Inspektorat Graniczny nr 12

Inspektorat Graniczny nr 12 – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.

Inspektorat Graniczny nr 12

Obwód Straży Granicznej „Ostrów”

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1928
Rozformowanie	1939
Tradycje
Rodowód	Inspektorat SC „Ostrów”
Organizacja
Dyslokacja	Ostrów Wielkopolski
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Wielkopolski Inspektorat Okręgowy SG Wielkopolski Okręg SG

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[1]. Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu granicznego nr 12 „Ostrów”^[2]. Rozkazem nr 4 z 17 grudnia 1934 roku w sprawach [...] zarządzeń organizacyjnych i zmian budżetowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył komisariat „Laski” z Inspektoratu Granicznego „Ostrów” i przydzielił do Inspektoratu Granicznego „Wieluń”^[3]. Rozkazem nr 2 z 30 listopada 1937 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i likwidacji jednostek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zniósł posterunek SG „Odolanów”^[4]. Tym samym rozkazem utworzył placówki II linii „Konin” podległą Inspektoratowi Okręgowemu^[4]. Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Inspektoratu Granicznego „Ostrów” na Obwód Straży Granicznej „Ostrów”^[5].

Służba graniczna

Dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski swoim rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego określił granice inspektoratu granicznego: od północy: placówka Straży Granicznej „Zmysłowo” wyłącznie, od południa: placówka Straży Granicznej „Proszów” włącznie^[2]. Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski zatwierdził granice inspektoratu granicznego: od północnego wschodu: granica Inspektoratu Granicznego Leszno, od północnego zachodu: placówka Straży Granicznej I linii „Siemianice” włącznie^[6].

Sąsiednie inspektoraty:

• Inspektorat Graniczny „Leszno” ⇔ Inspektorat Graniczny „Wieluń” − 1928

Kierownicy/komendanci inspektoratu

stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
nadkomisarz	Wacław Sacewicz	18 VIII 1934	IG „Brodnica”[7]
inspektor	Leon Braziulewicz	18 VIII 1934[7] – 1936/38[8]
nadkomisarz	Konstanty Kononowicz	10 IV 1938[9] -

Struktura organizacyjna

Organizacja inspektoratu w kwietniu 1928^[10]:

• komenda − Ostrów Wielkopolski
• komisariat Straży Granicznej „Krotoszyn”
• komisariat Straży Granicznej „Odolanów”
• komisariat Straży Granicznej „Sośnie”
• komisariat Straży Granicznej „Słupia”

Organizacja inspektoratu w styczniu 1930^[11]:

• komenda − Ostrów
• 1/12 komisariat Straży Granicznej „Krotoszyn”
• 2/12 komisariat Straży Granicznej „Sośnie”
• 3/12komisariat Straży Granicznej „Kobyla Góra”
• 4/12komisariat Straży Granicznej „Bralin”
• 5/12komisariat Straży Granicznej „Rychtal”
• 6/12 komisariat Straży Granicznej „Laski”

Przypisy

1. Goryński 2012 ↓, s. 226.
2. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 21.
3. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 98.
4. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 118.
5. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 124-128.
6. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 69.
7. Kronika Inspektoratu „Ostrów” ↓, s. 8/34.
8. Muzeum Polskich Formacji Granicznych ↓.
9. Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/18.
10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 23.
11. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 71.

Bibliografia

• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Mariusz Kaśkosz: Straż Graniczna Inspektoratu Granicznego Wronki w latach 1928-1937: ze wspomnień strażnika Jana Nocunia. Czarnków: Wydawnictwo Nadnoteckie Echa, 2015. ISBN 83-87424-77-3.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Kronika Inspektoratu Granicznego „Ostrów” w latach 1932–1933 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.190/411.)
• Muzeum Polskich Formacji Granicznych – Leon Baziulewicz. [dostęp 2017-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)].
• Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)