Dolichos

Dolichos (gr. δολιχός) – bieg długodystansowy, dyscyplina sportowa uprawiana w starożytnej Grecji. Po raz pierwszy pojawiła się na igrzyskach XV olimpiady w 720 p.n.e. Pierwszym zwycięzcą był Akantos ze Sparty.

Zobacz też: Dolichos – naukowa nazwa rodzaju fasolnik.

Trzej biegacze, strona B amfory panatenajskiej, styl czarnofigurowy, ok. 333–332 p.n.e., British Museum

Opis

Jeden z czterech biegów rozgrywanych w starożytnej Grecji – obok diaulos, biegu w zbroi – hopliodromos i sprintu – stadion^[1].

Dystans dolichosu wynosił od 7 do 24 stadionów^[2], znane długości to 7, 12, 20 i 24 stadionów^[3]. Długość biegu była zależna również od lokalizacji stadionu na którym się odbywał – stadion był równy 600 stopom, ale długość stopy była różna w różnych regionach Grecji^[4]. Najdłuższy bieg rozgrywano w Olimpii, w którym biegli wyłącznie mężczyźni^[2]. Dolichos rozgrywany był również podczas igrzysk pytyjskich, gdzie w biegu uczestniczyć mogli również chłopcy (gr. παῖς), a także nemejskich^[2]. Zawodnicy dolichos powinni charakteryzować się sylwetką o silnych ramionach i szyi, by trzymać podczas biegu ręce zgięte w łokciach przy ciele, i mieć „lekkie nogi”, by dobrze finiszować w sprincie^[2].

Historia

Po raz pierwszy dolichos rozegrano na igrzyskach olimpijskich podczas XV olimpiady w 720 p.n.e.^[1][2] Pierwszym zwycięzcą był Akantos ze Sparty^[2]. Znamiennymi zwycięzcami byli również Bityńczyk nazywany Grausem, który miał wygrać dolichos trzykrotnie z rzędu podczas igrzysk olimpijskich w latach 213–221 p.n.e. oraz Polites z Karii, który w 69 roku podczas jednego dnia odniósł zwycięstwo olimpijskie w trzech biegach: diaulos, dolichos i stadion^[2].

Lista zwycięzców

Poniższa lista została stworzona na podstawie informacji w banku danych igrzysk olimpijskich Fundacji Świata Helleńskiego (gr. Ίδρυµα Μείζονος Ελληνισµού (ΙΜΕ), ang. Foundation of the Hellenic World (FHW))^[5]:

Igrzyska	Rok	Zwycięzca	Miejsce pochodzenia
15.	720 p.n.e.	Akantos	Sparta
24.	684 p.n.e.	Fanas	Mesini
74.	484 p.n.e.	Dromeus	Stymfalia
75.	480 p.n.e.	Dromeus	Stymfalia
76.	476 p.n.e.	nieznany	Sparta
77.	472 p.n.e.	Ergoteles	Himera
78.	468 p.n.e.	[...]medes	Sparta
79.	464 p.n.e.	Ergoteles	Himera
80.	460 p.n.e.	Ladas	Argos
83.	448 p.n.e.	Aigedas	Kreta
90.	420 p.n.e.	Aristeus	Argos
94.	404 p.n.e.	Lastenes	Teby
96.	396 p.n.e.	[...]onios	Kreta
99.	384 p.n.e.	Sotades	Kreta
100.	380 p.n.e.	Sotades	Efez
106.	356 p.n.e.	Pyrilampes	Efez
113.	328 p.n.e.	Ageos	Argos
121.	296 p.n.e.	Pasichoros	Beocja
145.	200 p.n.e.	Damatrios	Tegea
170.	100 p.n.e.	Nikokles	Akriaj
177.	72 p.n.e.	Gaius	Rzym
177.	72 p.n.e.	Hypsikles	Sykion
212.	69 n.e.	Polites	Karia
216.	85 n.e.	Titus Flavius Metrobius	Iasos
223.	113 n.e.	nieznany	Rodos
224.	117 n.e.	nieznany	Rodos
248.	213 n.e.	nieznany	Bitynia
249.	217 n.e.	nieznany	Bitynia
250.	221 n.e.	nieznany	Bitynia

Przypisy

1. Waldo E. Sweet: Sport and Recreation in Ancient Greece: A Sourcebook with Translations. Oxford University Press, 1987, s. 30. ISBN 978-0-19-536483-5. [dostęp 2016-08-08].
2. Mark Golden: Sport in the Ancient World from A to Z. Routledge, 2004, s. 55. ISBN 978-1-134-53596-5. [dostęp 2016-08-08].
3. E. Norman Gardiner: Athletics in the Ancient World. Courier Corporation, 2012, s. 136. ISBN 978-0-486-14745-1. [dostęp 2016-08-08].
4. Waldo E. Sweet: Sport and Recreation in Ancient Greece: A Sourcebook with Translations. Oxford University Press, 1987, s. 27. ISBN 978-0-19-536483-5. [dostęp 2016-08-08].
5. Foundation of the Hellenic World (FHW): Olympic Games Database. [dostęp 2016-08-08]. (ang.).

Bibliografia

• Lipoński Wojciech: Encyklopedia sportów świata. Poznań: Oficyna Wydawnicza Atena, 2006. ISBN 978-83-923700-0-0. Brak numerów stron w książce

Encyklopedie internetowe (dyscyplina sportu):

• Britannica: topic/dolichos-running-race
• Treccani: dolico
• SNL: dolikhos