Friedrich Ani

Friedrich Ani (ur. 7 stycznia 1959 w Kochel am See) – niemiecki pisarz oraz scenarzysta, znany dzięki powieściom kryminalnym o śledczym „Taborze Süden”, a także z wydanej również w Polsce powieści „Ludzie za ścianą”.

Friedrich Ani

Data i miejsce urodzenia	7 stycznia 1959 Kochel am See
Dziedzina sztuki	pisarz oraz scenarzysta
Strona internetowa

Życiorys

Friedrich Ani urodził się w 1959 r. ze związku Syryjczyka i Ślązaczki. Krótko po maturze, po przeprowadzce do Monachium, powstały jego pierwsze słuchowiska oraz sztuki teatralne. W latach 1981–1989, po odbyciu służby zastępczej w domu wychowawczym dla trudnej młodzieży, Ani pracował jako reporter policyjny oraz autor audycji radiowych. W 1992 roku został stypendystą Drehbuchwerkstatt München, dwunastomiesięcznego programu rozwijającego dla scenarzystów w Hochschule für Fernsehen und Film München. W roku 1996 wydał swoją pierwszą powieść^[1].

Jego idolami są Georges Simenon oraz Anton Czechow, jednak jak sam Ani powiada, jego idole nic nie wnieśli w jego twórczość, ponieważ „milczą, kiedy pisanie nie chce iść dalej”^[2].

Stał się znany dzięki cyklowi powieści kryminalnych, o monachijskim komisarzu policji Taborze Süden, który najpierw w dziale kryminalnym szukał osób zaginionych, a potem przeszedł do biura detektywistycznego. To właśnie o tym Ani napisał cały szereg książek młodzieżowych oraz tomy liryczne. Po zakończeniu dotychczasowej serii o Taborze Süden stworzył dwie nowe o nadkomisarzu Poloniusie Fischerze, byłym mnichu i o oślepłym komisarzu Jonasie Vogel i jego synu Maxie, który pracuje w wydziale zabójstw. W 2011 roku Ani przywrócił postać komisarza policji Südena na literacką scenę jako detektywa do spraw osób zaginionych. Seria „Süden” liczy 17 pozycji^[3].

Książki Friedricha Ani zostały przetłumaczone na język chiński, duński, francuski, hiszpański, holenderski, koreański, i polski. Twórczość Ani obejmuje powieści dla dorosłych i dla młodzieży, jak np. „Meine total wahren und überhaupt nicht peinlichen Memoiren mit genau elfeinhalb” („Moje prawdziwe i wcale nie żałosne wspomnienia dokładnie w wieku jedenastu i pół roku”). Friedrich Ani został wyróżniony siedem razy nagrodą Deutscher Krimi Preis (Niemiecka Nagroda Kryminałów). Jako jedyny pisarz do tej pory otrzymał Nagrodę Kryminałów jednego roku jednocześnie za trzy części o komisarzu Südenie. W 2010 roku za scenariusz do jednej z powieści z serii „Süden” otrzymał nagrodę Adolf-Grimme-Preis. Za „Idylle der Hyänen” („Idylla hien”) należącą do serii o Poloniusie Fischerze, Friedrich Ani otrzymał kolejną nagrodę – Tukan-Preis. Kolejna powieść „M” w 2014 roku utrzymywała się kilka tygodni na liście najlepszych kryminałów KrimiZEIT w Niemczech. Jego powieść „Odkrycie pożegnania” krytycy ze Szwajcarii wybrali jako jedyną niemieckojęzyczną książkę do katalogu dziesięciu najlepszych powieści kryminalnych roku 1990. Od roku 1995 Ani pisze również scenariusze do filmów i seriali telewizyjnych, jak „Tatort”, „Stahlnetz” i „Rosa Roth”^[4].

Za powieść „German Angst” („Niemiecki strach”), w której Ani opowiada historię z rzeczywistego przykładu ksenofobii w pewnym niemieckim dużym mieście, otrzymał w 2001 roku pierwszą Nagrodę za Kryminał Radia Brema – „Radio Bremen Krimipreis”. Laudator Frank Göhre podkreślił podczas rozdania nagród, że książka Ani wyróżnia się swoim dobitnym realizmem. „German Angst” prezentuje się jako najlepszy przykład gatunku; przytłaczający obraz świata przestępczości dzisiejszych Niemiec^[5].

