Jatrofa

Jatrofa
	; Jatropha podagrica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	wilczomleczowate
Rodzaj	jatrofa
	Nazwa systematyczna
	Jatropha Linnaeus; Sp. Pl. 1006. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	J. gossypiifolia L.
Synonimy
	Adenorhopium Rchb., orth. var.; Adenoropium Pohl; Castiglionia Ruiz & Pav.; Collenucia Chiov.; Curcas Adans.; Jatropa Scop., orth. var.; Loureira Cav.; Mesandrinia Raf.; Mozinna Ortega; Zimapania Engl. & Pax;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jatrofa^[5], jatropa^[6] (Jatropha L.) – rodzaj roślin z rodziny wilczomleczowatych. Obejmuje co najmniej 175 gatunków^[7]. Większość z nich rośnie na kontynentach amerykańskich – od południowej części USA poprzez Amerykę Środkową po Południową. Około 70 gatunków rośnie dziko w Afryce. Liczne gatunki z tego rodzaju zostały szeroko rozprzestrzenione w strefie międzyzwrotnikowej^[8]^[9]. Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne (zwłaszcza J. integerrima, J. multifida, J. podagrica, J. curcas, J. gossypiifolia). Jatrofa przeczyszczająca jest szeroko uprawiana dla nasion, z których wytwarza się biodiesel, a poza tym są one spożywane po upieczeniu. Ten gatunek i liczne pozostałe są wykorzystywane lub badane pod kątem wykorzystania w lecznictwie^[9].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Pokrój: Rośliny zielne, półkrzewy, krzewy i drzewa. Pędy pokryte są włoskami nierozgałęzionymi, czasem gruczołowatymi lub są nagie. Zawierają sok mleczny bezbarwny, biały, żółty lub czerwony^[9].
Liście: Skrętoległe, wsparte całobrzegimi lub szczeciniastymi przylistkami. Blaszka pojedyncza, wcinana lub podzielona, zwykle dłoniasto, rzadziej pierzaście^[8]^[9].
Kwiaty: Pojedyncze lub częściej zebrane w szczytowe lub kątowe kwiatostany wierzchotkowate lub w pęczkach, z kwiatami męskimi na skraju i żeńskimi w centrum kwiatostanu. Kwiaty z kielichem składającym się z 5 działek, wolnych lub zrośniętych do połowy. Korona składa się z 5 płatków wolnych lub zrośniętych w różnym stopniu, barwy zielonkawej, białej, żółtawej, pomarańczowej, różowej, czerwonej do fioletowej, także kwiaty dwukolorowe. W kwiatach męskich znajdują się miodniki oraz 8 lub 10 pręcików w dwóch okółkach. Kwiaty żeńskie zawierają czasem prątniczki i zawsze zalążnię z 1 do 3 owocolistków z analogiczną liczbą szyjek słupka, na szczycie zwykle dwudzielnych^[9].
Owoce: Mięsiste torebki zawierające kulistawe lub eliptyczne nasiona, czasem z osnówką^[9].

W obrębie rodziny wilczomleczowatych rodzaj należy do podrodziny Crotonoideae i plemienia Jatropheae^[4].

Wykaz gatunków^[7]

Jatropha aceroides (Pax & K.Hoffm.) Hutch.
Jatropha aethiopica Müll.Arg.
Jatropha afrotuberosa Radcl.-Sm. & Govaerts
Jatropha alamanii Müll.Arg.
Jatropha andrieuxii Müll.Arg.
Jatropha angustifolia Griseb.
Jatropha aspleniifolia Pax
Jatropha atacorensis A.Chev.
Jatropha augusti Pax & K.Hoffm.
Jatropha bartlettii Wilbur
Jatropha baumii Pax
Jatropha botswanica Radcl.-Sm.
Jatropha breviloba (Morong) Pax & K.Hoffm.
Jatropha brockmanii Hutch.
Jatropha bullockii E.J.Lott
Jatropha calcarea Fern.Casas
Jatropha campestris S.Moore
Jatropha canescens (Benth.) Müll.Arg.
Jatropha capensis (L.f.) Sond.
Jatropha cardiophylla (Torr.) Müll.Arg.
Jatropha cathartica Terán & Berland.
Jatropha catingae Ule
Jatropha × ceballosii Fern.Casas
Jatropha chamelensis Pérez-Jim.
Jatropha chevalieri Beille
Jatropha ciliata Sessé
Jatropha cinerea (Ortega) Müll.Arg.
Jatropha clavuligera Müll.Arg.
Jatropha collina Thulin
Jatropha confusa Hutch.
Jatropha contrerasii J.Jiménez Ram. & Mart.Gord.
Jatropha conzattii J.Jiménez Ram.
Jatropha cordata (Ortega) Müll.Arg.
Jatropha costaricensis G.L.Webster & Poveda
Jatropha crinita Müll.Arg.
Jatropha cuneata Wiggins & Rollins
Jatropha curcas L. – jatrofa przeczyszczająca
Jatropha decipiens M.E.Jones
Jatropha decumbens Pax & K.Hoffm.
Jatropha dehganii J.Jiménez Ram.
Jatropha dhofarica Radcl.-Sm.
Jatropha dichtar J.F.Macbr.
Jatropha dioica Sessé
Jatropha dissecta (Chodat & Hassl.) Pax
Jatropha divaricata Sw.
Jatropha elbae J.Jiménez Ram.
Jatropha ellenbeckii Pax
Jatropha elliptica (Pohl) Oken
Jatropha erythropoda Pax & K.Hoffm.
Jatropha euarguta M.G.Gilbert & Thulin
Jatropha excisa Griseb.
Jatropha fremontioides Standl.
Jatropha gallabatensis Schweinf.
Jatropha galvanii J.Jiménez Ram. & L.M.Contr.
Jatropha gaumeri Greenm.
Jatropha giffordiana Dehgan & G.L.Webster
Jatropha glandulifera Roxb.
Jatropha glauca Vahl
Jatropha glaucovirens Pax & K.Hoffm.
Jatropha gossypiifolia L.
Jatropha grossidentata Pax & K.Hoffm.
Jatropha guaranitica Speg.
Jatropha × hastifolia Fern.Casas
Jatropha hernandiifolia Vent.
Jatropha heynei N.P.Balakr.
Jatropha hieronymi Kuntze
Jatropha hildebrandtii Pax
Jatropha hippocastanifolia Croizat
Jatropha hirsuta Hochst.
Jatropha horizontalis M.G.Gilbert
Jatropha humboldtiana McVaugh
Jatropha humifusa Thulin
Jatropha hypogyna Radcl.-Sm. & Thulin
Jatropha inaequispina Thulin
Jatropha integerrima Jacq.
Jatropha intermedia (Chodat & Hassl.) Pax
Jatropha isabellei Müll.Arg.
Jatropha jaimejimenezii V.W.Steinm.
Jatropha kamerunica Pax & K.Hoffm.
Jatropha krusei J.Jiménez Ram. & Mart.Gord.
Jatropha lagarinthoides Sond.
Jatropha latifolia Pax
Jatropha longibracteata A.S.Moreira & Carn.-Torres
Jatropha loristipula Radcl.-Sm.
Jatropha macrantha Müll.Arg.
Jatropha macrocarpa Griseb.
Jatropha macrophylla Pax & K.Hoffm.
Jatropha macrorhiza Benth.
Jatropha mahafalensis Jum. & H.Perrier
Jatropha maheshwarii Subram. & M.P.Nayar
Jatropha malacophylla Standl.
Jatropha marginata Chiov.
Jatropha marmorata Thulin
Jatropha martiusii (Pohl) Baill.
Jatropha mcvaughii Dehgan & G.L.Webster
Jatropha melanosperma Pax
Jatropha microdonta Radcl.-Sm.
Jatropha mirandana J.Jiménez Ram. & K.Vega
Jatropha miskatensis Thulin
Jatropha mollis Pax
Jatropha mollissima (Pohl) Baill.
Jatropha monroi S.Moore
Jatropha moranii Dehgan & G.L.Webster
Jatropha multifida L.
Jatropha mutabilis (Pohl) Baill.
Jatropha nana Dalzell & A.Gibson
Jatropha natalensis Müll.Arg.
Jatropha neopauciflora Pax
Jatropha neriifolia Müll.Arg.
Jatropha nogalensis Chiov.
Jatropha nudicaulis Benth.
Jatropha oaxacana J.Jiménez Ram. & R.Torres
