Cystodiaceae

Cystodiaceae – rodzina paproci z rzędu paprotkowców (Polypodiales). Jest to takson monotypowy obejmujący jeden rodzaj Cystodium. Należy do niego w zależności od ujęcia jeden^[2] lub dwa^[3] gatunki. Są to paprocie naziemne. Szerszy zasięg ma Cystodium sorbifolium występujące na wyspach od Borneo po Wyspy Admiralicji. Cystodium solomonense (czasem wyróżniany jako podgatunek) jest endemitem Wysp Salomona^[4][3].

Cystodiaceae

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	paprotkowce
Rodzina	Cystodiaceae
Nazwa systematyczna
Cystodiaceae J.R.Croft Kew Bull. 41(4): 797. 1986[2]

Morfologia

Kłącze pełzające do wyprostowanego pokryte długimi, wielokomórkowymi włoskami. Liście podwójnie pierzasto złożone, z ogonkiem liściowym gęsto owłosionym. Odcinki liścia o językowatym kształcie, siedzące, piłkowane na brzegu. Blaszka rzadko owłosiona, przy czym włoski są członowane. Kupki zarodni na końcach pojedynczych żyłek^[4].

Systematyka

Paprocie te dzięki badaniom molekularnym zostały potwierdzone jako przynależne do grupy kladów bazalnych rzędu paprotkowców Polypodiales (tzw. grupa „lindsaeoids”)^[2], wyodrębnianej też w randze podrzędu Lindsaeineae^[5]. Dawniej, mimo różnic anatomicznych i morfologicznych, klasyfikowane były w obrębie szeroko ujmowanych olbrzymkowatych jako prawdopodobnie spokrewnione z rodzajem diksonia Dicksonia^[4]. W 1986 na odrębność taksonomiczną tego rodzaju zwrócił uwagę James R. Croft po raz pierwszy podnosząc go do rangi odrębnej rodziny. W systemie Smitha i in. (2006) rodzaj ten włączony został prowizorycznie do rodziny Lindsaeaceae, ale z podkreśleniem jego odmienności^[6]. W systemie PPG I z 2016^[2] i Nitta i in. z 2022 w randze monotypowej rodziny^[5].

Pozycja filogenetyczna rodziny w rzędzie paprotkowców^[5]

paprotkowce

Saccolomataceae Cystodiaceae Lonchitidaceae Lindsaeaceae Pteridaceae – orliczkowate Dennstaedtiaceae Cystopteridaceae – paprotnicowate Rhachidosoraceae Diplaziopsidaceae Aspleniaceae – zanokcicowate Desmophlebiaceae Hemidictyaceae Thelypteridaceae – zachylnikowate Woodsiaceae – rozrzutkowate Onocleaceae – onokleowate Blechnaceae – podrzeniowate Athyriaceae – wietlicowate Hypodematiaceae Didymochlaenaceae Dryopteridaceae – nerecznicowate Lomariopsidaceae Nephrolepidaceae – nefrolepisowate Tectariaceae Oleandraceae Davalliaceae – dawaliowate Polypodiaceae – paprotkowate

Podział rodziny^[3]

rodzaj Cystodium J.Sm., Gen. Fil.: t. 96 (1841)

• Cystodium solomonense (J.R.Croft) Christenh.
• Cystodium sorbifolium (Sm.) J.Sm.

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
2. The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229.
3. Cystodium J.Sm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-01].
4. K.U.Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 98. ISBN 0-387-51794-4.
5. NittaN. J.H. NittaN. i inni, An open and continuously updated fern tree of life, „Frontiers in Plant Science”, 13, 2022, DOI: 10.3389/fpls.2022.909768 [dostęp 2023-08-06].
6. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf. A classification for extant ferns. „Taxon”. 55 (3), s. 705–731, 2006. (ang.).

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

• EoL: 6359844
• GBIF: 4032321
• identyfikator iNaturalist: 332908
• IPNI: 17522110-1
• ITIS: 897795
• NCBI: 1521764
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:17522110-1
• identyfikator Tropicos: 50239156