Czyściec polny

Czyściec polny (Stachys arvensis (L.) L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae).

Czyściec polny

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	czyściec
Gatunek	czyściec polny
Nazwa systematyczna
Stachys arvensis (L.) L. Sp. pl. ed. 2, 2:814. 1763

Zasięg występowania

Rodzimy obszar występowania obejmuje Afrykę Północną (Algieria, Maroko, Tunezja, Madera, Wyspy Kanaryjskie) oraz Europę Południową i Środkową (sięgając jednak na zachodzie aż do Szwecji)^[3]. W Polsce jest rzadki. Rośnie w południowo-zachodniej i północnej części kraju^[4].

Morfologia

Kwiat

Łodyga

Owłosiona, do 30 cm wysokości.

Liście

Ogonkowe, sercowatojajowate lub podługowate, tępe, karbowane.

Kwiaty

Grzbieciste, zebrane w 2-6-kwiatowe nibyokółki. Kielich owłosiony. Ząbki kielicha lancetowatoszydlaste. Korona kwiatu różowa lub lila, długości 6-7 mm^[5].

Owoc

Rozłupnia; rozłupki brodawkowate.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Rośnie na polach, brzegach wód i lasów. Kwitnie od lipca do października.

Zagrożenia

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[6] w grupie gatunków narażonych na wymarcie (kategoria zagrożenia: V). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)^[7].

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-12-27].
4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957. Brak numerów stron w książce
5. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
6. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5. Brak numerów stron w książce
7. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9. Brak numerów stron w książce

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: småsvinerot

Identyfikatory zewnętrzne:

• BioLib: 41066
• EoL: 579670
• EUNIS: 174369
• Flora of China: 200020428
• Flora of North America: 200020428
• FloraWeb: 5754
• GBIF: 2927229
• identyfikator iNaturalist: 169309
• IPNI: 459319-1
• ITIS: 32326
• NCBI: 194207
• identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-194811
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:459319-1
• Tela Botanica: 65870
• identyfikator Tropicos: 17602133
• USDA PLANTS: STAR
• CoL: 4ZFC6