Jatropha obbiadensis Chiov.
Jatropha oblanceolata Radcl.-Sm.
Jatropha orangeana Dinter ex P.G.Mey.
Jatropha ortegae Standl.
Jatropha pachypoda Pax
Jatropha pachyrrhiza Radcl.-Sm.
Jatropha paganuccii A.S.Moreira & Carn.-Torres
Jatropha palmatifida Baker
Jatropha palmatipartita Dehgan
Jatropha paradoxa (Chiov.) Chiov.
Jatropha pauciflora C.Wright ex Griseb.
Jatropha paxii Croizat
Jatropha pedersenii Lourteig
Jatropha peiranoi Lourteig & O’Donell
Jatropha pelargoniifolia Courbon
Jatropha peltata Sessé
Jatropha pereziae J.Jiménez Ram.
Jatropha phillipseae Rendle
Jatropha podagrica Hook.
Jatropha prunifolia Pax
Jatropha pseudocurcas Müll.Arg.
Jatropha purpurea Rose
Jatropha ribifolia (Pohl) Baill.
Jatropha riojae Miranda
Jatropha rivae Pax
Jatropha robecchii Pax
Jatropha rosea Radcl.-Sm.
Jatropha rufescens Brandegee
Jatropha rzedowskii J.Jiménez Ram.
Jatropha scaposa Radcl.-Sm.
Jatropha schlechteri Pax
Jatropha schweinfurthii Pax
Jatropha seineri Pax
Jatropha somalensis Pax
Jatropha sotoi-nunyezii Fern.Casas & E.Martínez
Jatropha spicata Pax
Jatropha spinosa Vahl
Jatropha spinosissima Thulin
Jatropha standleyi Steyerm.
Jatropha stephani J.Jiménez Ram. & Mart.Gord.
Jatropha stevensii G.L.Webster
Jatropha stuhlmannii Pax
Jatropha subaequiloba Radcl.-Sm.
Jatropha sympetala S.F.Blake & Standl.
Jatropha tanjorensis J.L.Ellis & Saroja
Jatropha tehuantepecana J.Jiménez Ram. & A.Campos Vilb.
Jatropha tenuicaulis Thulin
Jatropha tetracantha Chiov.
Jatropha tlalcozotitlanensis J.Jiménez Ram.
Jatropha trifida Chiov.
Jatropha tropaeolifolia Pax
Jatropha tupifolia Griseb.
Jatropha uncinulata Radcl.-Sm.
Jatropha unicostata Balf.f.
Jatropha variabilis Radcl.-Sm.
Jatropha variegata Vahl
Jatropha variifolia Pax
Jatropha velutina Pax & K.Hoffm.
Jatropha vernicosa Brandegee
Jatropha villosa Wight
Jatropha weberbaueri Pax & K.Hoffm.
Jatropha websteri J.Jiménez Ram.
Jatropha weddeliana Baill.
Jatropha woodii Kuntze
Jatropha zeyheri Sond.

[1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
[2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-20] (ang.).
[3]
Jatropha. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-20].
[4]
Genus: Jatropha L.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-20].
[5]
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989, s. 129–130. ISBN 83-09-00256-4.
[6]
Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 104.
[7]
Jatropha L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-07].
[8]
Bingtao Li, Michael G. Gilbert: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].
[9]
Bijan Dehgan: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].

[ruggiero-1] [1]
Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] [2]
Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-20] (ang.).

[ing-3] [3]
Jatropha. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-20].

[grin-4] [4]
Genus: Jatropha L.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-20].

[podbiel-5] [5]
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989, s. 129–130. ISBN 83-09-00256-4.

[karpowiczowa-6] [6]
Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 104.

[powo-7] [7]
Jatropha L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-07].

[china-8] [8]
Bingtao Li, Michael G. Gilbert: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].

[america-9] [9]
Bijan Dehgan: Jatropha Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-20].

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[1]

[2]

[3]

[4]

Wikiwand in your browser!

Jatrofa

Wikiwand in your browser!

Morfologia

Systematyka

Przypisy