Godinus Stilevoyt

Godinus Stilevoyt (Godinus Stillevogt^[1], także Godinus scultetus) – w źródłach burmistrz wspólnoty Niemców wrocławskich, albo już sołtys lokowanego właśnie, bez żadnego przywileju miasta Wrocławia. Był wyznaczony przez księcia Henryka I w roku 1214 do organizacji pierwszej gminy miejskiej we Wrocławiu na prawie magdeburskim. Godinus świadkuje również na dokumencie z 1214 dotyczącym założenia kościoła i szpitala św. Ducha przez opactwo Panny Marii na Piasku^[2]. Jego syn Aleksander był kolejnym burmistrzem wrocławskim scultetus de Wratislavia^[3].

W XII do lewobrzeżnego Wrocławia napływali goście m.in. Waloni, Niemcy i Żydzi szukający opieki u księcia lub biskupa. Od XIII w. rozpoczyna się także proces lokacji Wrocławia. Osada wrocławska powstała wokół dzisiejszego Nowego Targu i posiadała już w 1214 własny statut, pola i lasy. Na początku XIII w. popierał napływ niemieckich osadników książę Henryk I, dzięki czemu we Wrocławiu osiadli we Wrocławiu Niemcy posiadali ze swym sołtysem Godinusem osobną gminę i statut^[4]. Obecność ich dowodzi, że na terytorium miejskim obowiązywało specjalne sądownictwo według prawa magdeburskiego, a sołtysi sprawowali tam władzę w imieniu księcia. W 1221 książę Henryk nadał prawo niemieckie gościom mieszkającym na Piasku we Wrocławiu. W 1241 nastąpiła lokacja Starego Miasta i w 1261 jego rozszerzenie.

Synem Godinusa był Gedko^[5], pierwszy wójt Krakowa^[6].

Przypisy

1. Stillevogt oznacza zastępcę wójta (w dialekcie średnio-górno-niemieckim), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 7, 1948.
2. Buśko. Historia Wrocławia. Od pradziejów do końca czasów habsburskich. 2002.
3. Stein. Der Rat und die Ratsgeschlechter des alten Breslau. 1963, s. 8.
4. Studia i materiały do historii wojskowości. PAN. WIH. t. 30. 1989, Goliński s. 23.
5. „Gedko dictus Stilvoyt, wymieniony w dokumencie lokacyjnym na pierwszym miejscu, należał do znanej rodziny wrocławskiej. [...] Należałoby zatem przyjąć, że któryś z przodków Gedki, może ojciec, pełnił tę właśnie funkcję.”, [w:] Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich, 1998. s. 132
6. „Gedko oder Gotke Stillevogt war der Sohn des ersten Breslauer Schultheißen Godinus Stillevogt, der Breslau zu deutschem Recht ansetzte.”, [w:] „Schlesien: eine Vierteljahrsschrift für Kunst, Wissenschaft und Volkstum”, t. 25-26, 1980, s. 170.