Loading AI tools
dramaturg austriacki Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franz Grillparzer (ur. 15 stycznia 1791 w Wiedniu, zm. 21 stycznia 1872 w Wiedniu) – austriacki dramatopisarz i prozaik. W swojej twórczości łączył elementy stylistyki klasycznej i romantycznej[1][2].
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
Hietzinger Friedhof w Wiedniu |
| Zawód, zajęcie |
dramatopisarz, prozaik |
| Narodowość | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Wiedeński |
 | |
| Odznaczenia | |
   | |
Franz Grillparzer był najstarszym z czterech synów dworskiego adwokata Wenzela i Anny Grillparzer. Młody Grillparzer miał początkowo prywatnego nauczyciela, a od 1801 r. uczył się w wiedeńskim Anna-Gymnasium. Po zdanej maturze studiował od 1804 r. filozofię, a od 1807 r. prawo na uniwersytecie w Wiedniu. Na ten czas przypadł początek jego działalności literackiej. Od 1810 r. udzielał prywatnych lekcji, dwa lata później został nauczycielem w domu hrabiego von Seilerna. W 1813 r. rozpoczął praktykę w bibliotece dworskiej, a w 1814 otrzymał posadę w cesarsko-królewskiej Kamerze Dworskiej[2].
W 1818 r. został kierownikiem literackim w Burgtheater.
W 1819 roku odbył podróż do Włoch. Z powodu zbyt późnego powrotu popadł w liczne kłopoty z przełożonymi. W trakcie podróży po Niemczech w roku 1826 poznał Ludwiga Tiecka, Georga Wilhelma Friedricha Hegla i Goethego, u którego przebywał od 29.9. do 3.10.1826 roku. W Wiedniu Grillparzer spotykał się z Ludwigiem van Beethovenem, dla którego w 1823 r. napisał libretto do śpiewogry Melusina. Jego wspomnienia o Beethovenie należą do najważniejszych źródeł biografii tego kompozytora. Przez 40 lat przyjaźnił się z Adalbertem Stifterem. W latach 1832 – 1856 był dyrektorem archiwum Kamery Dworskiej. W 1843 r. rozpoczął dwumiesięczną podróż, która prowadziła przez Bratysławę, Budapeszt, Belgrad do Konstantynopolu i Aten. Rewolucja w Austrii w 1848 r. sprawiła, że stał się orędownikiem władzy państwa i cesarza. Od 1847 był członkiem Wiedeńskiej Akademii Nauk[2].
W 1856 r. jako radca dworu otrzymał pensję, która umożliwiła mu całkowite poświęcenie się pisarstwu.
Otrzymał wiele orderów (Krzyż Oficerski Orderu Leopolda, Order Maksymiliana, Order Guadalupe) oraz wyróżnień. W 1859 r. uniwersytet w Lipsku nadał mu tytuł doktora honoris causa. Tytuł dr h.c. przyznały mu też uniwersytety w Wiedniu, Grazu, Innsbrucku.
W 1861 został członkiem Izby Panów, ale po fatalnym upadku ze schodów w 1863 r., w wyniku którego prawie ogłuchł, zaczął wycofywać się z życia publicznego. W 1864 r. został honorowym obywatelem Wiednia[2].
Zmarł 21 stycznia 1872 r. w Wiedniu i został pochowany na cmentarzu Währinger Ortsfriedhof (obecnie Währinger Schubertpark). Po likwidacji cmentarza jego szczątki przeniesiono na cmentarz Hietzinger Friedhof i złożono w honorowym grobie. W 1872 r. jego życiowa partnerka ufundowała literacką nagrodę jego imienia Franz-Grillparzer-Preis, która do 1971 r. przyznawana była co trzy lata.
Twórczość literacka Grillparzera pozostawała początkowo pod wpływami romantyków. Jego konserwatywne poglądy i przywiązanie do tradycji wskazują na przynależność twórczości Grillparzera do nurtu biedermeierowskiego. Widoczne są w niej jednak również nawiązania do literatury antycznej, do klasyki weimarskiej oraz barokowej dramaturgii hiszpańskiej[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
