Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Jarmułka
niewielkie nakrycie głowy noszone przez Żydów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Jarmułka (mycka, kipa) – mała, płytka czapeczka ściśle przylegająca do czubka głowy, wykonywana najczęściej z sukna lub adamaszku[1]. W XVI-XVII wieku popularnie noszona przez uczonych, duchowieństwo i ludzi starszych[2]. W kontekście rytualnym wykorzystywana głównie przez Żydów[3].
Etymologia
Prawdopodobnie nazwa jarmułka etymologicznie wywodzi się z tur. yağmurluk oznaczającego dosłownie „płaszcz przeciwdeszczowy” lub „daszek chroniący przed deszczem”, chociaż genezą słowa może być również termin łaciński almunicum albo almunica („czapka kanonika”)[4]. W jidysz zapożyczone z polskiego jako jarmlke (יאַרמלקע)[5][6]. Wedle żydowskich interpretacji pochodzi od aramejskiego zwrotu jira malka „szacunek wobec króla”[7]. W języku hebrajskim nosi nazwę kipa (כיפה), dosłownie: „kopuła”[8].
Remove ads
W judaizmie
Podsumowanie
Perspektywa
W tradycji judaistycznej używana jest jako nakrycie głowy mężczyzn i chłopców. Zgodnie z prawem żydowskim jarmułka (kipa) ma być noszona podczas modlitwy, wygłaszania błogosławieństw, czytania Tory oraz podczas przebywania w synagodze lub jesziwie[8][9]. Tradycyjnie jarmułka noszona jest cały czas, co jest wyrazem szacunku dla Boga[8], według innych źródeł ma ona stale przypominać o obecności Boga[10]. Nie jest to przepis talmudyczny, ale praktyka chodzenia z zakrytą głową jest odnotowana w Talmudzie[9], gdzie wskazane jest nakrywanie głowy chłopcom, co ma dać im pobożność w życiu dorosłym[10]. Chodzenie z głową nakrytą jarmułką stało się zwyczajem powszechnie akceptowanym przez Żydów[8][9], a z czasem większość autorytetów halachicznych uznało je za obowiązkowe[9].
Zwyczaj noszenia jarmułki ma swą genezę w czasach biblijnych, kiedy to kapłani nakrywali głowy podczas obrzędów[8]. Jarmułka jest używana zwyczajowo od starożytności[1]. Początkowo nie była noszona powszechnie przez Żydów, upowszechniła się w czasach średniowiecza, kiedy to wprowadzono prawo nakazujące odróżniać żydów od chrześcijan (w 1215 roku Czwarty Sobór Laterański nakazał żydom i muzułmanom w krajach chrześcijańskich ubieranie się w sposób odróżniający ich od chrześcijan)[10][11].
Jarmułka dla żydów nie jest przedmiotem posiadającym świętość, w przypadku zużycia może być wyrzucona i zastąpiona nową[9].
Kolory jarmułek
Chasydzi tradycyjnie noszą jarmułki w kolorze czarnym. W czasie świąt żydowskich często zakładane są białe jarmułki. Żydzi jemeńscy i gruzińscy noszą jarmułki bogato zdobione[8].
Remove ads
W katolicyzmie
Jarmułki na głowach chrześcijańskich duchownych widoczne są już na XIII-wiecznych freskach[12]. Jarmułka, zwana też piuską, jest odznaką godności kościelnej[13]. Papież nosi jarmułkę białą, kardynałowie czerwone, biskupi amarantowe, a niżsi rangą duchowni czarne[12].
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads