Elizeusz

Elizeusz (hebr. ‏אֱלִישָׁע‎‎ – Elišaʿ lub ʾĔlîšaʿ oznaczające „Bóg wybawił; Bóg jest wybawieniem”, cs. Елисей^[1]) – prorok biblijny, uczeń Eliasza, święty katolicki i prawosławny^[1], wspominany w wielu innych Kościołach wschodnich^[2].

Ten artykuł dotyczy proroka biblijnego. Zobacz też: Elizeusz (imię).

Elizeusz

‏אֱלִישָׁע‎‎

prorok
Rosyjska ikona z XVIII wieku w Cerkwi Przemienienia Pańskiego na Kiży
Data i miejsce urodzenia	IX w. p.n.e. Abel-Mechola
Data śmierci	IX w. p.n.e.
Czczony przez	Kościół katolicki, Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	14 czerwca (kat.), 14/27 czerwca (praw.)
Atrybuty	rozwinięty zwój

Życie

Elizeusz (‏اليسع‎‎) w arabskiej kaligrafii.

Był synem rolnika Safata z Abel-Mechola^[3]. Został powołany na proroka przez Eliasza, któremu usługiwał przez 6 lat. Elizeusz uważał Eliasza za swojego duchowego ojca i był niczym jego pierworodny syn (pierworodnemu przypadały dwie części po ojcu – Elizeusz prosił Eliasza o dwie części jego ducha^[4]). Jego służba trwała około 60 lat. W czasie tym dokonał wielu cudów. Umarł „na chorobę, na którą miał umrzeć”^{[potrzebny przypis][5]} za panowania Joasza, króla Izraela.

O proroku owym wspomniał Jezus Chrystus według Ewangelii Łukasza^[6].

Cuda

Cuda uczynione przez Boga w wyniku modlitw Elizeusza opisane w Biblii:

• rozdzielenie wód Jordanu – 2 Krl 2,14
• oczyszczenie źródła zaopatrującego Jerycho w wodę – 2 Krl 2,19-22
• rozszarpanie 42 dzieci przez parę niedźwiedzi – 2 Krl 2,23-24
• zaopatrzenie wojska w wodę – 2 Krl 3,16-26
• dostarczenie wdowie oliwy – 2 Krl 4,1-7
• powicie syna przez bezdzietną Szunemitkę (kobieta z Szunem)^[a] – 2 Krl 4,18-37
• wskrzeszenie dziecka – 2 Krl 4,18-37
• uzdatnienie zatrutej potrawy – 2 Krl 4,38-41
• nakarmienie 100 mężczyzn 20 bochenkami chleba na prośbę mieszkańca z Baal-Szalisza – 2 Krl 4,42-44
• uleczenie Naamana z trądu – 2 Krl 5,1-14
• przeniesienie trądu z Naamana na Gechaziego – 2 Krl 5,24-27
• wypłynięcie żelaznej części siekiery na powierzchnię wody – 2 Krl 6,5-7
• ukazanie słudze anielskich rydwanów – 2 Krl 6,15-17
• porażenie wojsk syryjskich ślepotą – 2 Krl 6,18
• przywrócenie wzroku żołnierzom syryjskim – 2 Krl 6,19-23
• wskrzeszenie zmarłego – 2 Krl 13,20-21

Kult

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest za Martyrologium Rzymskim 14 czerwca^[7][8].

Cerkiew prawosławna wspomina świętego proroka odpowiednio 14/27 czerwca^[b][1].

W ikonografii chrześcijańskiej przedstawiany jest jako starzec z siwą, niedługą brodą. W ręce często trzyma rozwinięty zwój, na którym widnieją słowa opisujące jeden z jego cudów. Występuje także na ikonie wniebowzięcia proroka Eliasza^[1].

W sztuce zachodniej za atrybuty służą mu niedźwiedzie, siekiera lub dwugłowy orzeł (symbol podwójnej mocy proroczej)^[1].

Uwagi

1. Szunem – miejscowość w Dolinie Jezreel na wzgórzu Gilboa biblia.info.pl
2. podwójne datowanie