Hłomcza

Hłomcza (j. łemkowski Гломча), dawniej też Hłumcza (Chłomiec^[5] w latach 1977^[6]–1983^[7] Świerczewo) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok^[3][8].

Hłomcza

wieś
Cerkiew w Hłomczy
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Sanok
Liczba ludności (2022)	363[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-503[2]
Tablice rejestracyjne	RSA
SIMC	0359221[3]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Sanok Hłomcza
Położenie na mapie Polski Hłomcza
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Hłomcza
Położenie na mapie powiatu sanockiego Hłomcza
49°38′02″N 22°16′49″E[4]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Części wsi

Integralne części wsi Hłomcza^[3][8]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0359238	Rzeczki	przysiółek

Zabudowa

We wsi znajduje się cerkiew greckokatolicka pw. Soboru Bogarodzicy zbudowana w 1859. Obok cerkwi wzniesiono w tym samym czasie dzwonnicę murowaną, w której wiszą trzy dzwony, w tym jeden z 1668.

Osobny artykuł: Cerkiew Soboru NMP w Hłomczy.

Historia

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Hłumczy był Teodor Tergonde^[9]. Pod koniec XIX wieku właścicielami tabularnymi we wsi byli Adolf i Wilh. Raszowscy^[10].

Z Hłomczy pochodził ksiądz Franciszek Ksawery Kurkowski (1884–1945).

Pierwszy atak UPA na wieś miał miejsce 21 stycznia 1945, bojówka napadła w tym dniu na polskie zagrody, ograbiła je, pobiła i raniła 15 osób oraz zamordowała 2 osoby. Kolejny napad miał miejsce 24 czerwca 1945 został wtedy uprowadzonych z domu i zamordowany Polak Piotr Stróżewski (44 lat). W rejonie wsi poległo w walce z oddziałem UPA dwóch żołnierzy WP^[11].

10 września 1946 Hłomcza została tym razem zupełnie spalona przez oddział UPA z sotni „Kryłacza”, a troje mieszkańców wsi zostało zamordowanych. Łącznie banderowcy spalili we wsi 90 domów wraz z całym inwentarzem oraz dwa zbiorniki ropy naftowej z miejscowej kopalni. Zamordowane osoby to: Emil Roman (42 lat), jego córka – 14-letnia Katarzyna Roman oraz Cecylia Chudzikiewicz (38 lat), której ciało upowcy wrzucili do piwnicy palącego się domu^[12].

Od 1 kwietnia 1977 do 1 kwietnia 1983 wieś nazywała się Świerczewo. Zmiany nazwy dokonano w związku z 30. rocznicą śmierci gen. Karola Świerczewskiego^[13][14].

Zobacz też

• Rabe – inna bieszczadzka wieś, także przemianowana w 1977 w hołdzie gen. K. Świerczewskiemu (na Karolów)

Przypisy

1. Raport o stanie gminy Sanok za 2022 rok [online], Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy Sanok, 22 maja 2023 [dostęp 2023-07-16] (pol.).
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 351 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. GUS. Wyszukiwarka TERYT
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 41293
5. Kwartalnik historii kultury materialnej: tom 2, Część 4 1954. Chłomiec, Hlomcza (Hlumcza) [dokumenty z lustracji w 1565]
6. Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 marca 1977 r. w sprawie zmiany nazw niektórych miejscowości w województwie krośnieńskim (M.P. z 1977 r. nr 6, poz. 44)
7. Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 9 marca 1983 r. w sprawie ustalenia i zmiany nazw miejscowości w niektórych województwach (M.P. z 1983 r. nr 10, poz. 57)
8. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
9. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 65.
10. Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 62.
11. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie Lwowskim 1939–1947, Wrocław 2006, ss. 1269
12. [w:] Andrzej Romaniak Prawda i Pamięć: 61. rocznica napadu UPA na Witryłów, Łodzinę i Hłomczę. W napadzie na wieś wzięli udział mieszkańcy Ulucza, którzy zostali rozpoznani. Wśród napastników byli nawet bardzo młodzi chłopcy. 7 września 2007, esanok
13. Obchody 30 rocznicy śmierci gen. Karola Świerczewskiego. „Nowiny”, s. 1, Nr 69 z 26-27 marca 1977.
14. Uroczystości ku czci Generała Waltera. „Nowiny”, s. 2, Nr 70 z 28 marca 1977.

Linki zewnętrzne

• Hłumcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 77.