Jan Schram

Jan Schram (ur. 20 lutego 1894 w Gródku Jagiellońskim, zm. 12 lutego 1968 w Jarosławiu) – kapitan obserwator Wojska Polskiego II RP, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, burmistrz Jarosławia.

Nie mylić z: Janem Schrammem.

Jan Schram

kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1894 Gródek Jagielloński
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1968 Jarosław
Przebieg służby
Lata służby	1914–1935, 1939–1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Bataliony Chłopskie Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	6 pułk lotniczy
Stanowiska	dowódca eskadry
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Jan Schram

Data urodzenia	20 lutego 1894
Data śmierci	2 lutego 1968
Burmistrz Jarosławia
Okres	od 27 sierpnia 1944 do 4 września 1944
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe
Poprzednik	Bonk
Następca	Julian Marchlik

Jan Schram

Legitymacja porucznika Jana Schrama

Grobowiec Jana Schrama

Życiorys

Urodził się 20 lutego 1894 w Gródku Jagiellońskim jako syn Jana i Ewy z Grodzickich^[1]. Dzieciństwo spędził w Jarosławiu, maturę zdał we Lwowie. We wrześniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Został przydzielony do 15., a następnie 8. kompanii 2 pułku piechoty. 13 maja 1915 pod Czerniowcami dostał się do rosyjskiej niewoli.

W latach 1918–1920 walczył na wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 746. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 27 Pułk Piechoty^[2].

Po zakończeniu działań wojennych zgłosił się do lotnictwa. W 1924 pełnił służbę w 4 pułku lotniczym w Toruniu. Następnie przeniesiony został do 6 pułku lotniczego we Lwowie. 20 września 1927 objął dowództwo 62 eskadry lotniczej. 19 marca 1928 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 1. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa^[3]. W maju tego roku wyznaczony został na stanowisko komendanta parku 6 pułku lotniczego. 26 czerwca 1931 objął dowództwo 65 eskadry liniowej. Od października 1932 dowodził, w zastępstwie etatowego dowódcy, II dywizjonem liniowym 6 pułku lotniczego, a od lutego 1934 63 eskadrą towarzyszącą. W październiku 1934 ponownie objął dowództwo 65 eskadry liniowej i sprawował je do stycznia 1935. Z dniem 31 sierpnia 1935 przeniesiony został w stan spoczynku^[4].

Po przeprowadzce z rodziną do Jarosławia, poświęcił się działalności politycznej w Stronnictwie Ludowym. Aresztowany w czasie strajku chłopskiego w 1937^[5], internowany, pół roku spędził w przemyskim więzieniu. Na fiszce przechowywanej w Centralnym Archiwum Wojskowym znajduje się odręczna adnotacja „do SH 10.8.9”, świadcząca o skierowaniu 10 sierpnia 1939 sprawy do sądu honorowego^[6].

Po wybuchu II wojny światowej podjął nieudaną próbę dotarcia do swego macierzystego pułku lotniczego. Powrócił do Jarosławia przed zamknięciem granicy na Sanie, po czym w listopadzie 1939 został aresztowany i przez dwa miesiące przetrzymywany przez Niemców w charakterze zakładnika. Podczas okupacji działał w konspiracji, początkowo w Batalionach Chłopskich, pełniąc od kwietnia do jesieni 1943 r. funkcję komendanta okręgu IX (województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie); później w Armii Krajowej^[7]. Podejmował kilkakrotne, nieudane próby przedostania się za granicę. 27 sierpnia 1944 został wybrany pierwszym powojennym burmistrzem Jarosławia. Funkcję tę pełnił zaledwie do 4 września, gdyż za działalność w Armii Krajowej został aresztowany i wywieziony do Lwowa, a potem do Kijowa i Charkowa. Ostatecznie osadzony został w obozie dla internowanych oficerów polskich w Riazaniu pod Moskwą. W 1947 przeniesiony został do obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu. Do Polski powrócił w listopadzie 1947. W latach 1948–1955 pracował w Powiatowym Związku Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Jarosławiu. Był prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa.

Od 1925 był mężem nauczycielki Aurelii z Nowaków (1892–1969), z którą miał córkę Ludmiłę (1926–1993)^[8].

Zmarł 12 lutego 1968 w Jarosławiu i został pochowany na Starym Cmentarzu w Jarosławiu (sektor 21-4-7)^[8].

Zarząd Miasta Jarosławia (1944)
Urząd	Nazwisko	Kadencja
Burmistrz Jarosławia	Jan Schram	1944
Wiceburmistrz	Tadeusz Broniewski	1944
II Wiceburmistrz	Stanisław Jedliński	1944
sekretarz i kierownik Wydziału Ogólno-Administracyjnego	Zygmunt Radwański	1944
członek zarządu	Władysław Wysocki	1944
członek zarządu	Antoni Stepczyk	1944
członek zarządu	Stanisław Grzebieniak	1944
członek zarządu	Stanisław Jaśkiewicz	1944
członek zarządu	Stanisław Piotrowski	1944
członek zarządu	Stanisław Jurkiewicz	1944
referent opieki Społecznej	Stanisław Kużniar	1944
komendant straży pożarnej	Adam Fedorowicz	1944
kierownik Elektrowni	Franciszek Kozakiewicz	1944
dyrektor gazowni miejskiej	Piotr Łętocha	1944
po. kierownika Wydziału technicznego, referent budowlany	Tadeusz Bendzera	1944
referent gospodarczy	Leon Kotliński	1944
ogrodnik miejski	Józef Kafara	1944
kasjer	Franciszek Trybalski	1944
kierownik rzeźni	Mirosław Zborzil	1944
kierownik urzędu likwidacyjnego	Kazimierz Sławek	1944
referent rolny	Stanisław Gromada	1944
kierownik Wydziału maj. op. i porzuc.	Władysław Czelny	1944
referent podatkowy	Franciszek Żyła	1944
maszynista	Edmund Plebankiewicz	1944
pomocnik maszynisty	Karol Golonka	1944
monter	Andrzej Sekiewicz	1944
pomocnik montera	Andrzej Szociński	1944
murarz monter	Kazimierz Grassmann	1944
pomoc fachowa	Józef Pelc	1944
kierownik Działu Gospodarki Miejskiej	Władysław Czarny	1944
refent opieki Społecznej	Stanisław Butwitowski	1944
lekarz miejski	Dr Eugeniusz Batiuk	1944

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5925^[9]
• Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[10][6][11]
• Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”^[12][13]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[14]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[14]
• Krzyż Legionowy^[14]
• Odznaka Obserwatora^[14]
• Medal Zwycięstwa^[15]
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, 1929)^[16]

12 czerwca 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości z Mieczami nie przyznał^[6].

Upamiętnienie

13 listopada 1992 Rada Miasta Jarosławia uchwałą Nr 236/XXVIII/92 nazwała jedną z ulic miasta imieniem kpt. Jana Szrama. 29 października 2007, na wniosek Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia, radni zmienili nazwę ulicy na kpt. Jana Schrama.