Loading AI tools
rodzina owadów z rzędu muchówek Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grzybiarkowate[1], bedliszkowate[2], bedliszki, grzybiarki (Mycetophilidae) – rodzina muchówek z podrzędu długoczułkich i infrarzędu Bibionomorpha. Larwy są mykofagiczne, rzadko drapieżne, a wyjątkowo parazytoidalne.
Muchówki o ciele długości od 1,8 do 8,7 mm i ubarwieniach od żółtego przez brązowe po czarne. Na głowie występują zwykle trzy przyoczka, ale środkowe może być mniejsze lub całkiem zanikłe[3]. Przyoczka boczne często stykają się z krawędziami oczu złożonych[4]. Czułki nie przekraczają swoją długością ciała i zwykle zbudowane są z trzonka, nóżki i 14-członowego biczyka, ale liczba członów w tym ostatnim może być zredukowana nawet do dziewięciu u rodzaju Cordyla. Głaszczki szczękowe zwykle składają się z palpigera i czterech członów, ale liczba tych ostatnich może też wynosić trzy, dwa lub jeden. Na tułowiu przedplecze, skutum i tarczka są zawsze owłosione i zaopatrzone w szczecinki, natomiast pleuryty i przedpiersie mogą być nagie[3]. Mesepimeron jest smukły i niekiedy od spodu zanikły[4]. Skrzydła cechuje błona porośnięta włoskami mikroskopowymi, makroskopowymi bądź oboma ich typami. Użyłkowanie skrzydła może być kompletne lub w różnym stopniu zredukowane[3]. Mniej lub bardziej wydłużona żyłka poprzeczna radialno-medialna ma przebieg skośny lub wzdłużny, a pierwsza żyłka analna jest zawsze niekompletna. Piąta komórka radialna ma zwykle smukły kształt. Odwłok jest u nasady przewężony i ma bardzo krótki ósmy segment[4]. Narządy rozrodcze mogą być różnie wykształcone. U samic występują jedno- lub dwuczłonowe przysadki odwłokowe połączone z ostatnim zesklerotyzowanym tergitem oraz dwa niezesklerotyzowane zbiorniki nasienne[3].
Rodzina kosmopolityczna. Larwy zwykle mykofagiczne, żerują na owocnikach, zarodnikach i strzępkach grzybów. Występują wewnątrz grzybów, w butwiejących roślinach, pod korą martwych drzew, w mchach i wątrobowcach, ptasich i ssaczych gniazdach oraz jaskiniach[1][2][3]. Niektóre larwy są drapieżne, a jedyną znaną larwą parazytoidalną jest Planarivora insignis, której ofiarą padają lądowe wirki[2]. Niektóre gatunki notowane są jako szkodniki upraw pieczarek[1].
W Polsce stwierdzono około 400 gatunków[5] (zobacz: grzybiarkowate Polski).
Dawniej rodzinę tę definiowano znacznie szerzej, jednak liczne zaliczane doń podrodziny zostały wyniesione do rangi osobnych rodzin, np. grzybolubkowate, płaskorożkowate, Ditomyiidae, Diadocidiidae czy Lygistorrhinidae[3]. Współcześnie umieszcza się je w grupie Mycetophiliformia, a w obrębie niej wyróżnia nadrodzinę Mycetophiloidea, obejmującą tylko grzybiarkowate i Lygistorrhinidae[4]. W obrębie grzybiarkowatych wyróżnia się tradycyjnie dwie podrodziny: Mycetophilinae i Sciophilinae[3]. Zalicza się do nich rodzaje[6]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.