Jan Krysiński (generał)

Jan Krysiński herbu Leliwa (ur. 1770 w Warszawie, zm. 1837 tamże) – generał brygady powstania listopadowego. Brat generała Franciszka Krysińskiego.

Jan Krysiński

Leliwa herb Krysińskich
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	1770 Warszawa
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1837 Warszawa
Przebieg służby
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-rosyjska 1792, Insurekcja kościuszkowska, Wojny napoleońskie, Powstanie listopadowe
Odznaczenia

Życiorys

Mimo polskobrzmiącego nazwiska wywodził się z żydowskiej grupy religijnej frankistów, spolszczonej w końcu XVIII wieku^[1].

Służbę wojskową rozpoczął w 1791 w korpusie inżynierów koronnych. Nobilitowany w 1793. Uczestnik wojny przeciwko interwencji rosyjskiej w 1792. Walczył w powstaniu kościuszkowskim 1794. Krótko potem służył w Legionach Polskich we Włoszech. Od 1807 w stopniu kapitana w Armii Księstwa Warszawskiego. Jako szef batalionu walczył w 1809 przeciwko najazdowi Austriaków.

Kampanię moskiewską 1812 odbył jako major pułku artylerii konnej. W 1813 bronił twierdzy Modlin.

Od 1815 w Armii Królestwa Polskiego w stopniu pułkownika. Początkowo pełniący obowiązki dowódcy Brygady Artylerii. W latach 1820 – 1830 szef rachunkowości Dyrekcji Artylerii.

Po wybuchu powstania listopadowego uczestniczył w fortyfikowaniu Warszawy, potem komendant twierdzy Zamość. Uzyskał w maju 1831 awans na generała brygady. Jako komendant twierdzy pokazał swój talent dowódczy i organizatorski. Kapitulował w Zamościu po uporczywej obronie.

Konsekwencji za udział w powstaniu nie poniósł w uznaniu żołnierskiej postawy. Po klęsce powstania powrócił do Warszawy, gdzie zmarł 18 lipca 1837 roku i został pochowany na Powązkach w grobowcu rodzinnym (kwatera 32-4-12/13)^[2].

Był członkiem loży wolnomularskiej Świątynia Izis w 1811/1812 roku^[3].

Był odznaczony Orderem Virtuti Militari, Orderem Świętej Anny II klasy^[4]. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 30 lat służby^[5].

Przypisy

1. Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, Wyd. MON, warszawa 1988, s. 174.
2. Cmentarz Stare Powązki: JAN KRYSIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-10].
3. Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 239.
4. Księga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 9.
5. Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]

Bibliografia

• H. P Kosk, Generalicja polska, t. 1, wyd. Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998.