Loading AI tools
pedagog polski, działacz oświatowy, krytyk teatralny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Lipiński, krypt.: J. L.; J. L. R. D. E.; X., (ur. 1764 w Tetyjowie na Naddnieprzańskiej Ukrainie, zm. 23 września 1828 w Warszawie) – polski działacz oświatowy, pedagog, powieściopisarz, poeta, tłumacz, krytyk literacki i teatralny. Współpracownik Stanisława Kostki Potockiego, wolnomularz[1].
Urodził się w roku 1764. Pierwsze nauki pobierał u pijarów, na warszawskim Żoliborzu. Wkrótce potem zbliżył się do I. Potockiego. Po III rozbiorze Polski osiadł na wsi.
W okresie Księstwa Warszawskiego członek Izby Wojennej i Administracyjnej. Od roku 1807 sekretarz generalny Izby Edukacyjnej (do 17 stycznia 1812). W Królestwie Kongresowym, od roku 1811 członek Dyrekcji Edukacji Narodowej, inicjator Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, od 1817 był drugą po ministrze osobą w Komisji Oświecenia, od 1821 generalny wizytator szkół Królestwa Polskiego.
Od roku 1805 członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie (od roku 1809 członek czynny), współzałożyciel Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, w latach 1814–1820 prezes Rządowej Dyrekcji Teatru. Wydawał klasycystyczne poezje, powieści sentymentalne, przekłady, prace pedagogiczne. Członek Towarzystwa Iksów w latach 1815-1819. Od stycznia roku 1817 członek Rady Ogólnej Uniwersytetu Warszawskiego. Zmarł w Warszawie.
Artykuły i drobne utwory umieszczał w czasopismach: "Dziennik Wileński" (1806), "Gazeta Korespondenta Warszawskiego" (tu recenzje teatralne literą X, używaną także przez innych członków Towarzystwa Iksów), "Gazeta Poznańska" (1814), "Gazeta Warszawska" (1808, 1815), "Melitele" (1829), "Nowy Pamiętnik Warszawski" (1803-1804), "Pamiętnik Umiejętności, Sztuk i Nauk" (1824), "Pamiętnik Warszawski" (1807, 1809, 1815, 1819, 1821, 1823), "Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk", "Tygodnik Wileński" (tu: Wierzba płacząca i brzoza; Do J. Kopecia, 1818).
Wydawał również instrukcje dla nauczycieli i przepisy dla uczniów; zobacz Estreicher II (1874), 604-605.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.