Cecylia Renata Habsburżanka (ur. 16 lipca 1611 w Grazu, zm. 24 marca 1644 w Wilnie) – królowa Polski, córka cesarza Ferdynanda II i Marii Anny Wittelsbach, żona króla polskiego Władysława IV, starosta golubski w latach 1638–1644[1].
 | |
 | |
| Królowa Polski | |
| Okres |
od 12 września 1637 |
|---|---|
| Jako żona | |
| Koronacja | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Dzieci | |
Życiorys
Młodość
Dzieciństwo spędziła w Grazu, Wiedniu i Pradze[2]. Odebrała staranne wykształcenie. Oprócz języka niemieckiego znała również łacinę i włoski. Była osobą niezwykle pobożną i kulturalną, czym zyskiwała sobie sympatię innych ludzi. Uwielbiała muzykę i często występowała w przedstawieniach teatralnych[3].
Ślub i koronacja
Gdy trzydziestosiedmioletni Władysław zasiadł na tronie polskim, szlachta rozważała kwestię jego małżeństwa. Początkowo kandydatką na żonę była księżniczka francuska Ludwika Maria Gonzaga[4], jednakże panowie polscy zwrócili uwagę na Cecylię Renatę i po długich ustaleniach 9 sierpnia 1637 w kościele Świętego Augustyna w Wiedniu odbył się ślub per procura. Króla Władysława zastępował jego brat Jan Kazimierz. Właściwe zaślubiny odbyły się kościele Świętego Jana w Warszawie 12 września 1637[5]. Następnego dnia w tym samym kościele odbyła się koronacja. Była to pierwsza – od czasów panowania Władysława Łokietka – koronacja poza Krakowem, co wywołało oburzenie szlachty, która doprowadziła w 1638 do powstania uchwały zakazującej koronacji królewskich poza Krakowem[2].
Relacje z dworem
Małżeństwo z Władysławem nie należało do udanych. Mimo ślubu z Cecylią, król nie usunął z dworu swej faworyty Jadwigi Łuszkowskiej. Ostatecznie Cecylia wymusiła na mężu pozbycie się Łuszkowskiej poprzez wydanie jej za mąż za starostę mereckiego Jana Wypyskiego[3]. W 1638 królowa wraz z mężem przebywała w Baden koło Wiednia, gdzie utrzymywała kontakty z rodziną w Austrii. Utrzymywała również dobre stosunki z braćmi Władysława, Janem Kazimierzem i Karolem Ferdynandem. Pozostawała również w głębokiej przyjaźni z siostrą króla, Anną Katarzyną Konstancją[6].
Potomstwo i śmierć
Podczas trwającego siedem lat małżeństwa Cecylia Renata była w ciąży trzy razy. 1 kwietnia 1640 urodziła Zygmunta Kazimierza, który zmarł w wieku siedmiu lat. 8 stycznia 1642 przyszła na świat córka Maria Anna Izabela, żyjąca zaledwie miesiąc. 23 marca 1644 Cecylia Renata wydała na świat martwą córkę[7], zaś następnego dnia zmarła wskutek zakażenia organizmu. Została pochowana w katedrze na Wawelu w Krakowie. Bez serca, które spoczęło w kościele w Warszawie[8]. Król boleśnie przeżył śmierć małżonki i nie krył żalu po jej odejściu. Cecylia pozostawiła po sobie dobrą pamięć wśród poddanych, którzy zapamiętali ją głównie z powodu jej świątobliwości[7].
| Obraz | Imię | Data urodzenia | Data śmierci |
|---|---|---|---|
 | Zygmunt Kazimierz Waza | 1640 | 1647 |
| Maria Anna Izabela Waza | 1642 | 1642 | |
Zobacz też
Galeria
Medal na zaślubiny Władysława IV z Cecylią Renatą z 1637 roku.
Frans Luycx, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z około 1639 roku.
Frans Luycx, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z około 1640 roku.
Peeter Danckers de Rij, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z około 1640 roku.
Peeter Danckers de Rij, Portret Cecylii Renaty Habsburżanki z 1643 roku.
Wilhelm Hondius, Portret konny królowej Cecylii Renaty Habsburżanki z 1645 roku.
Genealogia
| Karol Styryjski ur. 3 VI 1540 zm. 10 VII 1590 |
Maria Wittelsbach 1) ur. 21 III 1551 zm. 29 IV 1608 |
Wilhelm V Wittelsbach 2) ur. 29 IX 1548 zm. 17 II 1626 |
Renata Lotaryńska 3) ur. 20 IV 1544 zm. 22 V 1602 | ||||||||||
| Ferdynand II Habsburg ur. 9 VII 1578 zm. 15 II 1637 |
Maria Anna Wittelsbach ur. 8 XII 1574 zm. 8 III 1616 |
||||||||||||
Władysław IV Waza ur. 9 VI 1595 zm. 20 V 1648 OO 12 IX 1637 |
Cecylia Renata Habsburżanka ur. 16 VII 1611 zm. 24 III 1644 |
||||||||
| Zygmunt Kazimierz Waza ur. 1 IV 1640 zm. 9 VIII 1647 |
Maria Anna Izabela Waza ur. 8 I 1642 zm. 7 II 1642 |
||||||||
- córka Anny Habsburg, córki Ferdynanda I Habsburga i Anny Jagiellonki
- syn Anny Habsburg, córki Ferdynanda I Habsburga i Anny Jagiellonki
- córka Krystyny Oldenburg, córki Chrystiana II Oldenburga i Izabeli Habsburg, córki Filipa I Pięknego i Joanny Szalonej
Przypisy
Bibliografia
Literatura dodatkowa
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
