Epsilon Ursae Minoris

Epsilon Ursae Minoris – gwiazda w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy, znajdująca się w odległości około 318 lat świetlnych od Słońca.

Epsilon Ursae Minoris

ε Ursae Minoris
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Mała Niedźwiedzica
Rektascensja	16h 45m 58,236s[1]
Deklinacja	+82° 02′ 14,15″[1]
Paralaksa (π)	0,01024 ± 0,00024″[1]
Odległość	318,4 ± 7,7 ly 97,6 ± 2,4 pc
Wielkość obserwowana	4,212 ± 0,009m[1]
Ruch własny (RA)	19,47 ± 0,36 mas/rok[1]
Ruch własny (DEC)	2,61 ± 0,47 mas/rok[1]
Prędkość radialna	−10,57 ± 0,40 km/s[1]
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	żółty olbrzym
Typ widmowy	G5 III[1]
Masa	3,6[2] M☉
Wielkość absolutna	−0,63m[3]
Jasność	225 L☉[2]
Temperatura	5200 K[2]
Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	8537[3] pc
Mimośród	0,1491[3]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 22 Ursae Minoris 2MASS: J16455813+8202141 Bonner Durchmusterung: BD+82°498 Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 912 Boss General Catalogue: GC 22749 Katalog Henry’ego Drapera: HD 153751 Katalog Hipparcosa: HIP 82080 Katalog jasnych gwiazd: HR 6322 SAO Star Catalog: SAO 2770

Charakterystyka obserwacyjna

Epislon jest trzecią od końca gwiazdą „dyszla” Małego Wozu, czyli „ogona” Małej Niedźwiedzicy. Jest gwiazdą okołobiegunową, widoczną przez całą noc dla obserwatorów na północ od równoleżnika 8° N^[2].

Charakterystyka fizyczna

Epsilon Ursae Minoris jest gwiazdą spektroskopowo podwójną o okresie obiegu obydwu składników 39,4816 dnia^[2]. Większa część światła jest emitowana przez jaśniejszy składnik, który jest żółtym olbrzymem należącym do typu widmowego G5^[1]. Ma on temperaturę około 5200 K i jasność 225 razy większą od słonecznej. Masa olbrzyma to 3,6 M_☉^[2].

Układ tych dwóch gwiazd jest zaćmieniowy. Odległość między składnikami jest oceniana na 0,36 au, zaćmienia są częściowe (około 6%). W tym ciasnym układzie oddziaływanie składników przyspiesza ich obrót i wzmaga aktywność magnetyczną, która przejawia się w występowaniu plam gwiazdowych, o czym świadczy rejestrowane promieniowanie rentgenowskie. Ten efekt sprawia, że jest to także gwiazda typu RS Canum Venaticorum^[2].

Epsilon Ursae Minoris ma także trzeci składnik, który jest związany grawitacyjnie z systemem podwójnym, o czym świadczy podobny ruch własny^[2]. Gwiazda ta jest oddalona od pozostałych dwóch o 76,6 sekund kątowych i ma wielkość zaledwie 12,32^m[4]. Jest to pomarańczowy karzeł, gwiazda typu K0 odległa od nich o co najmniej 8100 au^[2].

Zobacz też

• lista gwiazd w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy
• lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach

Przypisy

1. Epsilon Ursae Minoris w bazie SIMBAD (ang.)
2. Jim Kaler: Epsilon Ursae Minoris. [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2019-10-02]. (ang.).
3. Anderson E., Francis C.: HIP 82080. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2019-10-02]. (ang.).
4. Mason et al.: WDS J16460+8202A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.