Gliński III

Gliński III (Gliński II Kniaź^[1]) – polski herb książęcy, odmiana herbu Gliński I. Herb własny rodziny Glińskich^[1].

Gliński III

Herb Gliński III
Typ herbu	książęcy
Alternatywne nazwy	Gliński II Kniaź

Opis herbu

Opis historyczny

Juliusz Ostrowski blazonuje podstawową wersję tego herbu (Gliński I) następująco^{[1][uwaga 1]}:

W polu czerwonem przez górną belkę znaku przypominającego ruską literę П krzyż na dół ramionami zwieszony, z końcem górnym w kotwicę rozdartym.

Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich

Opis współczesny

Opis skonstruowany współcześnie został oparty na podstawie Encyklopedii Powszechnej^{[2][uwaga 2]}:

Na tarczy o polu czerwonym słowiańska głoska T (ᙏ) o grubych laskach białych; środkowa u dołu przekrzyżowana, u góry zaś na dwoje rozdarta.

Całość otacza płaszcz heraldyczny, podbity gronostajem.

Płaszcz zwieńcza mitra książęca.

Geneza

Wizerunek herbu Gliński III z Herbów Rzeczypospolitej Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego autorstwa Bolesława Starzyńskiego (1875–1900).

Herb należy do Glińskich, mającej wywodzić się rzekomo od Leksy (Leksady), wnuka chana Mamaja^[3], który za panowania Witolda na Litwie, przybył z hordy^[2]. Glińscy na Litwie mieli zaprzestać używania tytułu książęcego w XVI/XVII wieku^[3].

Herb pochodzi od pierwotnej wersji o nazwie Gliński I, który powstał z wizerunków pieczęci jakimi posługiwali się Glińscy. Głoska słowiańska T (m), będąca głównym godłem w tym herbie, jest początkową w wyrazie Taina (tajemnica) i razem z głoskami M (metka) i P (peczat') służyła od najdawniejszych czasów jako znak pieczętny, panujących lub przemożnych rodzin ruskich. Nazwa Hlińsk jaka została nadana temu herbowi jest dowolna, podobnie jak w przypadku nazw herbów Brama (Oginiec) czy Mogiła (Massalski III)^[4].

Herbowni

Informacje na temat herbownych w artykule sporządzone zostały na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełne listy herbownych nie są dziś możliwe do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)^[5]. Nazwisko znajdujące się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla^[6]. Występowanie danego nazwiska w artykule nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Gliński III. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Herb Gliński III jest herbem własnym, wiec do jego używania uprawniona jest zaledwie jedna rodzina: Glińscy^[7].

Zobacz też

• Heraldyka polska
• Ród herbowy
• Lista polskich herbów książęcych

Uwagi

1. Wizerunek podstawowej wersji jest analogiczny z wersją książęcą.
2. Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.

Przypisy

1. Ostrowski 1906 ↓, s. 90.
2. EP 1862 ↓, s. 6–21.
3. Kosiński 1877 ↓, s. 162–163.
4. EP 1862 ↓, s. 21–22.
5. Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
6. Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
7. Gajl ↓, Linki zewnętrzne.

Bibliografia

• Encyklopedyja powszechna, t. X, Warszawa: S. Orgelbrand, 1862, s. 983.
• Adam AmilkarA.A. Kosiński Adam AmilkarA.A., Przewodnik heraldyczny: monografie kilkudziesięciu znakomitszych rodzin, spis rodzin senatorskich i tytuły honorowe posiadających, t. I, Kraków: Wł. L. Anczyca i Sp., 1877, s. 722.
• JuliuszJ. Ostrowski JuliuszJ., Księga herbowa rodów polskich, cz. II, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 388.
• TadeuszT. Gajl TadeuszT., Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252.

Linki zewnętrzne

• Tadeusz Gajl: Nazwiska. gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).
• Dzieje zasobu. agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).