Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ewaryst Franciszek Jakubowski ps. Brat, Dzieciak, vel Jan Zmasz, vel Jan Kulesza (ur. 14 października 1920 w Łodzi, zm. 31 sierpnia 1944 w Warszawie) – cichociemny, porucznik, adiutant dowódcy Brygady Dywersji „Broda 53", uczestnik powstania warszawskiego. Znajomość języków: niemiecki, angielski[1]. Zwykły Znak Spadochronowy nr 0075, Bojowy Znak Spadochronowy nr 2088[2][3].
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
3 Dywizja Piechoty (PSZ) |
| Stanowiska |
oficer techniczny-saper, instruktor, adiutant |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Uczył się w szkole powszechnej w Wilnie, następnie od 1930 w Gimnazjum Państwowym im. J. Lelewela, gdzie w 1938 zdał egzamin dojrzałości. Podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, od 1938 w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie.
W kampanii wrześniowej 1939 w batalionie podchorążych Centrum Wyszkolenia Saperów, w obronie linii Kozienice – Maciejowice, od 10 września zastępca dowódcy plutonu kompanii zmotoryzowanej saperów. 20 września 1939 przekroczył granicę z Węgrami, internowany w Esztergon Tabor. Uciekł, przez Jugosławię dotarł 6 kwietnia 1940 do Francji. Wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych, przydzielony do 3 batalionu saperów 3 Dywizji Piechoty w St. Gemmes. Po upadku Francji ewakuowany do Wielkiej Brytanii, od czerwca przydzielony do 1 Samodzielnej Kompanii Saperów[3].
Zgłosił się do służby w kraju. Przeszkolony ze specjalnością w dywersji, na kursach specjalnych dla kandydatów na cichociemnych, m.in. dywersyjno – strzeleckim (STS 25, Inverlochy), podstaw wywiadu (STS 31, Bealieu), spadochronowym, prowadzenia pojazdów (samochody, motocykle), walki konspiracyjnej, odprawowym (STS 43, Audley End), i in. Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 24 sierpnia 1942, awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 1 października 1942[3].
Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 1/2 października 1942, w operacji lotniczej „Gimlet” z samolotu Halifax W-7774 „T” (138 Dywizjon RAF), na placówkę odbiorczą „Zamek” 210 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Pawłowice i Życzyn, 16 km od Dęblina. Razem z nim skoczyli: ppor. Marian Gołębiewski ps. Ster, ppor. Stanisław Jagielski ps. Gacek, por. Władysław Klimowicz ps. Tama, ppor. Ryszard Kowalski ps. Benga, ppor. Jan Poznański ps. Pływak[4].
Po skoku aklimatyzacja do realiów okupacyjnych, od listopada przydzielony jako oficer techniczny do oddziału Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych („Osa”–„Kosa”)[5]. Od sierpnia 1943 przydzielony jako oficer administracyjno – techniczny do Biura Studiów Kedywu o kryptonimie „Apteka”. Od września 1943 do stycznia 1944 przydzielony do Kedywu Okręgu Kielce AK jako oficer, od 4 stycznia do marca 1944 jako dowódca, w bazie kieleckiej (zaopatrzenia) w Warszawie, działającej pod kryptonimem „Start IV”. Od kwietnia 1944 instruktor dywersji w Oddziale Dyspozycyjnym Kedywu „Broda 53”, a także instruktor szkoły dywersji o kryptonimie „Zagajnik”[3].
W powstaniu warszawskim jako adiutant mjr Jana Kajusa Andrzejewskiego ps. Jan, dowódcy Brygady Dywersji „Broda 53”, wchodzącej w skład Zgrupowania „Radosław”. Uczestniczył w walkach na Woli, Muranowie oraz Starym Mieście. Poległ w nocy 31 dnia powstania warszawskiego w walkach powstańczych przy ul. Bielańskiej, gdy wraz z innymi żołnierzami oddziału przebijał się ze Starego Miasta do Śródmieścia[3]. Miał 24 lata. Polegli wtedy także m.in.: Czesław Nantel, Józef Hłasko, Jan Kajus Andrzejewski, Stefan Kowalewski. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w kwaterze żołnierzy batalionu „Zośka” (kwatera A20-5-13)[6].
Ewaryst Jakubowski został odznaczony Krzyżem Walecznych i pośmiertnie Orderem Virtuti Militari z rozkazu Dowódcy AK nr 512 z 2 X 1944. Nr krzyża: 13377[7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
