Remove ads
polski historyk literatury Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Malicki (ur. 24 stycznia 1948 w Katowicach) – polski historyk literatury, bibliotekarz, profesor nauk humanistycznych, w latach 1991–2018 dyrektor Biblioteki Śląskiej w Katowicach[2].
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: literatura staropolska, historia literatury polskiej | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Habilitacja | |
Profesura | |
Uczelnia | |
dyrektor Biblioteki Śląskiej | |
Odznaczenia | |
|
Syn Ignacego – kierowcy samochodowego i Benigny z domu Patalas – pielęgniarki. W latach 1962–1967 był uczniem Technikum Teletransmisyjnego w Katowicach, a następnie studentem polonistyki Uniwersytetu Śląskiego. Po jej ukończeniu w 1972 roku podjął pracę w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Śląskiego jako asystent-stażysta, by z czasem przejść wszystkie szczeble awansu uczelnianego od asystenta (1972–1976), przez adiunkta (1976–1983), docenta (1983–1990), do profesora nadzwyczajnego (1991–2003) i zwyczajnego (od 2003).
W 1976 roku doktoryzował się na podstawie dysertacji „Twórczość Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literackiej”, napisanej pod opieką naukową prof. dr. Jana Zaremby. Praca ta ukazała się cztery lata później pod nieco zmienionym tytułem „Słowa i rzeczy. Twórczość Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literackiej” (Katowice, 1980). W roku wydania tej książki, po półrocznym pobycie w IBL PAN w Warszawie, w pracowni prof. dr hab. Janusza Pelca, Jan Malicki ukończył pisanie rozprawy habilitacyjnej „Mity narodowe. Lechiada” (Wrocław, 1982), obronionej 13 października 1981 roku. Tytuł profesora otrzymał w 2003 roku[3].
Pełnił też funkcje administracyjne w macierzystej uczelni: zastępcy dyrektora Instytutu Nauk o Literaturze (1974–1980), prodziekana Wydziału Filologicznego (1982–1985), dziekana Wydziału Filologicznego (1987–1990). Od 1991 roku do 2018 był kierownikiem Zakładu Historii Literatury Średniowiecza i Renesansu. W 2018 roku przeszedł na emeryturę na Uniwersytecie Śląskim. Dotychczas wypromował 25 doktorów z Polski i Czech, z których 8 zostało profesorami uczelni w Warszawie, Krakowie, Bielsku-Białej, Częstochowie i Katowicach. Był również recenzentem doktoratu honoris causa dla Tadeusza Różewicza oraz inicjatorem przyznania tegoż tytułu przez Uniwersytet Śląski Eugéne’owi Ionesco.
Współpracował lub współpracuje z Uniwersytetami w Ostrawie, Szczecinie oraz Akademią Muzyczną w Katowicach. Wykładał, m.in. w Pradze, Brnie, Ostrawie, Karwinie, Rzymie, Cambridge (Harvard University), Skopje, Neapolu, Herne, Granadzie, Sankt Petersburgu, Wilnie[4].
Za działalność naukową i dydaktyczną 4-krotnie otrzymywał nagrody Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Kultury i Sztuki (1998) oraz 10-krotnie JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego. Ponadto jest laureatem nagrody Lux ex Silesia przyznanej przez Arcybiskupa Metropolitę Katowickiego Damiana Zimonia (2011), Śląskiego Szmaragdu przyznanego przez Biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Tadeusza Szurmana (2009), Lauru Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1999), Złotego Lauru Umiejętności i Kompetencji (1999), Nagrody im. Z. Glogera, W. Korfantego, K. Miarki, J. Ligonia (1998).
Pełnił lub pełni szereg funkcji, m.in. przewodniczącego (wiceprzewodniczącego lub członka) Krajowej Rady Bibliotecznej przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego (1998–nadal) oraz także przy Ministrze – wiceprzewodniczącego lub członka Rady do spraw Narodowego Zasobu Bibliotecznego, wiceprzewodniczącego lub członka Rady Naukowej Biblioteki Narodowej. Uczestniczy w Radzie Naukowej Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie, Regionalnej Konferencji Rektorów Uczelni Akademickich województwa śląskiego i opolskiego, Radzie Konsultacyjnej Związku Górnośląskiego, w Radzie Programowej Regionalnego Ośrodka Kultury w Katowicach oraz w Radzie Programowej Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie. Przewodniczy też Forum Dyrektorów Bibliotek Samorządowych Województwa Śląskiego.
Jest redaktorem naczelnym „Guliwera. Kwartalnika o książce dla dziecka”, „Książnicy Śląskiej” oraz „Zarania Śląskiego. Seria nowa”. Pod jego redakcją ukazują się serie wydawnicze: „Staropolskie teksty i konteksty” (6 tomów), „Śląskie miscellanea” (początkowo wraz z Krystyną Heską-Kwaśniewicz, obecnie samodzielnie), wydawane w ramach prac Oddziału PAN w Katowicach (20 tomów), „Folia Scientica Bibliothecae Silesianae” (11 tomów), ponadto: „Biblioteka Piśmiennictwa Śląskiego”, „Epizody”, „Śląski Wawrzyn Literacki” oraz seria „Śląscy uczeni. O tych, co odeszli” (wspólnie z J. Śliwiokiem i M. Skórą).
