Protekcjonizm
pogląd gospodarczy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
pogląd gospodarczy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Protekcjonizm (z łac. protectio ‘opieka, ochrona’ i gr. ismos ‘wiedza’) – pogląd gospodarczy, którego celem jest ochrona produkcji i handlu krajowego przed konkurencją zagraniczną, głównie za pomocą ceł nakładanych na przywożone towary oraz koncesji i kwot importowych.
W stosunku do rynku krajowego głównym narzędziem tej polityki są cła przywozowe i cła eksportowe oraz subsydia. Ochrona produkcji krajowej może również dotyczyć rynków eksportowych, narzędziem ochrony są w tym przypadku premie eksportowe[1].
Niektóre państwa wykorzystują pozacelne formy protekcjonizmu, takie jak przepisy sanitarno-zdrowotne, przepisy o ochronie środowiska naturalnego w odniesieniu do towarów importowanych na ich terytorium[1].
Protekcjonizm może także dotyczyć ochrony waluty własnego kraju. Protekcjonizm walutowy (protectionism of the currency) polega na stosowaniu odpowiednich restrykcji, których celem jest sterowanie ruchem kursu rynkowego waluty w kierunku zgodnym z polityką gospodarczą rządu.
Za moment odwrotu od idei liberalnych i przejście do protekcjonizmu uznaje się rok 1873 i wybuch kryzysu gospodarczego[2].
Protekcjonizm często prowadził do wojny celnej: pomiędzy Francją i Włochami (1887-1898), pomiędzy Francją i Szwajcarią (1893-1895), pomiędzy Niemcami a Rosją (1893) oraz ostatnia najbardziej odczuwalna dla Europy, pomiędzy Ameryką a państwami europejskimi (1930), tj. „Ustawa Smoota-Hawleya” podpisana 17 czerwca 1930 roku w Stanach Zjednoczonych zwiększała do rekordowych poziomów cła na ponad 20 tysięcy towarów importowych czego m.in. efektem było spowolnienie gospodarcze i wzrost bezrobocia i jedną z kilku głównych przyczyn depresji w Niemczech.
W 1845 roku Frédéric Bastiat opublikował satyrę pt. Petycja producentów świec, wyśmiewającą politykę protekcjonizmu.
David Hume natomiast twierdził, że osiąganie stałej nadwyżki handlowej jest niemożliwe, ponieważ napływ pieniędzy do kraju spowoduje wzrost cen, a przez to towary staną się mniej konkurencyjne i spadnie eksport. Z tego powodu Hume sprzeciwiał się protekcjonizmowi[3].
W krajach rozwijających się protekcjonizm jest niezbędnym elementem zabezpieczającym własny przemysł tych krajów przed importem tańszych i lepszych towarów zagranicznych, umożliwiającym własnym artykułom wejście na rynki światowe oraz właściwe wykorzystanie niewielkich zasobów dewizowych. Jednocześnie im słabszy gospodarczo kraj, tym mniej możliwości bronienia swej gospodarki przed „swobodną konkurencją” i zmuszony jest importować dobra inwestycyjne po narzuconych mu wysokich cenach, a zbywać surowce po cenach niskich[4].
Aby osiągnąć cele protekcjonistyczne, stosowano różne środki:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.