Remove ads
Hiacynt Łobarzewski także Jan Kanty Hiacynt Łobarzewski lub Jacek Jan Łobarzewski; herbu Łada (ur. 17 grudnia 1814 w Łubnie[1], zm. 6 stycznia 1862 we Lwowie) – polski prawnik i botanik, badacz flory Karpat, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i założyciel Ogrodu Botanicznego na tym Uniwersytecie.
| Jan Kanty Hiacynt Jacek Łobarzewski | |
 | |
 herb Łada | |
| Rodzina |
Łobarzewscy herbu Łada |
|---|---|
| Ojciec |
Fortunat Łobarzewski (1778-1827) i |
| Matka |
Joanna z Wiszniowskich |
| Żona |
Agnieszka z Wiszniowskich |
| Dzieci |
Czesław (ur. 1851) |
Jan Kanty Hiacynt Łobarzewski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk przyrodniczych | |
| Specjalność: botanika | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Wiedeński |
| profesor botaniki Uniwersytetu Lwowskiego (1850-1862) | |
| kierownik Zakładu Historii Naturalnej Uniwersytetu Lwowskiego (1850-1862) | |
| dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Lwowskiego (1854-1862) | |
Ukończył gimnazjum a następnie dwa lata studiów prawniczych na Uniwersytecie Lwowskim[2]. Następnie studiował i ukończył nauki przyrodnicze na uniw. w Wiedniu. Już w trakcie studiów wiedeńskich opublikował po niemiecku dwa znaczące przyczynki. Jako przyrodnik zajmował się algologią, lichenologią, biologią i fizjologią roślin, a przede wszystkim geografią roślin. Będąc prywatnym nauczycielem, a potem przyjacielem Włodzimierza Dzieduszyckiego, odbył z nim wiele wycieczek przyrodniczych i krajoznawczych[3]. Był przez swego ucznia ulubionym i wysoko cenionym przewodnikiem po przyrodzie kraju[4]. W latach 40. XIX wieku będąc w Tatrach prowadził badania botaniczne m.in. w Dolinie Małej Zimnej Wody[5]. Odbył także kilka innych dłuższych wypraw, m.in. wraz z Wincentym Polem, z którym w latach 1840-1844 przewędrował całe Karpaty od Bukowiny do Śląska, a następnie w 1845 Styrię i Tyrol[2]. W 1843 wraz z Polem odkryli źródła Wisły[6]. Wkrótce potem stał się znanym badaczem mchów i glonów, jednak jako główne swoje zadanie naukowe uważał opracowanie geografii roślin w Polsce. W tym celu przez całe życie zbierał materiały do projektowanego dzieła o geograficznym rozmieszczeniu roślin w Polsce, którego niestety nie zdążył wydać drukiem[7]. Mimo tego stał się prekursorem geografii botanicznej. Jego notatki na ten temat wykorzystał potem Wincenty Pol[2]. Od 1850 r. profesor Uniwersytetu Lwowskiego, kierownik Katedry Historii Naturalnej[8]. Wykładał botanikę i mineralogię, a następnie jako pierwszy w Polsce anatomię i fizjologię roślin oraz historię botaniki[2]. Prowadził działania zmierzające do unowocześnienia sposobu wykładu nauk przyrodniczych. Jako pierwszy wprowadził do nauczania botaniki w 1851 r. mikroskop. W 1852 r. na terenie dawnego ogrodu przy klasztorze trynitarzy założył Ogród Botaniczny uniwersytetu, którego następnie w 1854 został dyrektorem[9]. Po jego śmierci stanowisko to objął Adolf Weiss[10]. W czasie swej pracy był szykanowany przez niemieckich profesorów uniwersytetu L. Pebala i M. Schmidta[2]. Członek korespondent Towarzystwa Naukowego Krakowskiego (1859–1862)[11][12] oraz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1846-1861)[13].
Zebrał bardzo obfity zielnik, który tylko częściowo do naszych czasów zdołano opracować. Składał się on z 70 fascykułów zawierających około 2000 gatunków roślin w ok. 10 000 okazów[4]. Część tego zielnika Łobarzewski darował Dzieduszyckiemu, resztę zaś po jego śmierci zakupiło od wdowy Muzeum Przyrodnicze Dzieduszyckich[2]. Kolekcja Łobarzewskiego stała się podstawą jego Działu Botanicznego[4]. Część jego zbiorów mszaków została po jego śmierci opracowana przez Florentynę Lilienfeldównę (z męża Hewell)[14] i Tadeusza Wiśniewskiego (1905–1943)[15] oraz Irenę Rejment-Grochowską[16]. Ponieważ Łobarzewski przez całe życie prowadził wymianę okazów z innymi badaczami, zbierane przez niego okazy zasiliły też inne zbiory w kraju, również po jego śmierci tę samą praktykę prowadziło Muzeum Dzieduszyckich. W ten sposób poprzez zbiór Tadeusza Wiśniewskiego do Zielnika Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego trafiły okazy zbierane przez Łobarzewskiego w latach 40. XIX wieku w Tatrach i Karpatach Wschodnich[17].
Został pochowany na polu nr 5 Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie[potrzebny przypis].
Prace Hiacynta Łobarzewskiego
- Muscorum frondosorum species novas Halicienses, "Naturwissenschaften Abhandlungen", Wien 1847;
- Musci hypnoidei Haliciae rariores, Lwów 1849.
- Pojęcie geografii roślin i rzut oka na roślinność kuli ziemskiej, Lwów 1849
- Zdanie Towarzystwa Gospodarczego o zaprojektowanej przez ministerstwo szkole leśnej dla Galicji, Lwów 1850[18],
- O owadach lasy niszczących Lwów 1851
Remove ads
Urodził się w rodzinie justycjariusza (administratora) dóbr ziemskich. Syn Fortunata (1778-1827) i Joanny z Wiszniowskich. Ożenił się z Agnieszką z Wiszniowskich, mieli syna Czesława (ur. 1851)[2][19].
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads