Bugarowate

Bugarowate (Bittacidae) – rodzina owadów z rzędu wojsiłek obejmująca około 160 gatunków występujących na wszystkich kontynentach, najliczniej na półkuli południowej. Większość z nich zasiedla krzewy i gęstą roślinność zielną w pobliżu rzek. W Europie (i w Polsce) rodzina bugarowatych jest reprezentowana przez dwa^[2] z najliczniejszego w gatunki (a zarazem typowego) rodzaju Bittacus^[3].

Bugarowate

Bittacidae[1]
Handlirsch, 1906
Okres istnienia: jura środkowa–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 174.7/0 174.7/0
Bittacus strigosus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	wojsiłki
Rodzina	bugarowate

Hylobittacus apicalis

Harpobittacus septentrionis

Kalobittacus demissus

Są to owady średnich i dużych rozmiarów^[2]. Głowę mają wyposażoną w parę oczu złożonych, trzy przyoczka i nitkowate czułki, zbudowane z 14–20 członów. Wydłużony nadustek formuje rostrum. Żuwaczki są smukłe, spłaszczone i każda jest zwieńczona pojedynczym ząbkiem. Zwykle mają dwie pary podobnie zbudowanych i użyłkowanych skrzydeł, ale rodzaj Anomalobittacus utracił zdolność do lotu, a Apterobittacus jest całkiem bezskrzydły. Cienkie i długie odnóża zakończone są pięcioczłonowymi stopami. Każda stopa ma jeden pazurek na wierzchołku, który wraz z czwartym jej członem tworzy aparat chwytający ofiarę. Taka budowa uniemożliwia bugarowatym stawanie i kroczenie na odnóżach, w związku z czym mogą się jedynie zawieszać na roślinach^[4]. Stąd charakterystyczna dla nich jest pozycja w jakiej polują. Przednimi nogami zawieszają się na roślinach i czatują na drobne stawonogi, który chwytają środkową i tylną parą nóg. Żywią się drobnymi owadami i pająkami, także martwymi^[2]. Samce mają między VI i VII oraz między VII i VIII sklerytami odwłoka pęcherzyki wytwarzające feromony^[4].

Bugarowate stanowią prawdopodobnie grupę siostrzaną dla Cimbrophlebiidae, z którymi łączy się je w infrarząd Raptipeda^[5]. Przedstawiciele rodziny znani są w zapisie kopalnym od jury środkowej^[6]. Zalicza się doń rodzaje^[3]:

• Anabittacus Kimmins, 1929
• Anomalobittacus Kimmins, 1928
• †Antiquanabittacus Petrulevičius et Jarzembowski, 2004^[5]
• Apterobittacus MacLachlan, 1893
• Austrobittacus Riek, 1954
• †Baissobittacus Novokshonov 1997^[7]
• Bittacus Latreille, 1805 – bugar
• †Burmobittacus Zhao et al., 2016^[7]
• †Composibittacus Liu et al., 2016^[7]
• †Cretobittacus Novokshonov, 1993^[7]
• †Decoribittacus Li et Ren, 2009^[7]
• Edriobittacus Byers, 1974
• †Exilibittacus Yang, Ren et Shih, 2012^[5]
• †Formosibittacus Li, Ren & Shih, 2008^[6]
• Harpobittacus Gerstaecker, 1885
• Hylobittacus Byers, 1979
• Issikiella Byers, 1972
• †Juracimbrophlebia Wang et al. 2012^[8]
• †Jurahylobittacus Li, Ren & Shih, 2008^[6]
• Kalobittacus Esben-Petersen, 1914
• †Karattacus Novokshonov, 1997^[7]
• †Liaobittacus Ren, 1993^[5]
• †Megabittacus Ren, 1997^[5]
• †Mongolbittacus Petrulevicius, Huang & Ren, 2007^[9]
• Nannobittacus Esben-Petersen, 1927
• Neobittacus Esben-Petersen, 1914
• Orobittacus Villegas & Byers, 1982
• †Orthobittacus Willmann, 1989^[7]
• Pazius Navás, 1913
• †Palaeobittacus Carpenter 1928^[7]
• †Preanabittacus Novokshonov, 1993^[7]
• †Probittacus Martynov, 1927^[7]
• †Prohylobittacus Novokshonov, 1993^[7]
• †Scharabittacus Novokshonov, 1993^[7]
• Sibirobittacus Sukacheva, 1990^[5]
• Symbittacus Byers, 1986
• †Thyridates Navas, 1908^[7]
• Tytthobittacus Smithers, 1973

Zobacz też

• owady Polski

Przypisy

1. Bittacidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007. ISBN 978-83-881470-7-4. Brak numerów stron w książce
3. Norman D. Penny: Bittacidae. [w:] World Checklist of Extant Mecoptera Species [on-line]. California Academy of Science, 1997-10-31. [dostęp 2017-05-13].
4. Jimmie W. Griffiths: An Overview and Dichotomous Key to the Bittacidae (Insecta: Mecoptera) of Illinois. University of Florida, Institute of Food and Agricultural Sciences, Entomology and Nematology Department, 2008. [dostęp 2017-05-13].
5. Yang X.-G., Ren D., Shih C.-K.. New fossil hangingflies (Mecoptera, Raptipeda, Bit - tacidae) from the Middle Jurassic to Early Cretaceous of Northeastern China. „Geodiversitas”. 34 (4), s. 785-799, 2012. DOI: 10.5252/g2012n4a4.
6. Li Y-L., Ren D., Shih C-K.. Two Middle Jurassic hanging-flies (Insecta: Mecoptera: Bittacidae) from Northeast China. „Zootaxa”. 1929, s. 38–46, 2008. ISSN 1175-5334.
7. Bittacidae. [w:] Fossilworks. Gateway to the Paleobiology Database [on-line]. [dostęp 2017-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)].
8. Wang Y., Labandeira C.C., Shih C., Ding Q., Wang C., Zhao Y., Ren D.. Jurassic mimicry between a hangingfly and a ginkgo from China. „Proc. Natl. Acad. Sci. USA”. 109 (50), s. 20514–20519, 2012. DOI: 10.1073/pnas.1205517109.
9. J.F. Petrulevicius, Huang D-Y., Ren D.. A new hangingfly (Insecta: Mecoptera: Bittacidae) from the Middle Jurassic of Inner Mongolia, China. „African Invertebrates”. 48 (1), s. 145–152, 2007.

Kontrola autorytatywna (takson):

• NDL: 00575827

Identyfikatory zewnętrzne:

• EoL: 929
• GBIF: 6991
• identyfikator iNaturalist: 49363
• ITIS: 114998
• NCBI: 27422
• identyfikator taksonu Fossilworks: 137033
• CoL: 789