Hermann Brunner

Hermann Brunner lub Otto Brunner – fikcyjna postać z polskich: czarno-białego spektaklu telewizyjnego Stawka większa niż życie (1965–1967), czarno-białego serialu telewizyjnego Stawka większa niż życie (1967–1968), serii komiksowej i książek pod tym samym tytułem oraz filmu akcji pod tytułem Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć (2012).

Hermann Brunner

Hermann Brunner (w spektaklu i serialu)
Otto Brunner (w powieści i komiksach)

Postać z Stawki większej niż życie
Figury Hermanna Brunnera i Hansa Klossa
Pierwsze wystąpienie	3 (Ściśle tajne)
Ostatnie wystąpienie	18 (Poszukiwany Gruppenführer Wolf)
Twórca	Andrzej Szypulski Zbigniew Safjan
Wystąpienia	5 odcinków serialu, 5 opowiadań z powieści, 5 komiksów i 3 spektakle teatralne
Grany przez	Emil Karewicz Piotr Adamczyk
Dane biograficzne
Pochodzenie	niemieckie
Przynależność	Sicherheitspolizei i Sicherheitsdienst ODESSA Organizacja „W”
Płeć	mężczyzna
Inne informacje
Specjalność	oficer kontrwywiadu

Charakterystyka postaci

W serialu, teatrze telewizji i powieści nigdy nie pojawił się głębszy życiorys Brunnera. W spektaklu „Okrążenie”, trzymającemu go na muszce Klossowi mówi, że […] nadszedł już czas wrócić do żony, dzieci […], nie wiadomo jednak czy było to szczere wyznanie. W opowiadaniu „Wsypa” opisany został jako miłośnik złota, posiadający gruby złoty sygnet, złote zęby oraz złote monogramy na papierośnicy, portfelu i teczce^[1]. Słynął ze swojej brutalności oraz cynizmu^[2]. W serialu oraz w spektaklach teatrze telewizji nosi imię Hermann, natomiast w powieści oraz w komiksie – Otto.

Hermann/Otto Brunner był oficerem Allgemeine SS, pracującym w czasie wojny w okupowanym Radomiu. Wzbogacił się tam dzięki napadowi na szefa hitlerowskiej administracji cywilnej, który obłowił się kosztem żydowskich mieszkańców miasta. Początkowo podlega tam komendantowi Sipo-SD na dystrykt Geiblowi^[3] (nie zostało sprecyzowane czy jest jego zastępcą czy szefem sekcji Gestapo odpowiedzialnej za kontrwywiad i działania wymierzone w ruch oporu), później sam piastuje to stanowisko. Po wyzwoleniu tych terenów razem z poznanym tam Hansem Klossem trafił do oblężonego Tolberga (w powieści miejscowość nazywa się Kolberg) gdzie demaskuje go jako agenta polskiego i radzieckiego wywiadu^[4][5].

W zakończeniach serialu i powieści jego losy zostały przedstawione zupełnie inaczej niż w teatrze telewizji. W spektaklu „Koniec gry” Brunner zginął zabity przez SS-Gruf Martina w oblężonym Berlinie, w odcinku i opowiadaniu „Poszukiwany Gruppenführer Wolf” został wzięty do niewoli w mundurze żołnierza Wehrmachtu przez Amerykanów. Po zakończeniu prac nad serialem i wydaniu powieści Andrzej Szypulski i Zbigniew Safjan napisali w latach 70 opowiadanie dziejące się w czasach im współczesnych. W nim to były agent J-23 jako Jean Kloss-Moczulski, reporter francuskiego tygodnika „Les études économiques”, tropi w Ameryce Południowej organizację „W” założoną przez ukrywających się nazistów. Jej szefem jest właśnie Brunner ukrywający się jako dr Gebhert^[a][6]. W filmie Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć dowiadujemy się, że Brunner wyemigrował do Argentyny (prawdopodobnie przy pomocy organizacji ODESSA), skąd przyjechał na pogrzeb Otto Skorzennego wplątując się następnie w poszukiwania Bursztynowej Komnaty spotykając zarówno Stanisława Kolickiego jak i prawdziwego Hansa Klossa.

Odtwórcy postaci i jej pierwowzory

Emil Karewicz (2012), odtwórca roli Hermanna Brunnera

Brunner pojawił się w trzech częściach wersji teatralnej „Stawki”, w pięciu odcinkach serialu filmowego, a także w pięciu opowiadaniach – był najczęściej pojawiającym się oficerem SS w „Stawce”. Postać odtwarzał aktor Emil Karewicz, któremu rola ta przyniosła rozpoznawalność. W filmie Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć, Brunnera w retrospekcjach grał Piotr Adamczyk, natomiast odtwórcą postaci w czasach „zimnej wojny” pozostał Emil Karewicz.