W latach 1991–2018 Jan Malicki był dyrektorem Biblioteki Śląskiej w Katowicach. Jako inwestor doprowadził do wybudowania i otwarcia 24 X 1998 roku nowego gmachu, jednego z najnowocześniejszych w Europie, jak oceniali go specjaliści z całego świata. Obecnie księgozbiór biblioteki liczy prawie 2,3 mln woluminów.
Oprócz funkcji prymarnych, takich jak: gromadzenie, opracowanie i udostępnianie z inicjatywy Jana Malickiego doszło do zabezpieczenia konserwatorskiego słynnej biblioteki jasnogórskiej oraz krakowskiej biblioteki paulińskiej na Skałce. W Bibliotece Śląskiej dokonano konserwacji Archiwum Powstań Śląskich, znajdującego się w Nowym Jorku. Rozszerzono też działalność popularyzatorską poprzez honorowanie Śląskim Wawrzynem Literackim jednej z książek wydanej w poprzednim roku. Zapoczątkował także liczne inicjatywy kulturalne: Międzynarodowy Przegląd Ekslibrisu oraz konkurs Śląskiej Fotografii Prasowej, szczególnie istotny jest Ogólnopolski Festiwal Ekspresji Dziecięcej i Młodzieżowej (wspólne przedsięwzięcie Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Sztuk Pięknych oraz Biblioteki Śląskiej), uhonorowany w 2011 roku w Krakowie Nagrodą im. Marii Weryho-Radziwiłłowicz. Był pomysłodawcą Śląskiej Biblioteki Cyfrowej, skupiającej 61 instytucji. Oprócz członków założycieli Biblioteki Śląskiej i Uniwersytetu Śląskiego w przedsięwzięciu uczestniczą biblioteki miejskie, gminne, stowarzyszenia społeczne i grupa wolontariuszy. Był przewodniczącym Rady Programowej Kongresu Kultury Województwa Śląskiego (2010) oraz przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Kongresu Języka Polskiego w Katowicach (2011). Szczególne miejsce w jego działalności zajmują cokwartalne – od 1998 roku – spotkania w promnickiej (nieopodal Pszczyny) Akademii Wina, której jako rektor od powstania przewodniczy[5].
Jan Malicki jest Honorowym Członkiem Business Centre Club, Towarzystwa Miłośników Książki i Grafiki, Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (Oddział Śląski), Polskiego Związku Bibliotek.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Zasłużony Działacz Kultury, Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[6], Odznaką Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2009)[7], Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego.
W roku 1998 otrzymał Nagrodę im. Karola Miarki[8], a w roku 2002 Nagrodę im. Wojciecha Korfantego przyznaną przez Związek Górnośląski[9].
W czerwcu 2011 roku wychowankowie i współpracownicy ofiarowali mu okolicznościowy tom zatytułowany „Liber amicorum professoris Joannis Malicki”, pod red. D. Rotta i P. Wilczka, przy współudziale B. Stuchlik-Surowiak (Katowice, 2011), a w roku 2018 "Staropolskie teksty i konteksty. Tom 8. Tom jubileuszowy, poświęcony pracy twórczej i organizacyjnej Profesora Jana Malickiego w siedemdziesiątą rocznicę Jego urodzin, pod red.T. Banaś-Korniak, B. Stuchlik-Surowiak, D. Rotta i J. Kwoska (Katowice 2018). Ponadto z tej okazji zadedykowano Mu "Książnicę Śląską. T.30: 2018" oraz bibliofilski druk : De Bicinensi Proelio. O bitwie byczyńskiej. Wstęp i opracowanie M. Kasprowska-Jarczyk, A. Kultys, A. Tułowiecka. Katowice-Pszczyna 2018. Uniwersytet Śląski w Katowicach uhonorował Go uroczystością Odnowienia Doktoratu. Również władze rektorskie Uniwersytetu w Ostrawie podziękowały za pracę w Republice Czeskiej.
Jest żonaty z Henryką Wach-Malicką, dziennikarką „Dziennika Zachodniego”. Córka Joanna, absolwentka kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego, PWSTiF w Łodzi, słuchaczka Szkoły Wajdy, jest producentką filmową.
. Adam Gdacjusz: Postilla popularis, to jest Kazania na Ewanjelije Święte/ opracowanie Jan Malicki, Tadeusz Sierny. -Katowice: Biblioteka Śląska, Wydawnictwo
Naukowe "Śląsk", 2019.
. Białe kruki. Miesięcznik "Śląsk". W latach 2018–2019 ukazało się 21 artykułów.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.