Remove ads
Imbirowate (Zingiberaceae Lindl.) – rodzina roślin wieloletnich z rzędu imbirowców. Liczy 56 rodzajów w obrębie których wyróżnia się ok. 1100–1600 gatunków[2]. Rośliny te występują w strefie tropikalnej na wszystkich kontynentach, sięgając strefy subtropikalnej i umiarkowanej w Japonii, Himalajach i w południowej Afryce. W Ameryce Południowej i Środkowej występuje tylko jeden rodzaj – Renealmia[3]. Imbirowate rosną głównie w lasach, na glebach próchnicznych, w miejscach cienistych i w półcieniu[4]. Zgrubiałe kłącza zazwyczaj obfitują w olejki eteryczne i skrobię[4]. Nadziemne części roślin też zwykle są aromatyczne. Liczne gatunki wykorzystywane są jako rośliny przyprawowe, lecznicze, jadalne i ozdobne[3].
 Alpinia lekarska | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
imbirowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Zingiberaceae Lindl. Key Bot.: 69. 15-30 Sep 1835, nom. cons. Lindl., 1835 | |
Remove ads
- Pokrój
- Rośliny kłączowe. Z kłącza wyrastają nibyłodygi z pochew liściowych.
- Liście
- O pochwiastej nasadzie i języczku, całobrzegie.
- Kwiaty
- Zwykle duże i efektowne, grzbieciste, o zielonkawym, zrosłodziałkowym kielichu i barwnej koronie z trzema łatkami. Z sześciu pręcików funkcjonuje tylko jeden, dwa inne pręciki wewnętrznego okółka wykształcają się płatkowato i są zrośnięte w warżkę (labellum). Słupek jeden, dolny.
- Owoc
- Torebka lub jagoda.
- Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd imbirowce (Zingiberales), rodzina imbirowate (Zingiberaceae). Rodzina stanowi klad siostrzany rodziny kostowcowatych (Costaceae)[2]:
| imbirowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W obrębie rodziny wyróżnia się cztery podrodziny:
| imbirowate |
| ||||||||||||||||||
Podział i wykaz rodzajów[2][5][6]:
- Podrodzina Siphonochiloideae W. J. Kress
- Siphonochilus J. M. Wood et M. Franks
- Aulotandra Gagnep.
- Podrodzina Tamijioideae W. J. Kress
- Tamijia S.Sakai & Nagam.
- Podrodzina Alpinioideae Link (syn. Alpiniaceae Rudolphi, Amomaceae Jaume Saint-Hilaire) – obejmuje 21 rodzajów (grupowanych w dwóch plemionach: Alpinieae i Riedelieae) występujących w tropikach południowo-wschodniej Azji i Australii, w jednym wypadku (rodzaj Renealmia) także w Afryce i Ameryce Południowej. Rodzaje najliczniejsze w gatunki: Alpinia (200), Amomum (150), Renealmia (75), Etlingera (70), Riedelia (60), Aframomum (50), Hornstedia (50).
- Plemię Alpinieae:
- Aframomum K.Schum. – aframon
- Alpinia Roxb. – alpinia
- Amomum Roxb. – amomek
- Cyphostigma Bentham
- Elettaria Maton
- Elettariopsis Baker
- Etlingera Giseke
- Geocharis (K.Schum.) Ridl.
- Hornstedtia Retz.
- Leptosolena C.Presl
- Plagiostachys Ridl.
- Renealmia L.f.
- Siliquamomum Baillon
- Vanoverberghia Merr.
- Plemię Riedelieae:
- Burbigdea Hook.f.
- Pleuranthodium (K.Schum.) R.M.Sm.
- Riedelia Oliv.
- Plemię Alpinieae:
- Podrodzina Zingiberoideae Hasskarl – należy tu 29 rodzajów, których zasięg obejmuje południowo-wschodnią Azję i Australię. Najliczniejsze w gatunki są rodzaje: Globba (100), Zingiber (100), Boesenbergia (60), Hedychium (50).
- Plemię Globbeae:
- Globba L. – globba, truchlin
- Gagnepainia K.Schum.
- Hemiorchis Kurz
- Plemię Zingibereae
- Boesenbergia Kuntze
- Camptandra Ridl.
- Caulokaempferia K.Larsen
- Cautleya (Bentham) Hook.f.
- Curcuma L. – ostryż
- Curcumorpha A.S.Rao & D.M.Verma
- Haniffia Holttum
- Haplochorema K.Schum.
- Hedychium J.Konig – wianecznik, hedychium
- Hitchenia Wall.
- Kaempferia L. – cytwar, cytwarnica
- Nanochilus K.Schum.
- Paracautleya R.M.Sm.
- Parakaempferia A.S.Rao & D.M.Verma
- Pommereschea Wittm.
- Rhynchanthus Hook.f.
- Roscoea Sm. – roskea
- Scaphochlamys Baker
- Stadiochilus R.M.Sm.
- Stahlianthus Kuntze
- Zingiber Boehm. – imbir
- Plemię Globbeae:
- Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa imbirowe (Zingiberidae Cronquist), nadrząd Zingiberanae Takht. ex Reveal, rząd imbirowce (Zingiberales Griseb.), rodzina imbirowate (Zingiberaceae Lindl.)[7].
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads