Hermann Rauschning

Hermann Rauschning (ur. 7 sierpnia 1887 w Toruniu, zm. 8 lutego 1982 w Portland, USA) – muzykolog, polityk niemiecki, prezydent Senatu Wolnego Miasta Gdańska.

Hermann Rauschning

Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1887 Toruń
Data i miejsce śmierci	8 lutego 1982 Portland
Prezydent Senatu Wolnego Miasta Gdańska
Okres	od 20 czerwca 1933 do 23 listopada 1934
Przynależność polityczna	NSDAP
Poprzednik	Ernst Ziehm
Następca	Arthur Greiser

Życiorys

Po I wojnie światowej był aktywnym działaczem mniejszości niemieckiej w Wielkopolsce. W 1926 roku przeprowadził się na Żuławy oraz przyjął obywatelstwo gdańskie. Należał do Niemieckiej Partii Ludowej. W 1932 roku wstąpił do Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP) i po wygraniu przez tę partię wyborów w 1933 roku został wybrany do Senatu Wolnego Miasta. Od 1933 roku do listopada 1934 roku piastował funkcję prezydenta Senatu, trzeciego w historii tego urzędu.

Był zwolennikiem porozumienia z Polską oraz uregulowania problemu traktowania ludności polskiej w Wolnym Mieście. Doprowadził do zawarcia wielu umów gdańsko-polskich, w tym do umowy z Polską w sprawie wykorzystywania portu gdańskiego. Zaproponował też ujednolicenie systemów gospodarczych, założył też Gdańskie Towarzystwo Studiów nad Polską^[1].

Takie poglądy i obrany kurs na poprawę stosunków z Polską przyczyniły się do konfliktu z partią nazistowską, a nawet z opozycyjnymi niemieckimi partiami socjalistycznymi. Konfrontacja z gauleiterem gdańskiego NSDAP Albertem Forsterem bezpośrednio przyczyniła się do jego dymisji w 1934 roku^[1].

W 1936 roku wyjechał z Wolnego Miasta do Polski, potem przez Francję i Wielką Brytanię dostał się do Stanów Zjednoczonych (1940 r.).

Jest autorem (1939 r.) książki Rewolucja nihilizmu. Kulisy i rzeczywistość w Trzeciej Rzeszy^[2], w której krytycznie odnosi się do nazizmu. Rozgłos przyniosły mu także wydane w 1940 roku Rozmowy z Hitlerem.

Po 1945 roku podejmował nieudane próby zaistnienia na scenie politycznej. Zmarł w Portland w stanie Oregon.

Poglądy

Rauschning był realistą politycznym. W momencie, w którym uświadomił sobie katastrofalne położenie Niemiec po przejęciu władzy przez Hitlera, zaczął radykalnie krytykować ustrój polityczny państwa. Jego zdaniem, naziści prowadzili politykę na sposób rewolucyjny i nihilistyczny, nie licząc się ze środkami, jakie stosują oraz aktualną sytuacją wewnętrzną oraz międzynarodową. W Rewolucji nihilizmu stwierdził ponadto, iż samo tempo zmian całkowicie odbiera polityce niemieckiej znamiona stałości, która jest fundamentem budowania sprawnego państwa. Postulował odejście od ustroju nazistowskiego poprzez jego konfrontację z grupami politycznymi, kategorycznie sprzeciwiał się podporządkowywaniu kolejnych grup konserwatywnych zwierzchnictwu NSDAP twierdząc, że rewolucyjne siły zawsze zdominują wszelkie środowiska polityczne^[3].

Twórczość

• Musikgeschichte Danzigs, Dissertation, Universität Berlin, Berlin 1911;
• Geschichte der Musik und Musikpflege in Danzig, Danziger Vlgsges. Rosenberg, Danzig 1931;
• Die Entdeutschung Westpreußens und Posens. Zehn Jahre polnische Politik, Berlin 1930;
• Die Revolution des Nihilismus. Kulisse und Wirklichkeit im Dritten Reich, Europa Verlag, Zürich/New York 1938;
• Hitler Speaks. A Series of Political Conversations with Adolf Hitler on his Real Aims, Thornton Butterworth, London 1939;
• Gespräche mit Hitler, Europa Verlag, Zürich und New York 1940;
• Make and Break with Hitler, Secker & Warburg, London 1941;
• The Beast from the Abyss, William Heinemann, London 1941;
• The redemption of democracy: The coming Atlantic empire, Literary Guild of America, New York 1941;
• The Conservative Revolution, Putnam’s Sons, New York 1941;
• Men of Chaos, Putnam’s Sons, New York 1942;
• Die Zeit des Deliriums, Zürich, Amstutz Verlag, Herdeg & Co 1947;
• Deutschland zwischen West und Ost, Christian-Verlag, Berlin, Hamburg, Stuttgart 1950;
• Ist Friede noch möglich? Die Verantwortung der Macht, Vowinckel-Verlag, Heidelberg 1953;
• Masken und Metamorphosen des Nihilismus – Der Nihilismus des XX. Jahrhunderts, Humboldt-Verlag, Frankfurt am Main / Wien 1954;
• ... mitten ins Herz: über eine Politik ohne Angst (mit H. Fleig, M. Boveri, J.A. v. Rantzau), Karl H. Henssel Verlag, Berlin 1954;
• Die deutsche Einheit und der Weltfriede, Holsten, Hamburg 1955;
• Ruf über die Schwelle. Betrachtungen, Katzmann Verlag, Tübingen, 1955;
• Der saure Weg, Käthe Vogt Verlag, Berlin 1958;
• Mut zu einer neuen Politik, Käthe Vogt Verlag, Berlin 1959.