Cyrylica (system liczbowy)

System liczbowy cyrylicy – addytywny system liczbowy języka cerkiewnosłowiańskiego składający się z 27 liter, którym przypisywano określoną wartość liczbową (1…9, 10…90 i 100…900), używając w tym celu znaku tytło. Od reformy alfabetu za czasów Piotra I Wielkiego w latach 1708–1711 nieużywany. Liczby zapisywano poczynając od (litery) największej do najmniejszej; wyjątkiem były liczby 11…19, w których pisano zgodnie z wymową „cyfry“ 1…9 przed „dziesiątką“. Np.: р҃г҃і҃ („sъto tri na desęti“, czyli sto trzy na ście (dziesięć)).

• 
  Cyfry cyrylicy. Jako 900 używano, ze względu na podobieństwo do greckiej litery sampi (Ͳ) o tej samej wartości, również litery Ѧ
• 
  Zegar na kremlu suzdalskim w Suzdalu

W celu zapisania liczb od 1000 wzwyż stawiano przed literami znak tysiącznika (҂), mnożąc w ten sposób wartość znaku przez 1000.
Np.: ҂а҃ = 1 000, ҂к҃ = 20 000 albo nawet ҂ц҂ч҂ѳ҃цчѳ = 999 999.
Ponadto istniała możliwość zapisu jeszcze większych liczb, opisując je różnie skonstruowanymi kręgami^[1] (zob. rys. poniżej).

Wartość Znak 1 А 2 В 3 Г 4 Д 5 Е 6 Ѕ 7 З 8 И 9 Ѳ

Wartość Znak 10 І 20 К 30 Л 40 М 50 Н 60 Ѯ 70 О 80 П 90 Ч lub Ҁ

Wartość Znak 100 Р 200 С 300 Т 400 У lub Ѵ 500 Ф 600 Х 700 Ѱ 800 Ѡ 900 Ц lub Ѧ

Zobacz też

• Systemy liczbowe
• Tytło
• Tysiącznik
• Głagolica (system liczbowy)

Przypisy

1. Vjačeslav Nikolaevič Ščepkin, Russkaja paleografija, Moskva ³1999 (¹1918), S. 165.