Głobikowa
wieś w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Głobikowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, w gminie Dębica[4][5].
| wieś | |
.jpg) Kościół filialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
452 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2020) |
586[1] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
39-208[2] |
| Tablice rejestracyjne |
RDE |
| SIMC |
0818090 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dębica  | |
 49°57′49″N 21°26′51″E[3] | |
| Strona internetowa | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Głobikowa to rozległa wioska na płaszczowinie podgórskiej, położona na wysokości od 360 do 454 m n.p.m. w zachodniej części Pogórza Strzyżowskiego, należącego do Pogórza Karpackiego (najwyżej położona wieś w Gminie Dębica i całym powiecie dębickim)[6].
Miejscowość leży na styku czterech gmin: Dębicy, Ropczyc, Brzostku i Pilzna. Odległość od siedziby gminy wynosi 17 km. Powierzchnia wsi liczy 735,2 ha, w tym gruntów ornych jest 454 ha. Na jednej trzeciej rosną lasy. Znajduje się tutaj 175 gospodarstw rolnych. Zdecydowanie przeważają gospodarstwa o powierzchni od 2 do 5 ha (57%) oraz od 1 do 2 ha (36%)[6].
Wieś składa się z kilku przysiółków: Górzyzna, Kamieniec, Podlas, Zalesie[6].
Miejscowość charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczymi, ze wszystkich stron otoczona jest lasami liściastymi, w których dominuje chroniona buczyna karpacka. Ze względu na bogatą faunę i florę oraz walory krajobrazowe tereny wokół Głobikowej zaliczono do obszaru chronionego (otulina) Czarnorzecko – Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego[6].
Początki Głobikowej sięgają XIV wieku, kiedy po przyłączeniu przez króla Kazimierza Wielkiego Rusi Czerwonej do Polski, nasilił się ruch osadniczy. Pierwsze pisemne wzmianki o Głobikowej pojawiają się w XV wieku. W tym czasie wieś była własnością Jana Podgrodzkiego herbu Gryf. W końcu XV i na początku XVI wieku rodu Gryfitów[7].
Mieszkańcy wsi trudnili się rolnictwem i hodowlą bydła. Rolę uprawiano metodą trójpolówki, na wielką skalę karczowano lasy w celu uzyskania ziemi pod uprawę. Aż do 1846 roku (uwłaszczenie) panowała pańszczyzna. Chłopi odrabiali pańszczyznę przez 5 dni w tygodniu, oddawali też daniny, byli zobowiązani do dodatkowych prac, np. w czasie siewów i żniw (tzw. daremszczyzna). Płacili również dziesięcinę na rzecz Kościoła[7].
W 1772 roku po I rozbiorze Polski, Głobikowa znalazła się pod panowaniem austriackim. Sytuacja chłopów poprawiła się przynajmniej pod względem formalno-prawnym. Chłop mógł się zwrócić do cyrkułu ze skargą na dziedzica. Z zapisów cyrkułu wynika, że skarg było sporo.[7]
W 1846 tym roku na terenie Galicji miało miejsce zbrojne wystąpienie chłopów, znane jako rabacja, które nie ominęło też Głobikowej. W czasie jej trwania zamordowany został działacz społeczny Konstanty Słotwiński[7]. W 1846 roku, z woli cesarza Austrii, pańszczyzna została zniesiona.
W 1911 roku otwarto w Głobikowej szkołę podstawową.
W czasie trwania drugiej wojny światowej na terenie Głobikowej i okolicznych miejscowości prowadzone były ciężkie walki pozycyjne.
Lata po II wojnie światowej to okres przywracania ziemi pod użytkowanie rolne (rozminowywanie, wykrywanie niewybuchów i niewypałów, rekultywacja, zasiewy) oraz odbudowywanie doszczętnie zniszczonych gospodarstw domowych.
Późniejszy okres Polski Ludowej przyniósł powolny rozwój infrastruktury wsi. W roku 1969 oddano do użytku nowy budynek szkoły, a w grudniu 1971 roku wsie: Głobikowa, Gębiczyna, Braciejowa i Połomia zostały zelektryfikowane. W maju 1972 roku wybudowano utwardzoną drogę z Dębicy do Głobikowej i uruchomiono na tej trasie linię PKS. W 1992 roku oddano do użytku gazociąg wiejski. W 1998 roku podłączono linię telefoniczną.
We wsi znajduje się Zespół Szkół im. Konstantego Leliwy Słotwińskiego w budynku oddanym do użytku w 1968 roku.
Pierwszą szkołę w Głobikowej zbudowano w 1910 roku, a otwarto w 1911. Przed 1911 rokiem nie było szkoły i dzieci nie uczyły się. W czasie II wojny światowej szkoła została znacznie uszkodzona w wyniku działań wojennych. Jej budynek wyremontowano i w 1946 roku przywrócono do użytku. W 1968 roku zbudowano nową szkołę. Budynek oddano do użytku w 28 października 1968 roku[6].
We wsi znajduje się kościół filialny pw. Matki Bożej Królowej Polski. Wybudowany został w latach 1977-1980 przez mieszkańców wsi. W 1980 roku został poświęcony przez arcybiskupa Jerzego Ablewicza. Głobikowa należy do parafii Gumniska.
.jpg)
W centrum wsi, przy drodze, znajdują się:
- stanica turystyczna "Rozdzielnia Wiatrów"
- 20-metrowa wieża widokowa, z której przy dobrej pogodzie można zobaczyć Tatry
- mały Park Dinozaurów[8]. Znajduje się w nim pięć ogromnych replik prehistorycznych gadów. Największa replika diplodoka, waży 4 tony, ma 15 metrów długości i 5 wysokości. Obok niej są figury triceratopsa, triceratosaurusa, coelophysisa, gallodactylusa oraz pteranodona.[9]
W przysiółku Kamieniec znajdują się:
- wieża przekaźnikowa-telekomunikacyjna (RTV i GSM) - górująca nad okolicą, niegdyś wykorzystywana do utrzymywania łączności przez stacjonujące w okolicznym lesie wojska sowieckie.
- dwie kapliczki: murowana, pw. Jana Nepomucena (druga połowa XIX wieku, obok wieży), przydrożna (nr 122) z lat dwudziestych XX wieku (na rozdrożu, obok przystanku PKS).
- park podworski "Tomaszówka" (rejestr zabytków A-258). Obiekt w XIX wieku należał do rodziny Łobażewskich. W XX wieku przejął go Padlewicz, a następnie Sanguszko. W 1920 roku nabył go Stanisław Mączka. Jest to park krajobrazowy z liczącym kilkaset lat jesionem i aleją dębów uznawanych za pomniki przyrody.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
