Entoloma whiteae

Entoloma whiteae Murrill – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)^[1].

Entoloma whiteae

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	dzwonkówkowate
Rodzaj	dzwonkówka
Gatunek	Entoloma whiteae
Nazwa systematyczna
Entoloma whiteae Murrill N. Amer. Fl. (New York) 10(2): 126 (1917)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1917 r. William Alphonso Murrill na ziemi w USA^[1].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 7–20 cm, kształt początkowo dzwonkowaty, następnie wypukły i rozpłaszczony, często z dużym garbkiem, mięsisty, w stanie wilgotnym lepki, szybkoschnący, częściowo higrofaniczny. Powierzchnia gładka, naga, początkowo szarobrązowa do brązowawożółtej, w środku nieco ciemniejsza, z wiekiem nieco jaśniejsza, beżowa lub jasnobrązowa, po wyschnięciu znacznie ciemniejsza. Brzeg początkowo podwinięty, potem falisty, czasem bruzdowany lub postrzępiony^[2].

Blaszki

Szerokie, brzuchate, faliste, dość gęte, początkowo bladożółte, następnie różowawe. Krawędzie tej samej barwy, postrzępione^[2].

Trzon

Wysokość 5–15 cm, grubość 1–3,5 cm, cylindryczny, czasem rozszerzajacy się w kierunku podstawy, krępy, mięsisty, początkowo pełny, następnie gąbczasty. Powierzchnia na całej długości prążkowano-włóknista do prawie łuskowatej, biała do jasnobrązowej^[2].

Miąższ

W kapeluszu gruby, zwarty, biały, zapach silnie mączno-zjełczały, smak nieprzyjemny, mączno-zjełczały^[2].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki w widoku z boku 5–6 kątne, gładkie, z wyrostkiem wnęki, nieamyloidalne, 7–9,6 × 6,5–8,5 µm, średnio 8,5–7,4 µm, Q = 1–1,4. Cystyd brak. Trama blaszek zbudowana z elementów cylindrycznych o średnich wymiarach do 60 × 15 µm, trama kapelusza z regularnych, cylindrycznych lub lekko wybrzuszonych elementów 50–120 × 6–22 µm. Skórka kapelusza typu cutis, zbudowana z cylindrycznych strzępek, 60–120 × 8–15 µm, czasami z wzniesionymi elementami końcowymi tworzącymi podskórne kępki. Warstwa pod skórką słabo zróżnicowana. Strzępki z wewnątrzkomórkowym, jasnobrązowym pigmentem. Sprzążki występują na strzępkach wszystkich części grzyba^[2].

Gatunki podobne

Entoloma whiteae jest największym przedstawicielem rodzaju Entoloma. Charakteryzuje się także silną budową. Młode owocniki morfologicznie są podobne do kępkowca jasnobrązowego (Lyophyllum decastes), ale przeważnie rośnie on w kępkach, ponadto jego blaszki i zarodniki są białawe, a zarodniki nie są kanciaste^[2].

Występowanie i siedlisko

Gatunek rzadki^[2]. Brak go w wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysława Wojewody z 2003 r.^[3], po raz pierwszy jego stanowiska w Polsce podano w 2007 r.^[4]

Grzyb naziemny. Występuje w lasach liściastych lub iglastych, zwłaszcza w towarzystwie dębów, buków i świerków. Owocniki tworzy zwykle w sierpniu i wrześniu. Jest grzybem trującym^[2].