Jakub Reiner

Józef Jakub Reiner (urodzony około 1840; zmarł 27 listopada 1866 w Irkucku) – farmaceuta z Warszawy, uczestnik powstania styczniowego, jeden z organizatorów i przywódców polskiego powstania nad Bajkałem w 1866. W powstaniu tym dowodził jednym z dwóch oddziałów konnych (około 20 jeźdźców). Po upadku powstania został aresztowany i wraz z około 680 innymi powstańcami przewieziony do Irkucka, gdzie 18 sierpnia 1866 rozpoczęło się śledztwo.

19 listopada 1866 ogłoszono wyrok: na karę śmierci skazano siedmiu przywódców, pozostałych powstańców skazano na dożywotnią katorgę. Ostatecznie rozstrzelano czterech: Narcyza Celińskiego, Gustawa Szaramowicza, Władysława Kotkowskiego i właśnie Jakuba Reinera. Wyrok wykonano 27 listopada 1866 w Irkucku na przedmieściu Uszakowka, za rogatką "jakucką", u podnóża gór w pobliżu rzeki Angary.

Przed wykonaniem wyroku skazańcy napisali listy do swych rodzin. Władze rosyjskie wysłały je do Petersburga, gdzie Aleksander II, wydał polecenie niedoręczenia ich adresatom. Niektóre listy opublikowano w roku 1963 w „Przeglądzie Historycznym”^[1].

Przypisy

1. Henryk Skok. Powstanie polskich zesłańców za Bajkałem w 1866 r.. „Przegląd Historyczny”. LIV (2), s. 244–269, 1963.

Bibliografia

• Zofia Strzyżewska, Zesłańcy Powstania Styczniowego z Królestwa Polskiego. Wykaz nazwisk z akt w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych; Wyd. NDAP, Warszawa 2001.
• Wielka Encyklopedia Powszechna PWN; t. 9 Polska-Robe, str. 353-354; PWN Warszawa 1967
• Władysław Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski, Tom pierwszy 1864-1914, oficyna wydawnicza Graf, Gdańsk 1991
• Roman Rogiński, Powstaniec 1863 – zeznania i wspomnienia, wyd. PWN, Warszawa 1983
• Henryk Skok, Polacy nad Bajkałem 1863-1883; wyd. PWN, Warszawa 1974