Eintopfsonntag

Eintopfsonntag — w języku niemieckim, niedziela z eintopfem, czyli prostym daniem przygotowywanym w jednym garnku, zastępującym cały obiad. Idea eintopfsonntag została wprowadzona 1 października 1933 roku przez III Rzeszę.

Publiczny posiłek składający się z eintopfu na rzecz Niemieckiej Pomocy Zimowej (Winterhilfswerk) w Wormacji w roku 1938 (Bundesarchiv)

W okresie od października do marca w każdą pierwszą niedzielę miesiąca obiad w niemieckich gospodarstwach domowych powinien zostać zastąpiony przygotowaniem eintopfu. Koszt tego posiłku nie powinien przekraczać 50 fenigów na osobę. Zaoszczędzona w ten sposób kwota powinna zostać wpłacona na rzecz nowo utworzonej Niemieckiej Pomocy Zimowej (niem. Winterhilfswerk des Deutschen Volkes, WHW) i w ten sposób służyć wsparciu potrzebujących. Środki były zbierane przez pracowników Narodowosocjalistycznej Opieki Społecznej (niem. Nationalsozialistische Volkswohlfahrt, NSV). Akcji towarzyszyło hasło czynu niemieckiego socjalizmu.

Gazety wielokrotnie publikowały przepisy na dania przygotowywane w jednym garnku, ukazała się również książka kucharska autorstwa Erny Horn. Publiczne spożywanie eintopfu było wykorzystywane przez czołowe osobistości III Rzeszy jako narzędzie propagandy, m.in. przez Adolfa Hitlera i Josepha Goebbelsa.

Zadaniem niedzieli z eintopfem jest nie tylko wsparcie materialne (poprzez zbiórki pieniężne), lecz także ideowe poprzez budowę poczucia wspólnoty narodowej. Nie wystarcza złożyć datek w ramach niedzielnej akcji a później spożyć normalny niedzielny obiad. Podczas niedzieli z eintopfem cały naród niemiecki powinien świadomie ponosić ofiarę (...), aby pomóc potrzebującym pobratymcom^[1][2].

W czasie drugiej wojny światowej zaniechano (a w roku 1942 również zakazano) używania określenia „Eintopfsonntag”, zastępując je zwrotem „Opfersonntag“ (niem. niedziela ofiarna)^[3].

Przypisy

1. Meyers Lexikon. 1937, s. 528.
2. Wolne tłumaczenie z jęz. niem.: Der Eintopfsonntag soll nicht nur materiell (durch die Spende), sondern auch ideell dem Gedanken der Volksgemeinschaft dienen. Es genügt nicht, daß jemand zwar eine Eintopfspende gibt, aber seine gewohnte Sonntagsmahlzeit verzehrt. Das ganze deutsche Volk soll bei diesem Eintopfsonntag bewußt opfern (...) um bedürftigen Volksgenossen zu helfen.
3. Cornelia Schmitz-Berning: Vokabular des Nationalsozialismus. Walter de Gruyter, 1998, s. 174. ISBN 3-11-013379-2.

Linki zewnętrzne

• NS-Spurensuche im Lande Braunschweig: Eintopf und Eintopfsonntag. [dostęp 2009-07-29]. (niem.).
• Spiegel.de: „Eintopf, Opfer-Sonntag!“ – plakat propagandowy Niemieckiej Zimowej Pomocy Wojennej. [dostęp 2009-07-29].