Wydana powieść Ani „Podziemne słońce” jest kolejnym przykładem poruszania kontrowersyjnych i realistycznych problemów świata. Powieść ta została ograniczona dla czytelników od 16 roku życia^[6].

Film „Operation Zucker. Jagdgesellschaft” o tematyce znęcania się nad dziećmi, został stworzony na podstawie scenariusza Friedricha Ani^[7].

W lutym 2010 roku Ani został powołany do grupy autorów Münchner Turmschreiber, Monachijskich Pisarzy Wieży. W 2012 wygrał on wraz z Iną Jung Bayerischer Fernsehpreis (Bawarska Nagroda Telewizyjna) dzięki scenariuszowi dla Dominika Grafa do filmu Das unsichtbare Mädchen („Niewidzialna dziewczynka”).

Od roku 2012 jest członkiem PEN-Zentrum Deutschland, a od 2014 roku należy do członków Bayerische Akademie der Schönen Künste – Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium^[4].

Friedrich Ani żyje w Monachium, gdzie tworzy jako wolny pisarz, współpracuje również z radiem, telewizją i teatrem. Chętnie odwiedza Targi Książki we Frankfurcie nad Menem^[8]. Ani angażuje się w sprawy uchodźców^[9].

Twórczość

Charakterystyczne dla twórczości Ani jest poruszanie tematu samobójstwa i ksenofobii^{[potrzebny przypis]}.

Przekłady na język polski

• „Ludzie za ścianą”, Süden, wydawnictwo Czarne, Warszawa, 2013, ISBN 978-83-7536-527-6^[10]
• „Śmierć nie ulega przedawnieniu”, Totsein verjährt nicht, wydawnictwo Czarne, Warszawa, 2011, ISBN 978-83-7536-290-9.

Twórczość w języku niemieckim

Powieści kryminalne^[1]

Powieści o Tabor-Süden

1. Die Erfindung des Abschieds. Heyne Verlag, München 1998, ISBN 3-453-14296-9.
2. German Angst. Droemer Knaur, München 2000, ISBN 3-426-19543-7.
3. Verzeihen. Droemer Knaur, München 2001, ISBN 3-426-19528-3; neu aufgelegt unter dem Titel Süden und die Stimme der Angst, Knaur Taschenbuch, München 2013, ISBN 3-426-51363-3.
4. Süden und das Gelöbnis des gefallenen Engels. Droemer Knaur, München 2001, ISBN 3-426-61999-7.
5. Süden und der Straßenbahntrinker. Droemer Knaur, München 2002, ISBN 3-426-62068-5.
6. Süden und die Frau mit dem harten Kleid. Droemer Knaur, München 2002, ISBN 3-426-62072-3.
7. Süden und das Geheimnis der Königin. Droemer Knaur, München 2002, ISBN 3-426-62073-1.
8. Süden und das Lächeln des Windes. Droemer Knaur, München 2003, ISBN 3-426-62074-X.
9. Gottes Tochter. Droemer Knaur, München 2003, ISBN 3-426-19604-2.
10. Süden und der Luftgitarrist. Droemer Knaur, München 2003, ISBN 3-426-62075-8.
11. Süden und der glückliche Winkel. Droemer Knaur, München 2003, ISBN 3-426-62384-6.
12. Süden und das verkehrte Kind. Droemer Knaur, München 2004, ISBN 3-426-62387-0.
13. Süden und das grüne Haar des Todes. Droemer Knaur, München 2005, ISBN 3-426-62386-2.
14. Süden und der Mann im langen schwarzen Mantel. Droemer Knaur, München 2005, ISBN 3-426-62389-7.
15. Der verschwundene Gast. Nautilus, Hamburg 2008, ISBN 978-3-89401-566-4.
16. Süden. Droemer Knaur, München 2011, ISBN 978-3-426-19907-7.
17. Süden und die Schlüsselkinder. Droemer Knaur, München 2011, ISBN 978-3-426-50936-4.
18. Süden und das heimliche Leben. Droemer Knaur, München 2012, ISBN 978-3-426-50937-1.
19. M: Ein Tabor Süden Roman. Droemer Knaur, München 2013, ISBN 978-3-426-19953-4.
20. Der einsame Engel. Ein Tabor Süden Roman. Droemer, München 2016, ISBN 978-3-426-28147-5.

