Falanga (organizacja)

Falanga – skrajnie prawicowa i skrajnie nacjonalistyczna^[1][2][3] polska organizacja, założona w styczniu 2009^[4], której założycielem i liderem jest były koordynator mazowieckich struktur ONR Bartosz Bekier^[2][5][6]. Grupa określana jest jako neofaszystowska, narodowo-bolszewicka, ekstremistyczna i terrorystyczna^{[7][8][9][10][11]}.

Ten artykuł dotyczy współczesnej organizacji skrajnie prawicowej. Zobacz też: inne użycia słowa „Falanga”.

Organizacja Falanga

Polska! Młodość! Rewolucja!
Państwo	Polska
Data założenia	2009
Zasięg	Polska, Ukraina, Rosja, Bliski Wschód
Przewodniczący	Bartosz Bekier
brak współrzędnych

Historia

W 2009 organizacja Falanga została zawiązana na bazie struktur Brygady Mazowieckiej Obozu Narodowo-Radykalnego przez Bartosza Bekiera, jej dotychczasowego koordynatora, po tym jak poróżnił się z ówczesnym liderem ONR Przemysławem Holocherem i odszedł ze stowarzyszenia^[5][6][12].

Misja do Syrii

W czerwcu 2013 roku Falanga rozpoczęła misję w ogarniętej wojną domową Syrii, angażując się po stronie sił rządowych prezydenta Baszszara Al-Asada. Jej przedstawiciele spotkali się m.in. z premierem Wa’ilem Al-Halkim, Wielkim Muftim Syrii, wiceministrem spraw zagranicznych, chrześcijańskimi duchownymi, żołnierzami sił rządowych i bojownikami Hezbollahu^[13] oraz przedstawicielami Syryjskiej Partii Socjal-Nacjonalistycznej.

Wizyta w Donbasie

W 2014 Falanga w trakcie misji na wschodniej Ukrainie udzieliła oficjalnego poparcia dla separatystycznej Donieckiej Republiki Ludowej oraz Ługańskiej Republiki Ludowej w Donbasie^[14]. Lider Falangi spotkał się także wtedy z premierem Donieckiej Republiki Ludowej Denisem Puszylinem^[2][15]. Następnie w październiku 2014 członkowie organizacji zostali zatrzymani przez Państwową Służbę Graniczną Ukrainy i otrzymali trzyletni zakaz wjazdu na terytorium państwa ukraińskiego^[16].

Sojusz z partią Zmiana

W lutym 2015 Falanga oficjalnie dołączyła do tworzących się wówczas struktur prorosyjskiej partii Zmiana^[17][18], którą próbował zakładać były poseł i rzecznik Samoobrony dr Mateusz Piskorski^[6][19]. Bartosz Bekier został wtedy wiceszefem Zmiany^[20], a krakowski członek organizacji Falanga Michał Prokopowicz jej małopolskim koordynatorem regionalnym oraz ekspertem ds. bezpieczeństwa^[17][20][21]. W lutym 2016 odbyła się manifestacja pod ambasadą Izraela w Warszawie z udziałem członków Falangi i Zmiany. Obecni byli wtedy m.in. wiceprzewodniczący partii Zmiana Nabil al-Malazi (Syryjczyk zamieszkały w Polsce od czasów PRL) oraz lider Falangi Bartosz Bekier, który zadeklarował wtedy wsparcie swojej organizacji dla SSNP i Hezbollahu^[22] (uznawanego przez wiele państw i organizacji, w tym: USA, Wielką Brytanię, Izrael i UE, za organizację terrorystyczną^{[23][24][25][26]}).

2 maja 2016 Bartosz Bekier opublikował oświadczenie o odejściu z partii Zmiana^[27]. 18 maja 2016 (zaledwie 16 dni później) doszło do zatrzymania jej lidera Mateusza Piskorskiego przez funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, któremu następnie przedstawiono zarzuty szpiegostwa na rzecz wywiadów Rosji i Chin^[28][29].

