Fort Pulaski

Fort Pulaski (Fort Pulaski National Monument) – zabytkowy fort położony na wyspie Cockspur w hrabstwie Chatham przy wybrzeżu stanu Georgia.

Fort Pulaski

Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Georgia
Kod pocztowy	31410
Położenie na mapie Georgii Fort Pulaski
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Fort Pulaski
32°01′38″N 80°53′25″W
Strona internetowa

Zniszczona ściana Fortu Pulaski (2005)

Fort Pulaski jest narodowym pomnikiem USA. Znajduje się w delcie rzeki Savannah, pomiędzy miastem Savannah a wyspą Tybee. Fort Pulaski odegrał ważną rolę w czasie wojny secesyjnej – użycie w jego szturmie nowoczesnej artylerii rozpoczęło proces stopniowego wycofywania się z wykorzystania cegły w budownictwie fortyfikacyjnym. Fort był również używany jako obóz jeniecki.

Plany budowy

Po wojnie brytyjsko-amerykańskiej w 1812, prezydent James Madison zaplanował nowy system przybrzeżnych fortyfikacji, by ochronić Stany Zjednoczone przed obcym najazdem. Twierdza stanowiła ważny punkt strategiczny, miała za zadanie ochronić miasto i port Savannah przed atakiem z morza.

Przebieg budowy

Budowa zaczęła się w 1829 roku pod kierunkiem generała Babcocka i kontynuowana była pod kierownictwem podporucznika Roberta E. Lee, późniejszego dowódcy wojsk Konfederacji. Fort został wybudowany na wyspie Cockspur u ujścia rzeki Savannah do Oceanu Atlantyckiego. W 1833 nowy fort został nazwany Fort Pulaski od nazwiska Kazimierza Pułaskiego, polskiego żołnierza i dowódcy, który walczył w czasach rewolucji amerykańskiej w armii Jerzego Waszyngtona. Fort Pulaski ostatecznie został ukończony w 1847 roku.

• budowa fortu trwała 18 lat;
• budowlę osadzono na kilku tysiącach dwudziestometrowych pali drewnianych, wbitych w bagno tak, by sięgały stałego gruntu;
• zużyto około 25 milionów cegieł, ściany mają około 2 m grubości;
• całość kosztowała prawie 1 mln dolarów.

Działania wojenne

W 1860 roku fort został przejęty przez armię Skonfederowanych Stanów Ameryki, określanych jako "Południe". Unia ("Północ") zaatakowała Fort Pułaski 11 kwietnia 1861. Wojska Unii, posiadające nowoczesne działa gwintowane systemu Jamesa, strzelające z położonej ponad milę dalej wyspy Tybee, wykonały wyłom w fortyfikacji zbudowanej z cegieł. Działa te swoją nośnością i celnością przewyższały tradycyjne gładkolufowe armaty. Zaledwie po 30 godzinach ściany fortu zostały mocno uszkodzone i wobec zagrożenia wybuchem magazynu prochu, wojsko Konfederacji poddało się. Upadek Fortu Pułaski spowodował zaciśnięcie blokady, nałożonej przez Północ na porty Południa i powstrzymał eksport bawełny oraz import materiałów wojskowych i dóbr cywilnych bardzo potrzebnych Konfederacji.

Wiek XX i obecnie

Portret Pułaskiego w holu głównym w muzeum

Do początków XX wieku fort popadał w ruinę. W wyniku starań Departamentu Wojny fort 24 października 1924 wpisano na listę narodowych zabytków i na krótko został otwarty dla odwiedzających. 10 sierpnia 1933 kontrolę nad zabytkiem przejął National Park Service. W czasie II wojny światowej na wyspie Cockspur stacjonowały jednostki Marynarki Wojennej USA. Fort Pulaski został wpisany do rejestru miejsc historycznych 15 października 1966.

Obecnie jest to Muzeum-Forteca, ogólnie dostępna dla zwiedzających. W budynku znajduje się duży portret Kazimierza Pułaskiego i jego życiorys (w języku polskim i angielskim). Znajduje się także urna z ziemią, pobraną w obecności ambasadora USA w Polsce w 1976 roku z miejsca (zwyczajowo uznawanego)^[1] urodzenia generała – Warki.