Czyta

Czyta (ros. Чита, Czita) – miasto, dawniej obwodowe, w obwodzie czytyjskim w azjatyckiej części Rosji, położone w południowej Syberii, obecnie miasto w Kraju Zabajkalskim.

Czyta

Чита

Kolaż zdjęć
Herb Flaga
Państwo	Rosja
Kraj	Zabajkalski
Data założenia	1653
Prawa miejskie	1851
Burmistrz	Oleg Kuzniecow
Powierzchnia	534[1] km²
Wysokość	650 m n.p.m.
Populacja (2024) • liczba ludności • gęstość	333 159[2] 658,77 os./km²
Nr kierunkowy	(+7) 3022
Kod pocztowy	672000
Tablice rejestracyjne	75, 80
Położenie na mapie Kraju Zabajkalskiego Czyta
Położenie na mapie Rosji Czyta
52°03′N 113°35′E
Strona internetowa

Miasto położone nad rzekami Czytą i Ingodą na trasie kolei transsyberyjskiej – 52°03′N 113°28′E. W 2024 miasto miało 333 tys. mieszkańców.

W latach 1920–1922 stolica Republiki Dalekiego Wschodu, od 1937 roku – stolica obwodu czytyjskiego. Od 1 marca 2008 stolica nowo utworzonego Kraju Zabajkalskiego.

Miasto jest podzielone na cztery dzielnice: Żeleznodorożna, Ingodinska, Centralna i Czernowska.

W Czycie znajduje się kilka uczelni, w tym Uniwersytet Zabajkalski i Akademia Medyczna.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, drzewny, włókienniczy, spożywczy, skórzany, obuwniczy, futrzarski oraz środków transportu^[3].

Sport

• Dinamo Czyta – klub piłkarski
• FK Czyta – klub piłkarski

Urodzeni w mieście

• Marija Trubnikowa (1835-1897) – rosyjska feministka i filantropka
• Jemieljan Jarosławski (1878–1943) – radziecki polityk, dziennikarz i historyk
• Aleksandr Pierfiljew (1895–1973) – rosyjski wojskowy (esauł), publicysta, pisarz i poeta
• Maciej Nowicki (1910–1950) – polski architekt i rysownik
• Dmitrij Wołkogonow (1928–1995) – generał pułkownik Armii Radzieckiej, profesor, filozof i historyk
• Anatolij Sobczak (1937–2000) – rosyjski prawnik i polityk
• Witalij Sołomin (1941–2002) – radziecki i rosyjski aktor filmowy i teatralny
• Ludmiła Titowa (ur. 1946) – rosyjska łyżwiarka szybka reprezentująca ZSRR
• Igor Mirnow (ur. 1984) – hokeista
• Anastasija Piwowarowa (ur. 1990) – rosyjska tenisistka
• Alina Stadnik (ur. 1991) – ukraińska zapaśniczka startująca w stylu wolnym

Miasta partnerskie

• Manzhouli
• Czojbalsan
• Chita
• Ułan Ude

Wojsko

Miasto jest siedzibą dowództwa i sztabu 29 Armii Ogólnowojskowej Wschodniego Okręgu Wojskowego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej^[4].

Galeria

• 
  Sobór Katedralny Kazańskiej Ikony Matki Bożej
• 
  Kamienice
• 
  Dworzec kolejowy
• 
  Instytut Pedagogiki
• 
  Poczta
• 
  Dwór Szumowych (ob. siedziba FSB)
• 
  Dom oficerów garnizonu czytajskiego
• 
  Dom kupiecki Truchina-Smolańskiego
• 
  Plac Lenina
• 
  Dacan (Pagoda)
• 
  Dawna cerkiew z 1776 r., ob. Muzeum dekabrystów

Przypisy

1. Регионы России. Основные социально-экономические показатели городов, Москва: Росстат, 2018, s. 365, ISBN 978-5-89476-464-1 [dostęp 2022-11-13].
2. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года [online].data dostępu?
3. Czyta, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-15].
4. 35-я Краснознаменная общевойсковая армия. Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). [dostęp 2022-04-08]. (ros.).

Linki zewnętrzne

• Strona administracji miasta (ros.)
• Portal miejski (ros.)
• Encyklopedia Zabajkala (ros.)
• Galeria zdjęć (ros.)

Kontrola autorytatywna (miasto):

• VIAF: 147747979
• LCCN: n80117291
• GND: 4400651-2
• NDL: 00628752
• SUDOC: 177279303
• NKC: ge1025965
• J9U: 987007557327805171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3890058
• Britannica: place/Chita-Russia, place/Chita-former-oblast-Russia
• SNL: Tsjita_-_by
• Catalana: 0017898
• DSDE: Tjita