Loading AI tools
polski etnograf, antropolog kultury, etnolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jacek Olędzki (ur. 18 grudnia 1933 w Warszawie, zm. 11 sierpnia 2004 tamże[1]) – polski etnograf, antropolog kultury i etnolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater |
W 1955 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Równolegle uczęszczał na zajęcia z historii sztuki[2]. Wiele uwagi poświęcił społeczności i przestrzeni kurpiowskiej Puszczy Zielonej[3] (30 pozycji)[4]. Zainteresowanie Kurpiami rozpoczęło się, gdy w latach 50. XX w. jako student uczestniczył w Międzyuczelnianym Obozie Etnograficznym prowadził badania we wsi Wach. Pracę magisterską napisaną pod kierunkiem Witolda Dynowskiego poświęcił relacjom człowieka z przyrodą na Kurpiach Zielonych[2][5]. Był członkiem zespołu przygotowującego pod kierunkiem Anny Kutrzeby-Pojnarowej trzytomowe opracowanie historyczno-etnograficzne Puszczy Zielonej[4], pozostawił też kilka tekstów o Kurpiach[6][7][8][9]. Współpracował z redakcją Polskiego Atlasu Etnograficznego we Wrocławiu[2].
W 1957 ukończył Studia Realizatorów Filmowych we Wrocławiu. Jako uczestnik przeglądów filmowych często zdobywał wysokie miejsca. Brał również udział w międzynarodowych przeglądach filmowych, co pozwoliło mu poznać zagranicznych etnografów[2]. Doktorat pod kierunkiem Anny Kutrzeby-Pojnarowej, poświęcony kulturze artystycznej Puszczy Zielonej[2], obronił w 1965[4]. W latach 1955–1969[4] był adiunktem w Zakładzie Etnografii Historii Kultury Materialnej PAN. Wykładał w Studium Afrykanistycznym UW. W latach 1967–1977 był na stażu naukowym w Senegalu[4]. Prowadził badania w Mongolii[10][11][12][13][14] i Afryce (Maroko, Algieria, Niger, Kamerun, Nigeria, Republika Środkowej Afryki, Tanzania, Rwanda, Kenia, Etiopia, Sudan, Egipt). W latach 1976–1977 był stypendystą Institut Fondamentale d'Afrique Noire w Dakarze[2]. W 1986 zakończył pracę habilitacyjną, którą poświęcił kodyfikacji norm kulturowych na przykładzie Murzynowa[2]. Współpracował z Katedrą, a następnie Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej UW[4]. Od 1974 był pracownikiem Instytutu Krajów Rozwijających się na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych UW (obecnie Instytut Studiów Regionalnych i Globalnych)[15]. Był inicjatorem powstania placówki muzealnej w Murzynowie[16]. Sprawował nad nią opiekę, przeznaczając na jej utrzymanie prywatne środki finansowe[2][4][17][18].
Był ceniony za łączenie warsztatu historycznego i etnograficznego[5]. Badał kulturę ludową, realizował filmy przedstawiające zanikającą na polskiej wsi kulturę ludową oraz religijność naturalną, a także życie w zgodzie z przyrodą[19][20][21][22]. Interesowały go mirakulia i wierzenia ludzi[23][24][25][26][27][28][29][30]. Wykonał 15 filmów, w tym kilka o Kurpiach. Szczególnie cenna jest dokumentacja zwyczajów związanych z wotami woskowymi w Kadzidle i Brodowych Łąkach oraz w położonej poza Kurpiami Krzynowłodze Wielkiej[5][31]. Poza filmowaniem zajmował się również fotografiką. Pozostawił kilka tysięcy fotografii o tematyce etnograficznej[19]. Z ponad 100 prac naukowych, które napisał, blisko połowa dotyczy Mazowsza[4]. Zajmował się też ziemią chełmińsko-dobrzyńską[2][16]. Publikował w dziale społeczno-kulturalnym Wydawnictwa Współczesnego[4] oraz w „Polskiej Sztuce Ludowej – Kontekstach”[32][33][34][35].
Dzięki niemu w Murzynowie powstał pomnik Stanisława Murzynowskiego[2].
Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kw. 29H-3-32)[15].
Był ceniony w środowisku naukowym[36][37][38][39]. Jego spuścizna jest dostępna w archiwum IEiAK UW[40], część jest w rękach prywatnych[5].
W 2009 poświęcono mu konferencję w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie[41].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
