Grzegorz Wrochna

Grzegorz Jacek Wrochna (ur. 13 marca 1962 w Radomiu) – polski fizyk, profesor nauk fizycznych. W latach 2011−2015 dyrektor Narodowego Centrum Badań Jądrowych, w latach 2019–2021 podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w latach 2021–2025 prezes Polskiej Agencji Kosmicznej.

Grzegorz Wrochna

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	13 marca 1962 Radom
Profesor dr hab. nauk fizycznych
Specjalność: fizyka cząstek elementarnych
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Prezes Polskiej Agencji Kosmicznej
Okres spraw.	18 lutego 2021–11 marca 2025
Poprzednik	Michał Szaniawski
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Okres spraw.	16 grudnia 2019–1 stycznia 2021
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Jest absolwentem radomskiego VI LO im. Jana Kochanowskiego. W latach 1981–1986 studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1986 pracował jako asystent w Instytucie Fizyki Doświadczalnej UW. W 1991 obronił pracę doktorską wykonaną pod kierunkiem profesora Andrzeja Kajetana Wróblewskiego. W latach 1991–1998 pracował w Europejskim Laboratorium Cząstek Elementarnych CERN w Genewie. W roku 1998 uzyskał stopień doktora habilitowanego nadany przez Radę Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 1999–2006 był zatrudniony na stanowisku docenta Instytutu Problemów Jądrowych (IPJ). Kontynuował prace nad eksperymentem CMS oraz zaproponował i rozpoczął własny eksperyment astrofizyczny Pi of the Sky. 30 października 2006 odebrał nominację na stanowisko Dyrektora IPJ.

W 2009 otrzymał tytuł profesora nauk fizycznych. Do 25 października 2015 przewodził tworzeniu Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku^[1].

W 2006 został członkiem Zespołu Roboczego ds. Kategoryzacji Instytutów Fizyki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), członkiem Komisji Fizyki Jądrowej Rady Atomistyki a także Państwowej Agencji Atomistyki (PAA). Obecnie jest profesorem zwyczajnym w Zakładzie Fizyki Wielkich Energii (BP3) i Pełnomocnikiem Dyrektora NCBJ ds. Współpracy Międzynarodowej.

Profesor Wrochna zasiadał w Międzywydziałowym Zespole Eksperckim ds. Gospodarki Energetycznej PAN, w Komitecie Problemów Energetyki PAN, w Radzie Naukowej Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego, w Radzie Naukowej Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy, w Radzie ds. Polityki Innowacji przy Prezydencie m. st. Warszawy oraz Radzie Nadzorczej PGE EJ1^[2]. Od 2018 r. jest członkiem Rady Zarządzającej Wspólnotowego Centrum Badawczego^[3].

16 grudnia 2019 został powołany na stanowisko podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego^[4]. 1 stycznia 2021 odszedł z rządu^[5]. 18 lutego tego samego roku został powołany na stanowisko prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej^[6]. 11 marca 2025 został odwołany z tego stanowiska^[7].

Został laureatem plebiscytu KGHM „Ambasador Polski 2021” w kategorii Nauka^[8].

Życie prywatne

Ma czworo dzieci z żoną Małgorzatą, lekarką i malarką, zmarłą w 2018 r. Obecnie żonaty z Beatą Stępień-Wrochną^[9].

Osiągnięcia naukowe

Ma znaczący wkład we współpracę polskich uczonych z wieloma ośrodkami na świecie zajmujących się badaniami cząstek elementarnych w CERN pod Genewą. Przez wiele lat uczestniczył w poszukiwaniu bozonu Higgsa, który został odkryty w 2012 roku^[10].

W listopadzie 2012 został wyróżniony naukowym odznaczeniem SciVall Best Connectivity Award, tytuł przyznany za najbardziej efektywną współpracę z innymi naukowcami na poziomie międzynarodowym przez Fundację Edukacyjna Perspektywy oraz wydawnictwo Elsevier^[11].

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2015) – za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej w dziedzinie fizyki i techniki jądrowej, za zasługi dla gospodarki narodowej^[12].
• Krzyż Komandorski Orderu Palm Akademickich (V Republika Francuska) (2018)^[13]
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019)^[9].