Izabela

Izabela – spolszczenie imienia Isabel, tj. albo średniowiecznego oksytańskiego, następnie rozpowszechnionego w Hiszpanii i szerzej w Europie Zachodniej odpowiednika imienia Elżbieta, pochodzącego od hebrajskiego אלישבע (Wj 6,23) eliszewa („mój Bóg przysięgą”)^[1], albo pochodzi ono od imienia biblijnej królowej Jezabel, której imię oznacza w hebrajskim „wywyższona przez Baala”.

Ten artykuł dotyczy imienia. Zobacz też: inne znaczenia nazw „Izabela” i „Izabella”.

Zobacz hasło Izabela w Wikisłowniku

Zobacz multimedia związane z tematem: Izabela

W Polsce imię to pojawiło się razem z wpływami francuskimi, a pierwszą znaną Polką noszącą to imię była Izabela Jagiellonka (1519–1559), nazwana tak na cześć swojej babki, Izabeli Aragońskiej^[2]. Z czasem stało się modne i Elżbiety nazywano niekiedy Izabelami, np. Izabela Czartoryska w rzeczywistości nosiła imię Elżbieta^[3]. Bywa zapisywane również jako Izabella. Zdrobnienia tego imienia to Iza^[4] i Bella.

W 2019 roku Izabela zajmowała 43. miejsce na liście najpopularniejszych imion żeńskich w Polsce, odnotowując 145 060 nadań. Ponadto w rejestrze PESEL występowały także m.in. formy: Izabella (137. miejsce, 12 572 nadań), Isabella (420 nadań), Isabelle (112 nadań), Isabel (99 nadań), Isabell (52 nadania), Isabela (26 nadań), Izabel (13 nadań), Izabell (9 nadań) i Izabelle (3 nadania)^[5].

Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Izabela zajmowała w 2019 roku 51. miejsce w grupie imion żeńskich (862 nadania)^[6].

Osoby o imieniu Izabela imieniny obchodzą: 4 stycznia^[7], 23 lutego^[8], 16 marca^[7], 14 lipca^[7] i 3 września^[7].

Odpowiedniki w innych językach

• angielski: Isabelle
• esperanto: Izabela^[9]

Osoby noszące imię Izabela

Błogosławione i święte o tym imieniu

• św. Izabela (Elżbieta) Aragońska – królowa Portugalii
• bł. Izabela Francuska – córka króla Francji
• w mariawityzmie: św. Antonina Maria Izabela Wiłucka-Kowalska – pierwsza polska biskupka^{[uwaga 1]}

Inne znane osoby o imieniu Izabela i Izabella

• Izabela z Asturii – królowa Portugalii
• Izabela Glücksburg – księżniczka duńska
• Izabela z Lusignan – regentka Królestwa Jerozolimskiego
• Izabela I Katolicka – królowa hiszpańska
• Izabela II – królowa hiszpańska
• Isabel Abedi – niemiecka pisarka
• Isabelle Adjani – francuska aktorka
• Isabel Allende – chilijska pisarka
• Izabela Bełcik – polska siatkarka
• Izabela Ceglińska – polska skrzypaczka
• Isabel Cueto – niemiecka tenisistka
• Izabela Czartoryska – polska pisarka, mecenaska sztuki
• Izabela Dylewska – polska kajakarka
• Izabela Filipiak – polska pisarka
• Izabela Jagiellonka – królowa Węgier
• Izabela Jaruga-Nowacka – polska polityk
• Izabela Kasprzyk – polska siatkarka
• Izabella Klebańska – pisarka dla dzieci, muzyk
• Izabela Kloc – polska polityk
• Izabela (Iza) Kozłowska-Berson – polska aktorka
• Izabella Krzan – polska modelka
• Izabela Kuna – polska aktorka
• Izabela Leszczyna – polska polityk
• Izabella Miko – polska aktorka
• Izabella Olejnik – polska aktorka
• Izabela Opęchowska – Miss Polonia z roku 1998
• Isabella Rossellini – amerykańska aktorka
• Izabela Skrybant-Dziewiątkowska – polska piosenkarka, wokalistka Tercetu Egzotycznego
• Izabela Sowa – polska pisarka
• Izabela Szolc – polska pisarka
• Izabella Scorupco – polska aktorka
• Izabella Sierakowska – polska polityk
• Izabela Trojanowska – polska wokalistka, aktorka
• Izabela Zwierzyńska – polska aktorka

Postacie fikcyjne

• Izabela Łęcka – jedna z głównych postaci powieści Lalka Bolesława Prusa
• Isabela z Rivain – piratka, jedna z towarzyszy Hawkego w uniwersum serii Dragon Age
• Isabella Swan – główna postać sagi Zmierzch, ludzka dziewczyna zakochana w wampirze
• Izabela Garcia-Shapiro – jedna z bohaterek animowanego serialu Fineasz i Ferb.

Zobacz też

• Izabelin (gmina Krzymów) – wieś w Polsce

Uwagi

1. Forma żeńska biskupa, biskupka, występuje jako urząd m.in. w Kościołach: metodystycznych starokatolickich, niektórych anglikańskich, luterańskich, kalwińskich, a także w Kościele Adwentystów Dnia Siódmego w postaci urzędu starszego zboru obsadzonego przez kobietę. W Polsce tytuł biskupek (kustoszek) noszą dwie siostry z Kościoła Katolickiego Mariawitów: Hanna Maria Rafaela Woińska oraz Damiana Maria Beatrycze Szulgowicz. Pierwszą polską biskupką była Izabela Wiłucka z Kościoła mariawitów, która następnie przyjęła tytuł arcykapłanki.

Przypisy

1. MikeM. Campbell MikeM., Meaning, origin and history of the name Isabel [online], Behind the Name [dostęp 2024-02-23] (ang.).
2. JanJ. Grzenia JanJ., Słownik imion, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, ISBN 83-01-13741-X, OCLC 830306364. Brak numerów stron w książce
3. HenrykH. Fros HenrykH., FranciszekF. Sowa FranciszekF., Księga imion i świętych, t. 3, Kraków: Wydaw. WAM, 1998, ISBN 83-7097-464-3, OCLC 830206284. Brak numerów stron w książce
4. Opinia Rady Języka Polskiego
5. Imiona pierwsze i drugie osób urodzonych przed 1 stycznia 2019 roku - statystyka. Ministerstwo Cyfryzacji. [dostęp 2019-05-03]. (pol.).
6. Najpopularniejsze imiona dla dziewczynek 2018 - ranking ogólnopolski. Ministerstwo Cyfryzacji. [dostęp 2019-05-03]. (pol.).
7. Skorowidz imion, [w:] DonatD. Chruścicki DonatD., Skarbczyk imion, EwaE. Wieczorek, wyd. II, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1986, s. 24. nlb, lewa kolumna, ISBN 83-217-2374-8, OCLC 833927072, Książka liczy 128 stron, z których żadnej nie ponumerowano. Na stronie 1. umieszczono logotyp wydawnictwa, str. 3. to strona tytułowa, na stronie 4. wydrukowano numer ISBN, który powtórzono na 3. stronie okładki. Nakład 100 tysięcy egz. Na stronie 4. pozostawiono jako rok wydania 1983, zaś na stronie 128., obok informacji, że jest to drugie wydanie z diapozytywów wydania pierwszego, jako rok wydania wydrukowano 1986.
8. Izabela [online], deon.pl [dostęp 2024-02-23].
9. Kazimierz Tymiński: Mały słownik POLSKO-ESPERANCKI. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 430. ISBN 83-214-0326-3.