie[a]) – polski językoznawca, profesor nauk humanistycznych, polonista specjalizujący się w języku mediów, reklamy i polityki, a także popularyzator wiedzy o języku, wpływowy gramatyk normatywny i autorytet preskrypcyjny[3]. Wiceprzewodniczący Rady Języka Polskiego, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu SWPS.
.jpg) Jerzy Bralczyk (2019) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
23 maja 1947 |
| Profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: kultura języka, nauka o współczesnym języku polskim | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1973 |
| Habilitacja |
1986 |
| Profesura |
2000 |
| Odznaczenia | |
   | |
| Strona internetowa | |
Głos Jerzego Bralczyka
Jerzy Bralczyk
Remove ads
Jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego w Ciechanowie[4]. Doktoryzował się w 1973, habilitował – w 1986, a tytuł profesorski uzyskał w 2000. Od 1999 jest wykładowcą Uniwersytetu SWPS w Warszawie i Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Wykładał retorykę na Uniwersytecie Jagiellońskim[5].
W 1982 pracował w Ośrodku Badań Prasoznawczych w Krakowie[6]. W latach 1991–1992 był redaktorem naczelnym dziennika ilustrowanego „Glob24”[7].
Od 1996 jest członkiem Rady Języka Polskiego, a od 2003 zasiada w jej prezydium, przy czym w 2007 został jej wiceprzewodniczącym[8]. Jest współodpowiedzialny m.in. za wszystkie uchwały ortograficzne Rady. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Komitetu Językoznawstwa PAN, Rady Etyki i Ładu Informacyjnego przy Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i Collegium Invisibile[9]. W swojej działalności reprezentuje preskryptywne podejście do języka[3].
W latach 2001–2007 prowadził cotygodniowy program Mówi się w TVP Polonia, a w latach 2008–2009 – program Na słówko w TVN Lingua[10]). W Polskim Radiu prowadzi codzienną audycję Słowo o słowie. Od 1 września 2020 do 26 lutego 2021 prowadził autorską audycję Słowo się rzekło w Radiu Pogoda[11][12][13]. W lutym 2021 został felietonistą Radia Nowy Świat, występuje w programie Poranna Manna Wojciecha i Marcina Mannów[14][15].
Pisze felietony dla miesięcznika „Wiedza i Życie”. Układa lub prowadzi ogólnopolskie i regionalne dyktanda w radiu i telewizji.
Wystąpił gościnnie w filmie Wtorek (2001) Witolda Adamka[16]. Wziął udział w nagraniu utworu „Konkubinat” umieszczonym na albumie Maty pt. 100 dni do matury (2020)[17].
Remove ads
Jak sam deklaruje, ze względów proceduralnych został zapisany jako urodzony 5 czerwca w miejscowości Kobylino[18]. Jest synem Tadeusza Bralczyka (1918–1996) i Jadwigi z domu Gołaszewskiej (1918–1998). Kolekcjonuje różne wydania i przekłady Pana Tadeusza[19] oraz podręczniki dobrego zachowania i mówienia[20].
Poglądy polityczne
Deklaruje lewicowe poglądy polityczne[21]. Przed wyborami parlamentarnymi w 2023 udzielił poparcia kandydatce startującej z listy KW Nowej Lewicy, Dorocie Olko[22].
- 1988: Złoty Krzyż Zasługi;
- 1998: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[23];
- 2013: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[24];
- 2020: Laureat Złotego artKciuka 2020 przyznawanego na Interdyscyplinarnym Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd[25].
Bralczyk opublikował ponad 20 książek na przestrzeni ponad 30 lat:
- 1984: O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Warszawa.
- 1984: Przestrogi i porady językowe dla dziennikarzy, Warszawa.
- 1996: Język na sprzedaż, Warszawa.
- 2001: Mówi się. Porady językowe profesora Bralczyka, Warszawa.
- 2004: O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych.
- 2004: Leksykon zdań polskich, Warszawa.
- 2004: Mój język prywatny, Warszawa, Wydawnictwo Iskry.
- 2005: Leksykon nowych zdań polskich, Warszawa.
- 2006: Polak potrafi: przysłowia, hasła i inne polskie zdania osobne, Warszawa.
- 2007: 444 zdania polskie, Warszawa.
- 2007: Nowe słowa, Warszawa.
- 2007: O języku propagandy i polityki, Warszawa.
- 2008: Porzekadła na każdy dzień, Warszawa.
- 2009: Świat przez słowa, Warszawa.
- 2009: Słowo o słowie: porady językowe profesora Bralczyka, Warszawa.
- 2009: Mówi się: poradnik językowy profesora Bralczyka, Warszawa.
- 2012: ...Kiełbasa i sznurek, Warszawa (wraz z Michałem Ogórkiem).
- 2014: Jeść, wyd. Bosz, Olszanica.
- 2015: 500 zdań polskich, Warszawa.
- 2015: Na drugie Stanisław: nowa księga imion, Warszawa (wraz z Michałem Ogórkiem).
- 2016: W drogę, wyd. Bosz, Olszanica.
- 2016: Trzy po 33, Warszawa (wspólnie z profesorami Miodkiem i Markowskim).
- 2017: Wszystko zależy od przyimka, Warszawa (wspólnie z profesorami Miodkiem i Markowskim).
- 2017: Rozmowy przy stole, Olszanica (wspólnie z Katarzyną Lengren i Jackiem Wasilewskim).
- 2017: 1000 słów, Warszawa.
- 2018: Pokochawszy. Miłość w języku, Warszawa (wspólnie z żoną, Lucyną Kirwil, w rozmowie z Karoliną Oponowicz).
- 2019: Zwierzyniec, Warszawa.
- 2020: Do domu!!!, wyd. Bosz, Olszanica.
- 2021: Porzekadła, wyd. Bosz, Olszanica.
- 2022: Strach się bać, wyd. Bosz, Olszanica.
Remove ads
W latach 2021–2022 nagrał 2 szkolenia on-line:
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads