I liga polska w piłce siatkowej mężczyzn

I liga polska w piłce siatkowej mężczyzn (nazwa oficjalna: PLS 1. Liga); dawniej I liga seria B – druga w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek siatkarskich w Polsce, będąca jednocześnie drugim poziomem ligowym szczebla centralnego. Organizatorem i organem prowadzącym rozgrywki jest Polska Liga Siatkówki SA (PLS SA)^[1].

I liga siatkówki mężczyzn

PLS 1. Liga

Logo PLS 1. Ligi
I liga 2024/2025
Państwo	Polska
Dyscyplina	piłka siatkowa
Organizator rozgrywek	PLS SA
Data założenia	1989
Założyciel	PZPS
Poprzednia nazwa	I liga Seria B
Przekształcona na zawodową	2018/2019
Partner TV	Grupa Polsat (Polsat Sport 1, Polsat Sport 2, Polsat Sport 3, Polsat Box Go)
Rozgrywki
Liczba drużyn	16
Wyższy poziom ligowy	PlusLiga
Niższy poziom ligowy	II liga
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Stal Nysa
Obecny zwycięzca	CHKS Chełm
Najwięcej zwycięstw	Stilon Gorzów Wielkopolski (3)
Strona internetowa

Utworzona w 1989 r. w Warszawie pod nazwą I liga Seria B, jako szczebel pośredni między ówczesną I ligą (od tego momentu I ligą Serii A) i ówczesną II ligą. Od sezonu 1990/1991 stanowi drugi szczebel centralny (II poziom ligowy). Zmagania w jej ramach przeznaczone są aktualnie dla 15 polskich klubów siatkarskich i toczą się w jednej grupie rozgrywkowej, cyklicznie systemem kołowym wraz z fazą play-off o awans do PlusLigi, zaś najsłabsze drużyny relegowane są do II ligi. Do udziału w jej rozgrywkach zostają dopuszczone zarówno kluby posiadające status profesjonalny (tj. działające w formie spółki akcyjnej lub sportowej spółki akcyjnej) oraz kluby półprofesjonalne (tj. działające w formie stowarzyszenia kultury fizycznej), które – po spełnieniu wszelkich niezbędnych kryteriów – otrzymały roczną licencję na występy na tym szczeblu (możliwe jest również wydawanie tzw. licencji warunkowych).

Na mocy umowy podpisanej 25 września 2014 z Polskim Związkiem Piłki Siatkowej, firma Krispol uzyskała miano sponsora tytularnego rozgrywek^[2] i była nim do roku 2020. W latach 2020 - 2024 sponsorem tytularnym rozgrywek była spółka Tauron Polska Energia^[3].

Historia

W 1989 r. władze Polskiego Związku Piłki Siatkowej podjęły decyzję o utworzeniu – począwszy od sezonu 1990/1991 – nowej klasy rozgrywek ligowych, stanowiącej szczebel pośredni między Ekstraklasą, a II ligą. Nadano jej nazwę I liga Seria B (Ekstraklasa zaś stała się natomiast od tego momentu I ligą Serii A) i pod tym mianem rozgrywki toczyły się do końca sezonu 2004/2005 (przetrwała więc ona czas profesjonalizacji najwyższego szczebla ligowego). Do edycji 1999/2000 w klasie tej występowało zawsze 8 lub 10 drużyn klubowych. Dołączenie – w 2000 r. decyzją Zarządu PZPS – na ten szczebel ligowy I zespołu Szkoły Mistrzostwa Sportowego (SMS) ze Spały spowodowało, że – począwszy od sezonu 2000/2001 – liczba ekip w I lidze jest zawsze nieparzysta. Według regulaminu, juniorzy ze Spały – mimo że przystępują do rozgrywek jako ich normalny uczestnik – nie podlegają ostatecznej weryfikacji, jak pozostałe kluby. Biorą oni udział wyłącznie w zasadniczej fazie sezonu (tj. mecz i rewanż – każdy z każdym) i niezależnie od miejsca zajętego w końcowej tabeli kończą udział w zmaganiach, pozostając na tym szczeblu przez kolejne sezony (dlatego nie mogli ani awansować do PlusLigi, ani spaść do II ligi). W sezonie 2018/2019 tytuł mistrza zdobył Ślepsk Suwałki i na skutek wycofania się z najwyższej klasy rozgrywkowej Stoczni Szczecin został on przyjęty do PlusLigi bez konieczności rozgrywania barażu. SMS Spała przez zmiany w regulaminie "spadła" do II ligi. Od tego sezonu, I liga została włączona pod jurysdykcję Polskiej Ligi Siatkówki SA. W sezonie 2019/2020 Spała jednak znów wystąpiła w I lidze na skutek wycofania się Buskowianki Kielce. W sezonie 2019/2020 sezon nie został dokończony przez pandemię COVID-19, nie przyznano więc tytułu mistrza. 1. miejsce zajęła Stal Nysa, a o awansie do PlusLigi zadecydował audyt, któremu poddano Stal Nysę, BBTS Bielsko Biała i Visłę Bydgoszcz. W jego wyniku do najwyższej klasy rozgrywkowej przyjęto Stal Nysę. W sezonie 2020/2021 tytuł mistrza Tauron 1. Ligi zdobyła LUK Politechnika Lublin, awansując tym samym - po spełnieniu wymogów formalnych - do PlusLigi. W następnych latach mistrzami zostały kolejno drużyny BBTS Bielsko-Biała, Exact Systems Norwid Częstochowa oraz MKS Będzin. W roku 2025 mistrzostwo i awans do PlusLigi uzyskał ChKS Chełm.