Powieści o Polonius Fischer

1. Idylle der Hyänen. Paul Zsolnay Verlag, Wien 2006, ISBN 3-552-05391-3.
2. Hinter blinden Fenstern. Zsolnay, Wien 2007, ISBN 3-552-05404-9.
3. Totsein verjährt nicht. Zsolnay, Wien 2009, ISBN 978-3-552-05470-7.

Powieści o Polonius Jonas-Vogel

1. Wer lebt, stirbt. dtv, München 2007, ISBN 3-423-20988-7.
2. Wer tötet, handelt. dtv, München 2008, ISBN 978-3-423-21061-4.
3. Die Tat. dtv, München 2010, ISBN 978-3-423-21198-7.

Powieści o Polonius Jakob-Franck

1. Der namenlose Tag. Suhrkamp, Berlin 2015, ISBN 978-3-518-42487-2.

Inne kryminały

1. Killing Giesing. Emons, Köln 1996, ISBN 3-924491-80-1.
2. Abknallen. Emons, Köln 1997, ISBN 3-924491-99-2.
3. Brennender Schnee. Heyne, München 1998, ISBN 3-453-13681-0.
4. Nackter Mann, der brennt. Suhrkamp, Berlin 2016, ISBN 978-3-518-42542-8.
5. Jako audiobook: Hörbuch Hamburg, 2016, ISBN 978-3-95713-060-0.

Sztuki teatralne

• Der Mann, der Olsdorfer erschoss. Ein Mordsstück über die fürchterlichen Auswirkungen von Literatur. Hunziger, Bad Homburg 1987
• Freizeichen Berlin. Ein Stück. Hunziger, Bad Homburg 1989
• Der Gefangene. Suhrkamp, Berlin 2016
• Freiheit des Willens. Suhrkamp, Berlin 2016
• Unser Syrer. Suhrkamp, Berlin 2016

Powieści i opowiadania

• Die ganze Nacht und morgen. Erzählungen. Aufbau, Berlin 1994, ISBN 3-351-02815-6.
• Das geliebte, süße Leben. Roman. Luchterhand, München 1996, ISBN 3-630-86951-3.
• Unterhaltung. Geschichten. Droemer Knaur, München 2014, ISBN 3-426-28112-0.

Liryka

• Wer die Dunkelheit entfacht. Ani und Treiber, München 1981, ISBN 3-9800585-2-2.
• Neue Gedichte. A und T, München 1984, ISBN 3-9800585-6-5.
• Tür zum Meer. Emons, Köln 1999, ISBN 3-89705-135-4.
• 7 Gedichte. Ludewig, München 2004, ISBN 3-9808640-7-3.
• Mitschnitt. Zsolnay, Wien 2009, ISBN 978-3-552-05451-6.
• Im Zimmer meines Vaters. Suhrkamp, Berlin 2017, ISBN 978-3-518-46799-2.

Powieści młodzieżowe

• Durch die Nacht, unbeirrt. Hanser Verlag, München 2000, ISBN 3-446-19747-8.
• Wie Licht schmeckt. Hanser, München 2002, ISBN 3-446-20120-3.
• Als ich unsterblich war. Eine Jesus-Geschichte. Hanser, München 2003, ISBN 978-3-423-62154-0.
• Das unsichtbare Herz. Hanser, München 2005, ISBN 3-446-20604-3.
• Gregor oder wohin die Träume tragen. Sanssouci Verlag, München 2006, ISBN 3-7254-1420-3.
• Meine total wahren und überhaupt nicht peinlichen Memoiren mit genau elfeinhalb. Hanser, München 2008, ISBN 978-3-446-20982-4.
• Die unterirdische Sonne. cbt, München 2014, ISBN 978-3-570-16261-3

