Cynków (województwo śląskie)
wieś w województwie śląskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cynków – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Koziegłowy.
| wieś | |
 Kościół św. Wawrzyńca z 1631 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
1198 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-350[1] |
| Tablice rejestracyjne |
SMY |
| SIMC |
0135591 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Koziegłowy  | |
 50°33′29″N 19°07′05″E[2] | |
Części wsi
Integralne części wsi Cynków: Borek, Dąbrówka, Graniczna, Kluzy, Koziołki, Leśniczówka Strąków, Lubicz, Łazy, Podbór, Podgrudza, Podlesie, Podpiaski, Poręba, Skwarkowe, Warmuzica, Zabijak, Zapłocie[3][4].
Nazwa
Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istniała już w XIV wieku. Wymieniona w 1372 jako Czenkow, Czynkow, Czinkow, 1598 Cynkow[5].
Historia
Miejscowość początkowo była wsią książęcą, a później wsią szlachecką. Po raz pierwszy Cynków wymieniony został w formie Czenkow w 1372 roku kiedy to książę śląski Konrad II sprzedał sołtysom Janowi oraz jego synom Marcinowi i Piotrowi sołectwo z 3 łanami wolnymi, ogrodem oraz karczmą z trzecim denarem znajdujące się we wsi Cynków leżącej wówczas w dystrykcie bytomskim. Umowa zobowiązywała sołtysa do służby wojskowej w obrębie księstwa na koniu wartości 2 grzywien. Jeżeli służba ta wypadła poza nim, wyposażenie wojskowe zobowiązany był dostarczać książę. Sołtys pobierał we wsi także czynsze oraz daniny, które zobowiązany był przekazywać urzędnikom księcia[5][6].
W XV wieku właścicielem miejscowości był kasztelan sądecki Krystyn z Kozichgłów. W 1409 sprzedał on część swojego majątku znajdującego się we wsi za 10 grzywien miejscowemu sołtysowi Bartłomiejowi, który nabył półtora łanu oraz 2 stawy należące do sołectwa. Krystyn zezwolił mu założyć trzeci staw, a także polować na zające, sarny i jelenie pod warunkiem dostarczania dla siebie połowy dziczyzny. Ponadto zezwolił nabywcy posiadanie w miejscowości 1 jatki rzeźniczej, karczmy oraz ławy chlebowej[5].
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Czinkow wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[7][6]. W XV wieku z miejscowością wiąże się nazwisko Jana Koziegłowskiego wymienianego przez Długosza jako właściciela miejscowości. Cynków płacił dziesięcinę do jego rodowej posiadłości w Koziegłowach[6].
W 1519 Krzczon Koziegłowski, syn Jana seniora, sprzedał za 10 000 florenów swoje dobra: zamek koziegłowski oraz miasto Koziegłowy wraz z okolicznymi wsiami, w tym Cynków, biskupowi krakowskiemu Janowi Konarskiemu. Od tego momentu miejscowość stanowi własność biskupstwa krakowskiego leżącą w kluczu siewierskim tzw. księstwie siewierskim znajdującym się w Koronie Królestwa Polskiego, a od unii lubelskiej z 1569 w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5][8].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego miejscowość wymieniona jest w powiecie będzińskim. We wsi było wówczas 139 domów, w których mieszkało 1189 mieszkańców. Wieś miała wtedy 2035 mórg powierzchni[6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cynków. W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Zabytki
We wsi znajduje się zabytkowy kościół św. Wawrzyńca z 1631 roku, konstrukcji sumikowo-łątkowej, szalowany i pokryty gontem. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