Pierwowzorem fikcyjnego Brunnera mógł być SS-Haupsturmführer Alois Brunner, Austriak, podoficer a następnie oficer Gestapo, zbrodniarz wojenny odpowiedzialny za deportacje setek tysięcy Żydów z Niemiec, Austrii, Polski, Grecji, Bułgarii, Francji i Słowacji do obozów koncentracyjnych. Określany jest czasem pseudonimem „Brunner I” dla odróżnienia od „Brunnera II” – Antona, również członka NSDAP, odpowiedzialnego za deportację ludności żydowskiej (nie należał jednak do SS). Inspiracji do powstania tej postaci można szukać także pośród czarnych charakterów z powieści Baron von Goldring takich jak SS-Brigadeführer Wilhelm „Willi” Berthold, SS-Sturnmbannführer Johann (Hans) Müller, SS-Haupsturmführer Paul Kubis i SS-Sturmbannführer Lemke^[7].

Kwestia stopni i odznaczeń

W różnych odcinkach nosi on różne baretki odznaczeń. Zawsze ma jednak zawieszony na lewej kieszeni Krzyż Żelazny I klasy – wśród funkcjonariuszy Sipo-SD odznaczenie dość rzadkie, gdyż przyznawane było za zasługi w walce na froncie^[8].

Hermann Brunner wystąpił w pięciu odcinkach telewizyjnych / opowiadaniach z opowieści „Stawki większej niż życie”. W odcinkach „Ściśle tajne”, „Oblężenie” i „Poszukiwany Gruppenführer Wolf” (opowiadania opublikowane pod tymi samymi tytułami) był w randze Sturmbannführera (major SS)^[b] natomiast w odcinkach „Edyta” (opowiadanie pt. „Kuzynka Edyta”) i „Wielka wsypa” (opowiadanie pt. „Wsypa”), dziejących się wcześniej niż dwa ostatnie z wcześniej wymienionych, Hauptsturmführera (kapitan SS). Irmina Kobus błędnie tytułuje Brunnera Sturmführerem, chociaż nazwa tego stopnia została przed wojną zmieniona na Untersturmführer (podporucznik SS), której jednak Hermann w serialu nie posiadał.

W teatralnej wersji 14. odcinka serialu, który jako spektakl nosił tytuł „Kryptonim Edyta” był Obersturmführerem (porucznik SS), natomiast w „Okrążeniu” oraz w ostatnim spektaklu pierwszej serii pt. „Koniec gry” ponownie jest Sturmbannführerem.

Zobacz też

• Hans Kloss
• Muzeum Hansa Klossa
• Stirlitz
• Alois Brunner

Uwagi

1. Na podstawie opowiadania powstał serial Życie na gorąco. Nie była to jednak kontynuacja „Stawki większej niż życie” tylko osobna historia, której głównym bohaterem był redaktor Maj
2. Występuje tutaj pewna nieścisłość. Akcja odcinka „Ściśle tajne”, w którym Brunner jest Sturmbannführerem, dzieje się w roku 1942 (wg użytkowników | stawkologia.pl akcja miała miejsce wiosną 1943, tak jak opowiadanie pod tym samym tytułem) czyli przed „Wielką wsypą” (wczesna wiosna 1943; przyjmując chronologię wg stawkologii po tym odcinku) i „Edytą” (przełom 1944 i 1945), kiedy Hermann był Hauptsturmführerem. Ponownie szlify majora SS przywdział w roku 1945.

Przypisy

1. Stawka większa niż życie, Wsypa, s. 10.
2. Konkurs stawkowy [online], Klub Miłośników Stawki [dostęp 2019-07-19].
3. W serialu Sturmbannführer, w powieści Obersturmbannführer
4. Streszczenia odcinków filmowych [online], Klub Miłośników Stawki [dostęp 2019-07-19].
5. Streszczenia spektakli teatralnych [online], Klub Miłośników Stawki [dostęp 2019-07-19].
6. Errata do opowiadań [online], Klub Miłośników Stawki [dostęp 2019-07-25] (pol.).
7. Stawka większa niż życie, s. 222-225.
8. Elementy w tle [online], Klub Miłośników Stawki [dostęp 2018-09-25].

Linki zewnętrzne

• Strona Klubu Miłośników Stawki