Scenariusze

• 1995: Weißes Land (zusammen mit Markus Bräutigam), Episode der Serie Ein Fall für Zwei; Regie: Markus Bräutigam
• 1996: Diebin des Feuers (zusammen mit Markus Bräutigam), Episode der Serie Faust, Regie: Markus Bräutigam
• 1997: Tote weinen nicht, Episode der Serie Faust; Regie: Martin Enlen
• 1999: Federmann, Fernsehspiel; Regie: Christian Diedrichs
• 1999: Das Glockenbachgeheimnis, Fernsehfilm der Reihe Tatort; Regie: Martin Enlen
• 2001: Das gläserne Paradies, Episode der Serie Stahlnetz, Regie: René Heisig
• 2001: Jagd auf den Plastiktüten-Mörder (zusammen mit Markus Bräutigam), Fernsehfilm; Regie: Markus Bräutigam
• 2001: Und dahinter liegt New York, Fernsehfilm der Reihe Tatort; Regie: Friedemann Fromm
• 2004: 21 Liebesbriefe (zusammen mit Nina Grosse), Fernsehfilm; Regie: Nina Grosse
• 2005: Im Namen des Vaters, Fernsehfilm der Reihe Rosa Roth, Regie: Carlo Rola
• 2007: A gmahde Wiesn, Fernsehfilm der Reihe Tatort, Regie: Martin Enlen
• 2007: German Angst (zusammen mit Thomas Berger), Fernsehfilm aus der Reihe Kommissarin Lucas, Regie: Thomas Berger
• 2008: Mord in aller Unschuld, Fernsehfilm, Regie: Connie Walther
• 2008: Kommissar Süden und der Luftgitarrist, Fernsehfilm, Regie: Dominik Graf (Ani hat einen Kurzauftritt als Zuschauer bei einem Luftgitarren-Wettbewerb)
• 2008: Kommissar Süden und das Geheimnis der Königin, Fernsehfilm, Regie: Martin Enlen
• 2010: Am Ende muss Glück sein, Fernsehfilm der Reihe Kommissarin Lucas, Regie: Maris Pfeiffer
• 2011: Das unsichtbare Mädchen (zusammen mit Ina Jung), Fernsehfilm; Regie: Dominik Graf
• 2014: Zwei allein, Fernsehfilm; Regie: Stephan Wagner
• 2014: Tatort: Die Feigheit des Löwen, Fernsehfilm der Reihe Tatort; Regie: Marvin Kren
• 2016: Operation Zucker: Jagdgesellschaft, (zusammen mit Ina Jung), Fernsehfilm, Regie: Sherry Hormann

Słuchowiska radiowe

• 1988: Alte Liebe (BR).
• 1990: Der Mann, der Olsdorfer erschoss (Radio DRS Bern).
• 1991: Die unerreichbaren Frauen (Radio DRS Bern).
• 2007: Wer lebt, stirbt (SWR).
• 2008: Meine total wahren und überhaupt nicht peinlichen Memoiren mit genau elfeinhalb (SWR).
• 2009: Falsches Herz (mit Uta-Maria Heim; SWR – im Rahmen des ARD-Radio-Tatorts).
• 2010: Der Gefangene (SWR)
• 2010: In einer Nacht aus Feuer (WDR)
• 2011: Süden und der verschwundene Ehemann, Süden und die verschwundene Verkäuferin, Süden und der verschwundene Schüler (SWR)
• 2011: Wer tötet, handelt (WDR)
• 2012: Süden (SWR)
• 2012: Tabor Süden und der verschwundene Hausierer (SWR)
• 2012: Tabor Süden und der verschwundene Stammgast (SWR)
• 2012: Tabor Süden und die verschwundene Souffleuse (SWR)
• 2013: Tabor Süden und die verschwundene Mörderin (SWR)
• 2013: Tabor Süden und der verschwundene Nachtportier (SWR)
• 2014: Das Verschwinden der Natalia Aschenbrenner (6-teiliges Hörspiel, SWR)
• 2017: Süden und die verschwundenen Frauen (SWR)
• 2017: Tabor Süden und der verschwundene Dichter (SWR)