Gopło

Gopło – jezioro w Polsce, położone w województwie kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, w powiecie inowrocławskim, mogileńskim, radziejowskim i konińskim, w granicach administracyjnych Kruszwicy, gminy miejsko-wiejskiej Kruszwica, gminy Jeziora Wielkie, gminy miejsko-wiejskiej Piotrków Kujawski i gminy Skulsk.

Ten artykuł dotyczy jeziora na Pojezierzu Żnińsko-Mogileńskim. Zobacz też: inne znaczenia hasła Gopło.

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Gopło

Gopło

Widok na Gopło z Mysiej Wieży
Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Kruszwica, Połajewo, Mietlica, Złotowo, Ostrówek, Popowo, Siemionki, Lachmirowice, Przewóz, Mielnica Duża
Region	Pojezierze Żnińsko-Mogileńskie
Wysokość lustra	76,8-77,2 m n.p.m.
Wyspy	Potrzymionek, Sucha Góra, Koń, Wyspa Kormoranów, Wyspa Startowa, Tumidaj, Bąbula Mała[1]
Morfometria
Powierzchnia	2121,5-2154,5 ha
Wymiary • max długość • szerokość	25 km 0,25-3,5 km
Głębokość • średnia • maksymalna	3,6-4,7 m 16,6 m
Objętość	78,5 mln m³
Hydrologia
Klasa czystości wody	non[2][3] (w roku 2002)
Rzeki zasilające	Noteć
Rzeki wypływające	Noteć
Rodzaj jeziora	rynnowe
Położenie na mapie gminy Kruszwica Gopło
Położenie na mapie Polski Gopło
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Gopło
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego Gopło
52°36′49″N 18°21′29″E

Jezioro Gopło

Widok z promu Ostrówek–Złotowo

Most w Kruszwicy

Statek „Rusałka”

Widok z półwyspu Rzępowskiego

Łódź wikingów

Pomost na półwyspie Rzępowskim

Tor regatowy

Mysia wieża

Żeglowanie

Gopło jest największym naturalnym zbiornikiem wodnym województwa kujawsko-pomorskiego i historycznych Kujaw, będąc jedenastym co do wielkości jeziorem w Polsce^[4].

Charakterystyka

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Gopło położone jest na obszarze Pojezierza Żnińsko-Mogileńskiego^[5].

Przez jezioro przepływa Noteć. Jest ono połączone Kanałem Ślesińskim z Wartą. Natomiast Noteć zapewnia połączenie wodne z Wisłą i Odrą.

Jest to jezioro rynnowe, pochodzenia polodowcowego, o południkowym przebiegu i rozwidlonym południowym końcu. Linia brzegowa jest niska, urozmaicona, z licznymi zatokami i półwyspami, w niektórych miejscach brzegi zabagnione; liczne są też wyspy. Nad Gopłem znajduje się rezerwat ornitologiczny. Jezioro zamieszkuje sum europejski – największa słodkowodna ryba Europy. Nazwa jeziora wiązana jest ze słowiańskim plemieniem Goplan oraz z legendami o Popielu i Goplanie.

Gopło wraz z przylegającym obszarem tworzy obszar Nadgopla (Ostoi Nadgoplańskiej). Najważniejszym elementem przyrodniczym obszaru jest Gopło, które wraz z przepływającą przez nie Notecią stanowi główny system hydrologiczny. Bardzo dobrze rozwinięta linia brzegowa, liczne wysepki oraz płaskie brzegi sprzyjają rozwojowi szuwarów i wilgotnych łąk. Szeroka strefa szuwarów i łąk – zwłaszcza kalcyfilnych – oraz resztki wilgotnych lasów łęgowych są najcenniejszym elementem szaty roślinnej północnego Nadgopla. W tej części obszaru w strukturze użytkowania dominują grunty orne i łąki, a lasy zajmują niewielką powierzchnię. W części południowej rzeźba terenu jest o wiele bardziej urozmaicona. Jest tam więcej lasów, porastających wydmowe obszary Gopła. Ostoja obejmuje obszar, na którym zachowało się wiele cennych zabytków z czasów istnienia organizacji plemiennej Goplan oraz z okresu sztuki romańskiej.

Dane morfometryczne

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 2121,5 ha^[3] do 2154,5 ha^[6][2][7].

Zwierciadło wody położone jest na wysokości 76,8-77,2 m n.p.m.^[3] lub 76,9 m n.p.m.^[7] Średnia głębokość jeziora wynosi 3,6 m^[6][2][7] lub 4,7 m^{[potrzebny przypis]}, natomiast głębokość maksymalna jeziora to 16,6 m^[6][2][7].

W oparciu o badania przeprowadzone w 2002 roku wody jeziora zaliczono do wód pozaklasowych^[2][3] i III kategorii podatności na degradację^[2]. W roku 1985 wody jeziora również zaliczono do wód pozaklasowych^[2].

Status ochronny

Gopło znajduje się w sercu rezerwatu przyrody Nadgoplański Park Tysiąclecia^[8] (12 638,8 ha), częściowo na terenie parku krajobrazowego oraz Goplańsko-Kujawskiego obszaru chronionego. Nadgople chronione jest programem Natura 2000 (Ostoja Nadgoplańska, kod:PLB040004), a samo jezioro wpisane zostało do listy obszarów Natura 2000 mających szczególne znaczenie dla Wspólnoty (kod:PLH040007).

Struktura własności

Jezioro jest głównie własnością Skarbu Państwa: jezioro pozostaje w zarządzie gospodarstwa rybackiego w Kruszwicy, zaś lasy nadgoplańskie w zarządzie RDLP.

Pozostałe informacje

• W styczniu 2011 poziom wody w Gople został przekroczony o ponad metr, doszło wtedy do podtopienia miejscowości Ostrówek, zalania Półwyspu Rzępowskiego i kilku kruszwickich ulic.
• Historycznie poziom wód Gopła był wyższy, w wyniku czego jezioro rozpościerało się 6 kilometrów dalej na północ i tyle samo w kierunku południowym^[9].
• Po jeziorze pływa od 1971 roku statek wycieczkowy „Rusałka”, dawny szczeciński tramwaj wodny „Margitka”^[10].

Zobacz też

• Park Krajobrazowy Nadgoplański Park Tysiąclecia
• Mysia Wieża
• Zamek w Kruszwicy
• Bogunka na Gople