Udział w ćwiczeniach NATO „Anakonda-16”

W czerwcu 2016 Michał Prokopowicz oraz związani z nim i z organizacją Falanga członkowie krakowskiego Stowarzyszenia Jednostka Strzelecka 2039 wzięli udział w międzynarodowych ćwiczeniach NATO „Anakonda-16”^[30][31]. Ministerstwo Obrony Narodowej następnie oficjalnie zaprzeczyło, by miało zaprosić członków Falangi na te manewry wojskowe. Jednak oficjalnie o ich udziale powiadamiali sami członkowie SJS 2039, a informacja o uczestnictwie grup „Strzelca” pojawiła się na stronie MON poświęconej NATOwskim ćwiczeniom. We wrześniu 2016 były funkcjonariusz Agencji Wywiadu Michał Rybak określił ten stan rzeczy jako błąd systemu^[32].

Incydent w Użhorodzie

4 lutego 2018 w miejscowości Użhorod na Ukrainie doszło do próby podpalenia ośrodka mniejszości węgierskiej^[33]. Pod koniec lutego 2018 Służba Bezpieczeństwa Ukrainy oświadczyła, że za wydarzenie odpowiedzialnych jest kilku członków Falangi, którzy działali na polecenie rosyjskich służb specjalnych. W dniach 21–22 lutego 2018 zostali oni zatrzymani przez ABW^[34]. 24 lutego 2018 Bartosz Bekier oficjalnie zaprzeczył, że organizacja Falanga jest odpowiedzialna za ten incydent^[35]. W styczniu 2019 kilku byłych już członków organizacji Falanga usłyszało przed krakowskim sądem zarzuty o popełnienie czynu o charakterze terrorystycznym^[36][37]. Zdaniem prokuratury operacja miała na celu zakłócenie ustroju Ukrainy i pogłębienia podziałów narodowościowych pomiędzy Ukraińcami i Węgrami^[38].

23 marca 2020 zapadł w tej sprawie nieprawomocny wyrok. Krakowski sąd rejonowy przychylił się w nim do stanowiska prokuratury, że przestępstwo miało charakter terrorystyczny, uznał wszystkich oskarżonych za winnych zarzucanych im działań i skazał organizatora podpalenia – Michała Prokopowicza na karę 3 lat pozbawienia wolności, a wykonawców na odpowiednio: 1 rok więzienia i 2 lata ograniczenia wolności^{[39][40][41][42]}. Żadna ze stron nie złożyła apelacji i wyrok się uprawomocnił.

W trakcie postępowania Michał Prokopowicz zeznał przed sądem, że zorganizowanie zamachu terrorystycznego zostało zlecone i sfinansowane przez niemieckiego dziennikarza Manuela Ochsenreitera(inne języki)^[33], którego pełnomocnik zaprzeczył tej wersji wydarzeń^[43]. Po ujawnieniu tego zarzutu Ochsenreiter utracił stanowisko współpracownika posła AfD do Bundestagu Markusa Frohnmaiera(inne języki) i był przez następne kilka lat bezskutecznie poszukiwany przez polskie i niemieckie organy ścigania. Pojawiały się informacje, że przebywał w Rosji i w Maroku. W sierpniu 2021 r. władze i media rosyjskie ogłosiły, że Manuel Ochsenreiter umarł w Moskwie na atak serca^[44][45].

Zapowiedź konfliktów w Warszawie

W październiku 2020 w trakcie trwających już od ponad tygodnia masowych protestów przeciwko zaostrzeniu przepisów dotyczących aborcji w Polsce, na stronie głównej portalu Onet.pl ukazał się wywiad z Bartoszem Bekierem, w którym padło stwierdzenie, że w pierwszym tygodniu listopada 2020 w Warszawie ma się pojawić około 10 tys. narodowców, a ⅓ do połowy z nich jest przeszkolona z taktyki walki oraz że według szefa Falangi istnieje duże zagrożenie, że dojdzie do fizycznej konfrontacji^[46][47].

Publikacja tego wywiadu wywołała liczne głosy oburzenia i potępienia ze strony internautów, dziennikarzy i polityków^[48], zaś specjaliści szacowali liczebność samej Falangi na mniej niż 100 osób^[49].

Wieczorem tego samego dnia odbyła się wielotysięczna demonstracja^[50], w ramach której 37 osób zostało zatrzymanych przez Policję, a spośród nich 35 stanowili pseudokibice, którzy atakowali uczestników demonstracji^[51].