Medaliści

Edycja	Sezon	Mistrz	Wicemistrz	3. miejsce	4. miejsce
I	1990/1991	Stal Nysa	Chełmiec Wałbrzych	?	?
II	1991/1992	BBTS Włókniarz Bielsko-Biała	Kazimierz Płomień Sosnowiec	?	?
III	1992/1993	Stilon Gorzów Wielkopolski	?	?	?
IV	1993/1994	Morze Szczecin	?	?	?
V	1994/1995	Legia Warszawa	Mostostal-Azoty Kędzierzyn-Koźle	?	?
VI	1995/1996	Górnik Radlin	?	?	?
VII	1996/1997	Stilon Gorzów Wielkopolski	Jastrzębie Borynia	AZS ATR As-Dom Olsztyn	Chełmiec Wałbrzych
VIII	1997/1998	BBTS Polmos Bielsko-Biała	Gwardia Wrocław	?	?
IX	1998/1999	Indykpol AZS Olsztyn	Skra Bełchatów	?	?
X	1999/2000	Stolarka Wołomin	Chełmiec Wałbrzych	?	?
XI	2000/2001	Gwardia Wrocław	Skra Bełchatów	?	?
XII	2001/2002	Stilon Gorzów Wielkopolski	Płomień Sosnowiec	?	?
XIII	2002/2003	AZS Politechnika Warszawska	BBTS Bielsko-Biała	?	?
XIV	2003/2004	Resovia Rzeszów	Górnik Radlin	Joker Piła	Chemik Bydgoszcz
XV	2004/2005	Joker Piła	Gwardia Wrocław	Chemik Bydgoszcz	Jadar Radom
XVI	2005/2006	Jadar Radom	Delecta/Chemik Bydgoszcz	Stal AZS PWSZ Nysa	Energetyk Jaworzno
XVII	2006/2007	Płomień Sosnowiec	Joker Piła	Avia Świdnik	Stal AZS PWSZ Nysa
XVIII	2007/2008	Trefl Gdańsk	Inotel Poznań	Stal AZS PWSZ Nysa	Gwardia Wrocław
XIX	2008/2009	Siatkarz Wieluń	BBTS Bielsko-Biała	Avia Świdnik	Orzeł Międzyrzecz
XX	2009/2010	Fart Kielce	Trefl Gdańsk	Avia Świdnik	Joker Rodło Piła
XXI	2010/2011	Trefl Gdańsk	Jadar Radom	Rajbud GTPS Gorzów Wielkopolski	Ślepsk Suwałki
XXII	2011/2012	Stal AZS PWSZ Nysa	Cuprum Lubin	MKS MOS Interpromex Będzin	Siatkarz Wieluń
XXIII	2012/2013	Czarni Radom	BBTS Bielsko-Biała	Cuprum Mundo Lubin	Pekpol Ostrołęka
XXIV	2013/2014	Camper Wyszków	KPS Siedlce	Cuprum Lubin	MKS Banimex Będzin
XXV	2014/2015	Krispol 1. Liga
		Victoria Wałbrzych	AZS PWSZ Stal Nysa	Ślepsk Suwałki	Camper Wyszków
XXVI	2015/2016	GKS Katowice	SMS PZPS Spała	Espadon Szczecin	Ślepsk Suwałki
XXVII	2016/2017	Aluron Virtu Warta Zawiercie	Ślepsk Suwałki	KPS Siedlce	AZS PWSZ Stal Nysa
XXVIII	2017/2018	AZS Częstochowa	KS Lechia Tomaszów Mazowiecki	Krispol Września	AZS AGH Kraków
XXIX	2018/2019	Ślepsk Suwałki	AZS PWSZ Stal Nysa	Krispol Września	KS Lechia Tomaszów Mazowiecki
XXX	2019/2020
		Z powodu pandemii COVID-19 rozgrywki zostały przerwane i niedokończone.
XXXI	2020/2021	Tauron 1. Liga
		LUK Politechnika Lublin	BBTS Bielsko-Biała	BKS Visła Bydgoszcz	eWinner Gwardia Wrocław
XXXII	2021/2022	BBTS Bielsko-Biała	MKS Będzin	BKS Visła Bydgoszcz	Polski Cukier Avia Świdnik
XXXIII	2022/2023	Exact Systems Norwid Częstochowa	MKS Będzin	BKS Visła Bydgoszcz	Chemeko-System Gwardia Wrocław
XXXIV	2023/2024	MKS Będzin	BBTS Bielsko-Biała	BKS Visła Bydgoszcz	Bogdanka Arka Chełm
XXXV	2024/2025	PLS 1. Liga
		CHKS Chełm	KKS Mickiewicz Kluczbork	KPS Siedlce	MCKiS Jaworzno

Zobacz też

• Mistrzostwa Polski w piłce siatkowej mężczyzn
• Puchar Polski w piłce siatkowej mężczyzn
• Polska Liga Siatkówki
• Polski Związek Piłki Siatkowej
• Ekstraklasa polska w piłce siatkowej mężczyzn
• PlusLiga
• II liga polska w piłce siatkowej mężczyzn
• III liga polska w piłce siatkowej mężczyzn
• IV liga polska w piłce siatkowej mężczyzn
• Tauron Liga
• Letnia liga w piłce siatkowej