Jens Stoltenberg

Jens Stoltenberg (ur. 16 marca 1959 w Oslo) – norweski polityk, ekonomista, parlamentarzysta, minister, w latach 2002–2014 przewodniczący Partii Pracy, premier Norwegii w latach 2000–2001 oraz 2005–2013, od 2014 do 2024 sekretarz generalny NATO.

Jens Stoltenberg

Jens Stoltenberg (2022)
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1959 Oslo
Sekretarz generalny NATO
Okres	od 1 października 2014 do 1 października 2024
Poprzednik	Anders Fogh Rasmussen
Następca	Mark Rutte
Premier Norwegii
Okres	od 17 października 2005 do 16 października 2013
Przynależność polityczna	Partia Pracy
Poprzednik	Kjell Magne Bondevik
Następca	Erna Solberg
Premier Norwegii
Okres	od 17 marca 2000 do 19 października 2001
Przynależność polityczna	Partia Pracy
Poprzednik	Kjell Magne Bondevik
Następca	Kjell Magne Bondevik
Odznaczenia

Życiorys

W 1987 uzyskał stopień kandydata nauk ekonomicznych na Uniwersytecie w Oslo. W latach 1979–1981 pracował jako dziennikarz w dzienniku „Arbeiderbladet”. Był także urzędnikiem w biurze statystycznym i wykładowcą ekonomii na macierzystej uczelni (1989–1990).

Zaangażował się w działalność Partii Pracy. Od 1985 do 1989 pełnił funkcję przewodniczącego jej organizacji młodzieżowej (AUF), w latach 1990–1992 kierował oddziałem laburzystów w Oslo. W 1989 został zastępcą poselskim do Stortingu, w 1993 uzyskał mandat deputowanego, który utrzymywał w wyborach w 1997, 2001, 2005 i 2009. W latach 1990–1991 był sekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska. Od 1993 do 1996 sprawował urząd ministra handlu i energii w gabinecie Gro Harlem Brundtland, a w okresie 1996–1997 ministra finansów w rządzie Thorbjørna Jaglanda.

Po upadku centroprawicowego rządu Kjella Magne Bondevika w marcu 2000 Jens Stoltenberg objął urząd premiera, który zajmował do października 2001, kiedy to po wyborach parlamentarnych lewica nie utrzymała władzy. W kwietniu 2002 zastąpił Thorbjørna Jaglanda na stanowisku przewodniczącego Partii Pracy. Po kolejnych wyborach w październiku 2005 po raz drugi stanął na czele rządu, współtworzonego przez Partię Lewicy Socjalistycznej i Partię Centrum. Koalicja pozostała u władzy także po wyborach w 2009, po których lider Partii Pracy zachował stanowisko premiera.

W 2013 utrzymał mandat poselski. Wspierające go partie centrolewicowej koalicji utraciły większość parlamentarną, w październiku tegoż roku na stanowisku premiera zastąpiła go liderka konserwatystów Erna Solberg.

28 marca 2014 został nominowany na nowego sekretarza generalnego NATO^[1]. W tym samym roku na funkcji przewodniczącego Partii Pracy zastąpił go Jonas Gahr Støre. Urzędowanie na stanowisku sekretarza generalnego Jens Stoltenberg rozpoczął 1 października 2014. Jego kadencja była później kilkakrotnie przedłużana^[2]. Urząd ten sprawował do 1 października 2024, kiedy to zastąpił go Mark Rutte^[3].

W lutym 2025 premier Jonas Gahr Støre powierzył mu stanowisko ministra finansów w swoim gabinecie^[4].

Życie prywatne

Syn Thorvalda Stoltenberga; jest mężem Ingrid Schulerud, z którą ma dwoje dzieci.

Odznaczenia

• Medal Jubileuszowy Haralda V 1991–2016 – 2022^[5]
• Order Republiki Czarnogóry II klasy – Czarnogóra, 2017^[6]
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy – Estonia, 2019^[7]
• Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego – Litwa, 2019^[8]
• Krzyż Wielki Orderu Krzyża Pogoni – Litwa, 2023^[9]
• Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy – Ukraina, 2023^[10]
• Wielka Wstęga Orderu Leopolda – Belgia, 2024^[11]
• Order Trzech Gwiazd I klasy – Łotwa, 2024^[12]
• Order Tomáša Garrigue Masaryka III klasy – Czechy, 2024^[13][14]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – Polska, 2024^[15]
• Medal Departamentu Obrony za Wybitną Służbę Publiczną – Stany Zjednoczone, 2024^[16]
• Prezydencki Medal Wolności – Stany Zjednoczone, 2024^[17]
• Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej – Hiszpania, 2024^[18]
• Krzyż Wielki Orderu Oranje-Nassau – Holandia, 2024^[19]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec – Niemcy, 2024^[20]
• Komandor I klasy Orderu Gwiazdy Polarnej – Szwecja, 2024^[21]
• Krzyż Zasługi I klasy MSZ – Estonia, 2024^[22]