31 października 2020 rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn ogłosił, że ta zapowiedź Bekiera w Onecie rzekomo miała na celu podsycanie aktualnego sporu w Polsce i, jego zdaniem, służy Rosji^[52].

Śledztwo Prokuratury Generalnej Republiki Litewskiej

W grudniu 2024 były członek i koordynator Falangi na Pomorzu Alexander Norbert Koss^[53] ogłosił w mediach społecznościowych, że w poprzedzającym miesiącu złożył wniosek o nadanie mu statusu świadka koronnego i zawiadomił Prokuraturę Generalną Republiki Litewskiej ws. działalności i udziału w grupie antykonstytucyjnej składającej się z Bartosza Bekiera, innych byłych członków Falangi – Bartosza Kasprzaka i Michała Prokopowicza^[54], a także z lidera partii Zmiana Mateusza Piskorskiego oraz publicysty tygodnika DoRzeczy Marcina Skalskiego^{[55][56][57][58][59]}. Grupa miała mieć na celu naruszenie bezpieczeństwa, suwerenności oraz integralności terytorialnej Litwy, a pierwotne śledztwo w sprawie jej prowokacji internetowej "Wileńska Republika Ludowa"^{[60][61][62][63]} zostało wszczęte już 4 lutego 2015^[58][64][65]. W początkowym okresie postępowania litewskim śledczym nie udało się ustalić kto jest za nią odpowiedzialny^[66].

Doktryna

Bartosz Bekier z Falangi i Dienis Puszylin z ówczesnej tzw. Donieckiej Republiki Ludowej

Falanga w dużej mierze opiera swoją doktrynę na synkretycznej myśli eurazjatyckiej rosyjskiego geopolityka Aleksandra Dugina^[2].

Organizacja postuluje m.in.^[20][67]:

1. Nacjonalizm i narodowy solidaryzm
2. Etatyzm i protekcjonizm gospodarczy
3. Antydemokratyzm i antyliberalizm
4. Militaryzm
5. Rewizjonizm terytorialny dawnych Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej (w tym rozbiór Ukrainy przez Polskę, Węgry, Rumunię i Rosję)
6. Wystąpienie Polski z Unii Europejskiej i NATO
7. Antyamerykanizm i antysyjonizm
8. Ocieplenie i zacieśnienie relacji Polski z Federacją Rosyjską Władimira Putina, Republiką Białorusi Aleksandra Łukaszenki, Syryjską Republiką Arabską Baszszara al-Assada^[2][13] i Islamską Republiką Iranu Ali Chameneiego
9. Zakaz publicznych parad równości przez środowiska LGBT
10. Sprzeciw wobec legalizacji wszelkich narkotyków (w tym miękkich)^[68]

Grupa bywa określana jako narodowo-bolszewicka^[10].

Xportal

W 2005 środowiska Młodzieży Wszechpolskiej i UPR założyły portal internetowy Xportal, na którym Tomasz Maciejczuk prowadził Forum Młodzieży Prawicowej^[69]. W 2008 Bartosz Bekier wraz ze środowiskiem Falangi przejęli kontrolę nad domeną serwisu i następnie zaczęli zmieniać charakter Xportalu na proputinowski portal postulujący sojusz Polski z Rosją. Pod koniec lutego 2022, w kilka dni po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę, serwer DNS Xportalu został przez polskie służby wyłączony^[70].

Krytyka

W niektórych opracowaniach naukowych, organizacja Falanga jest określana mianem organizacji terrorystycznej^[11] lub organizacji potencjalnie terrorystycznej^[20][67].

W 2019 Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej ONZ (CERD) przedstawił rekomendacje dla Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie realizacji postanowień Międzynarodowej Konwencji z 1966 roku o dyskryminacji rasowej, w którym zażądał, by Polska zdelegalizowała między innymi Falangę^{[71][72][73][74]}.

Na polskiej scenie narodowej, konserwatywnej i prawicowej organizacja Falanga bywa także krytykowana za próby podejmowania współpracy ze środowiskami skrajnie lewicowymi, maoistycznymi i internacjonalistycznymi, takimi jak Organizacja Czerwonej Gwardii.

Zobacz też

• Rodacy Kamraci