Remove ads
Gołąb okularowy[3] (Columba guinea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską.
Wymiary
Ciało gołębia okularowego osiąga długość 32–35 cm i masę 219–390 g[4]. Skrzydło samca mierzy 22,5–23,3 cm, a samicy 22,3–23 cm. Ogon może mieć długość od 9,6 cm do 12,5 cm. Dziób dorasta do 1,9–2,3 cm. Długość skoku mieści się w zakresie 2,2–2,8 cm[5].
Wygląd zewnętrzny
Osobnik dorosły
Głowa szaroniebieska, jaśniejsze brzegi na granicy z nagą, czerwoną skórą przy oczodołach. Pióra pokrywające rdzawoczerwoną pierś wraz z szyją czerwone u podstawy, rozwidlające się i wydłużone; końcówki niebieskawe z zielonkawym połyskiem. Brzuch nieco jaśniejszy niż pierś. Grzbiet czerwonobrązowy z lekko fioletowymi refleksami. Wewnętrzne pokrywy skrzydłowe oraz lotki trzeciorzędowe o kasztanowej barwie, mogą występować szare przebłyski w kolorze tych partii ciała. Wierzchnia część pokryw skrzydłowych szara, w większości z piórami o białych zakończeniach. Lotki szarobrązowe. Kuper jasnoszary, stopniowo przechodzący w ciemniejszy odcień na pokrywach nadogonowych. Pokrywy podogonowe szare, spód ogona prawie czarny z jasnoszarą zewnętrzną stroną piór położonych najdalej od środka ogona. Góra ogona szara z ciemną, dobrze widoczną i szeroką końcówką. Tęczówka słomkowożółta, z różowawym lub brązowym pierścieniem wokół. Dziób czarny z biało-czerwoną woskówką. Nogi różowofioletowe[5]. Dymorfizm płciowy nieznaczny, zazwyczaj samiec ma nieco silniejszą budowę ciała niż samica[6][7].
Osobnik młody
Upierzenie mniej intensywne, brak czerwonej podstawy piór pokrywających szyję i pierś. Grzbiet brązowy. Mało widoczne końcówki piór na pokrywach skrzydłowych. Lotki o silnie brązowym zabarwieniu. Skóra przy oczodołach brązowa[5].
Remove ads
Środowisko
Gatunek zdolny do przystosowania się do zróżnicowanych warunków. Występuje na sawannach, terenach leśnych, polach uprawnych oraz w miastach. i na wsiach Wybiera przede wszystkim klify, skaliste wychodnie i wąwozy, natomiast na terenach miejskich przebywa na wysokich budynkach[6][8][9].
Zasięg występowania
Występuje w Afryce Subsaharyjskiej. Spotykany na obszarze obejmującym południową Mauretanię, Senegal, Gwineę, Sudan, Etiopię, Somalię, Kenię, Rwandę, Ugandę, Burundi i Tanzanię. Ponadto populacje gołębia okularowego zamieszkują południową Angolę, północną Namibię, Botswanę, Zimbabwe i zachodni Mozambik[6]. Zamieszkuje także Suazi, Lesotho i większość RPA[9][5].
Remove ads
Prowadzi stadny tryb życia i poza okresem lęgowym[7] łączy się w grupy liczące do kilkuset osobników, również z innymi gołębiowatymi[5][6]. Poszukuje pożywienia przez większość dnia[8].
Długość życia: 15–30 lat w niewoli[6].
Głos
Podobny do dźwięków wydawanych przez gołębia skalnego, ale szybszy i o wyższej tonacji. Nawoływanie rozpoczyna ciche gruchanie, po chwili gwałtownie zwiększające głośność[5].
Poszukuje pokarmu na polach uprawnych, drogach i trawnikach. Spożywa ziarno oraz nasiona roślin takich, jak rdestówka powojowata, buzdyganek naziemny i należących do rodzaju szarłat. Ponadto żywi się słonecznikiem, pszenicą, sorgo, kukurydzą i orzechami ziemnymi. Je także trawę, żołędzie, figi i owoce jatrofy[9]. Czasem zjada termity i inne owady[8].
Okres godowy
Toki: tokowy śpiew samca opisywany jest jako raptowne coo-co, po którym następuje krótki, przytłumiony dźwięk[5]. Samiec pochyla się przed samicą, trzepocze skrzydłami i uwydatnia pióra na gardle[6]. W locie tokowym słychać głośny trzepot skrzydeł, samiec wykonuje lot ślizgowy na skrzydłach trzymanych sztywno nieco poniżej reszty ciała[5].
Habitat: zbocza, jaskinie, wąwozy, płytkie zagłębienia w ziemi, drzewa lub wnętrza budynków[9][8][6][5].
Gniazdo: samiec przygotowuje materiał na budowę, a samica zajmuje się jego ostateczną konstrukcją. Gotowa platforma składa się z gałązek, korzonków, trawy i innych roślin, czasem również z tworzyw sztucznych (np. druty)[9].
Okres lęgowy
Gołąb okularowy rozmnaża się przez cały rok[9], ale najczęściej pod koniec pory suchej[6][5].
Jaja: samica składa od jednego do trzech jaj[9] o białej barwie, zazwyczaj po dwa w lęgu[6]. Średni wymiar jaja to 37 na 28 mm[7].
Wysiadywanie: trwa 14–18 dni[5], samiec i samica wymieniają się tym zadaniem rano oraz późnym popołudniem[9].
Pisklęta: rodzice karmią je ptasim mleczkiem z wola. Pierzenie zachodzi po 20–25 dniach[6][7]. Młode opuszczają gniazdo po okresie wahającym się między 21 a 37 dni[9].
Remove ads
| Wyróżniane podgatunki[4] | ||
|---|---|---|
| C. g. guinea
Linnaeus, 1758 |
Podgatunek nominatywny. Terytorium obejmujące obszar od Senegambii przez Erytreę, północno-zachodnią Somalię, Ugandę i zachodnią Kenię do południowej Tanzanii. |  |
| C. g. bradfieldi
(Roberts, 1931) |
Występuje na terenie od południowo-zachodniej Angoli, przez zachód Zimbabwe do północno-zachodniej części południa Afryki. Jego upierzenie jest jaśniejsze niż u podgatunku nominatywnego[5]. | .jpg) |
| C. g. phaeonota
G. R. Gray, 1856 |
Wschodnie Zimbabwe i cała południowa część Afryki z wyjątkiem północnego zachodu. Od podgatunku nominatywnego różni się ciemniejszym upierzeniem głowy oraz kupra. Wydłużone pióra na gardle mają bardziej rozległą czerwonawą podstawę oraz ciemniejsze końcówki z zielonkawym lub różowym połyskiem. Mniej widoczne białe końcówki pokryw skrzydłowych. Brzuch ciemniejszy, szary. Skrzydło o długości 21,4–23,2 cm[5]. |  |
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) takson bradfieldi uznaje za synonim C. g. phaeonota[10].
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje gołębia okularowego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Nie oszacowano całkowitej liczebności populacji, ale gatunek opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[2].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads